Guatrın tek bir hastalık olmadığına dikkat çeken Endokrinoloji Uzmanı Dr. Gülçin Ecemiş, “Halkımızda guatr denildiğinde güya tek bir hastalıkmış üzere yanlış bir algı mevcuttur. Halbuki ki guatr sözcüğü şemsiyesi altında çok sayıda hastalık yer almaktadır” dedi.
Liv Hospital Samsun Endokrinoloji Uzm. Doç. Dr. Gülçin Ecemiş, ‘guatr’ hakkında açıklamalarda bulundu. Doç. Dr. Ecemiş, “Halkımızda guatr denildiğinde güya tek bir hastalıkmış üzere yanlış bir algı mevcuttur. Guatr sözcüğü şemsiyesi altında çok sayıda hastalık yer almaktadır. Tiroit bezinin her türlü hastalığına guatr denilmektedir. Bezin çok çalışması, yetersiz çalışması, büyümesi yahut içinde nodül dediğimiz yapılanmaların oluşması üzere durumların her biri başka bir guatr nedenini oluşturmaktadır” diye konuştu.
Hipotirodizm hakkında bilgi veren Doç. Dr. Ecemiş, “Hipotiroidizm tiroit bezi hormonlarının kısmen yahut tam olarak yapılamaması ve kan sirkülasyonuna verilememesinden kaynaklanan bir hastalıktır. Halsizlik, uyuşukluk, güçsüzlük, baş ağrısı, kilo alma, üşüme, bayanlarda adet kanamalarında düzensizlik (genellikle kanama şiddetlenir ve uzun sürer), deride kuruluk, saç, kaşlar ve öteki kıllarda dökülme, tırnaklarda kırılma, kabızlık, seste boğukluk, terlemede azalma, el ve ayaklarda karıncalanma, yüz, kol ve bacaklarda şişlik, işitmede azalma, eklem ve kas ağrıları hafızada azalma, ruhsal değişiklikler görülür. Lakin, hafif seyirli hipotiroidi hadiselerinde belirtiler silik olur yahut rastgele bir belirti görülmeyebilir. Hipertiroidi, tiroit bezinin fazla çalışmasına bağlı olarak tiroit hormonlarının fazla ölçüde salgılanması sonucu ortaya çıkan klinik tabloya verilen isimdir. Tirotoksikoz, değişik nedenlerle, örneğin fazla ölçüde tiroit tableti alınması ya da tiroiditlerde olduğu üzere tiroit depolarından kana ani olarak tiroit hormonlarının boşalması sonucu kanda tiroit hormonlarının yükselmesine verilen isimdir. İki durumda da klinik olarak birebir tablo ortaya çıkar. Klinik belirtileri; sonluluk, çok heyecan ve duygusallık, kilo kaybı, sıcağa tahammülsüzlük, titreme, çarpıntı, saç dökülmesi, cilt ve tırnaklarda değişiklik, adet düzensizliğidir” formunda konuştu.
“Nodüllerin önemi”
Tiroit bezinde bir yumru mevcutsa, buna ’tiroit nodülü’ denildiğini söyleyen Dr. Ecemiş, “Eğer tiroit bezi hem iri hem de nodüllü ise, buna nodüler guatr, hem iri hem de birden çok yumru mevcutsa buna da muti nodüler guatr denilir. Nodüllerin hasta ve tabip açısından üç kıymetli özelliği vardır. Birinci özellik nodülün kanser olup olmadığıdır. İkinci özellik nodül yahut nodüllerin otonom yani başına buyruk çalışarak çok hormon üretimi ile hipertroidi denilen hastalığa yol açıp açmadığıdır. Üçüncü özellik ise iri nodüllerde rastlanan nefes borusuna baskı yapıp yapmadığıdır. Her üç durum hasta için değerlendirildikten sonra kesin tedavi planı yapılmalıdır” tabirlerini kullandı.
“Tanı konma süreci”
Guatr kuşkusu ile polikliniğe gelen hastaların öncelikle palpasyon ile boyun bölgesinin muayene edildiğini lisana getiren Uzm. Dr. Ecemiş, “Muayene sırasındaki cilt bulguları, ağrı hassasiyeti kıymetlidir. Sonrasında ultrasonografi ile tiroit bölgesi ve komşu yapılarak dikkatlice kıymetlendirilir. Laboratuvar tetkiklerinde sT3, sT4, TSH ve gereğinde tiroit otoantikorları (anti-tiroglobulin, anti-TPO ) istenerek teşhise dair kıymetlendirme tamamlanmış olur. Tedavi süreci ise tiroit işlev testlerindeki bozukluk hipotiroidi ile uyumlu ise, tedavi eksik olan hormonların yerine konması aslına dayanır ve levotroxin replasmanı yapılır. Şayet hastada mevcut bozukluk tirotoksikoz ile uyumlu ise, metimazol ve propiltiurasil üzere anitiroidal ilaçlarla tedavi uygulanır. Burada tirotoksikoz nedeni kıymetlidir. Hastanın ultrasonografi ile değerlendirilmesinde nodül ya da nodüllerin varlığı tedavide belirleyicidir. Bu çeşit işlev bozukluğu olan hastalarda nükleer tıp kısmınca uygulanan tiroit sintigrafisi tetkiki ehemmiyet arz etmektedir. Tirotoksikozu olan hastalarda nodül olup olmaması ve şayet nodül/nodüller mevcut ise tiroit sintigrafisindeki karakterine nazaran son tedavi seçenekleri; medikal tedavi, birtakım hasta kümesinde operasyon ya da radyoaktif iyot tedavi seçenekleri olarak kıymetlendirilebilir. Hastanın tiroit ultrasonografisinde nodül/nodülleri tespit edildiğinde, bilhassa 1 cm üzerindeki nodüllerden tiroit ince iğne aspirasyon biyopsisi, tiroit işlev testleri ve birtakım durumlarda sintigrafi sonucuna nazaran uygulanabilmektedir” açıklamasında bulundu.
“Ameliyat tercih edilebilir”
Guatr hastalığında ameliyat gerektiren durumlardan bahseden Doç. Dr. Ecemiş şunları söyledi: ““Hipotiroidi ile uyumlu gautr hastalıklarında nodül yok ise levotroxin tedavsi ile takip kafidir, bu kümede ameliyata bası semptomu üzere bir durum yoksa gereksinim duyulmaz. Hipertiroidi durumunda; nodül ya da nodüller varlığı, büyüklükleri ve ultrasonografik özellikleri, tiroit sintigrafisindeki nodül karakteristiği ve tiroit ince iğne aspirasyon biyopsi sonucuna nazaran ameliyat önerilmektedir. Burada hastanın yaşı ve mevcut rahatsızlıkları da arz etmektedir. Ameliyat sonrasında hastalar ömür uzunluğu levotroxin replasmanına gereksinim duyarlar. İlacı nizamlı kullanmaları muhakkak aralıklarla tiroit işlev testleri ile takip edilmeleri gereklidir. Estetik olarak topikal bir grup tedavilerle yara izi nerdeyse fark edilmeyecek kadar azaltılabilir.”