Ancak, Ocak - Ağustos dönemine bakıldığında; cari işlemler hesabının yaklaşık 16 milyar dolar açık verdiğini görüyoruz. 2024 yılının aynı dönemi ile karşılaştırdığımızda;
cari açığın 2 kat arttığı görülüyor. Geçtiğimiz yıl aynı dönemde bu rakam 8 milyar dolar seviyesinde idi.
Son 12 aylık dönemdeki cari açık 18.28 milyar dolar oldu.

Cari açık, ithalatın ihracatı aştığı durumu yansıttığından bu iki değer arasındaki farkın alınmasıyla hesaplanıyor. Matematiksel olarak Cari Açık = İthalat - İhracat formülü ile hesaplanıyor.

Cari işlemlerde meydana gelen açıklar dış borçlanmaya neden oluyor.
Türkiye Brüt Dış Borç Stoku”, 31 Mart 2025 tarihi itibarıyla 527,5 milyar ABD Doları olup, stokun milli gelire oranı yüzde 38,5
Net Dış Borç Stoku” ise 264,1 milyar dolar. Stokun milli gelire oranı yüzde 19,3
2025 ilk 6 aydaki faiz ödemeleri: 28 milyar $

Önemli olan borç stokunun GSYH'ya oranı değil, aldığınız borcun maliyetidir. Sadece faize ödediğimiz rakama bakın!

İhalatın ihracattan çok daha hızlı artması cari açığı büyütüyor. Buda borçlanmaya neden oluyor.

İthalatımız neden ihracatımızdan daha hızlı artıyor?

• Türkiye enerjide dışa bağımlı. Enerji fiyatlarındaki artış ithalata ödenen rakamın artmasına yol açıyor. Petrol, enerji fiyatlarının göstergesi olduğu için diğer enerji kaynaklarının fiyatlarında da aşağı yukarı aynı artışlar söz konusu diyebiliriz.
  ABD ile yapılan petrol ve doğalgaz anlaşması cari açığımızın daha da artmasına neden olacaktır!
• Cari açığın aşırı yükselmesinin en büyük nedenlerinden biri de tarım ürünleri ithalatına ödediğimiz milyarlarca dolardır. Yanlış tarım politikaları sonucu gıda maddeleri ithalatında artış söz konusu. Örnek olarak buğday üretiminin yıllardır 20 milyon ton dolayında kaldığını buna karşılık nüfusun sürekli arttığını dikkate alırsak her geçen yıl daha fazla buğday ithal etmek zorunda kalıyoruz.
• Türkiye’nin üretimi önemli oranda ithal girdi kullanımına bağlı. Üretim artışı ister istemez ithalata da yansıyor.
• Dünyada fiyatların artması. Pandeminin ve devamındaki salgınların yarattığı etkiler henüz tam olarak geçmeden çıkan Ukrayna Savaşının neden olduğu sıkıntılar ithalat maliyetlerimizi yükseltti.
• En önemlisi de lüks tüketime olan aşırı talep.
  Özellikle otomotivde Çin'e verdiğimiz cari açık giderek büyüyor.
  2024 yılında Türkiye, Almanya ve Çin'den yüksek oranda araç ithal etti. Almanya 4,92 milyar USD, Çin 1,57 milyar USD ile dikkat çekti.
  İthal araçların ülkemizdeki pazar payı yüzde 70 in üzerinde.

Yollarımız Audiler, Mercedesler, Çin malı lüks araçlarla dolu.
Ayranımız yok içmeye Audi, Mercedes, BYD, Geely ve Chery ile gidiyoruz s.çmaya.

İlyas Erbay