Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası’nın (TTSO) kütüphanesinde yer alan 1926 tarihli Osmanlıca kaleme alınan Türk Ticaret Salnamesinde kent merkezindeki iki dereden denize petrol sızdığı ve o devirde bu nedenle balık ölümlerinin yaşandığı anlatılıyor.
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Araştırmacı-Yazar Mustafa Yazıcı, Doğu Karadeniz’de Trabzon’un Sürmene ilçesi açıkları ile Rize’nin Çayeli ilçesi açıklarında deniz alanında petrolün bulunduğunun yıllardır konuşulduğunu lakin birinci defa karada petrol izlerinin bulunduğu ile ilgili tarihi vesikalara ulaştıklarını söyledi.
Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası’nın kütüphanesinde bulunan 1926 tarihli Osmanlıca Türk Ticaret Salnamesi isimli yapıtı geçtiğimiz yıllarda Osmanlıca’dan Türkçe’ye çeviri ettiğini tabir eden Mustafa Yazıcı, tarihi dokümanlarda Trabzon’un Zağnos ve Kemerkaya bölgelerinde yer alan derelerden denize petrol sızıntılarının olduğunun belirtildiğini ve bu nedenle balık ölümlerinin yaşandığının anlatıldığını kaydetti.
Doğu Karadeniz’de karada petrol izleri bulunduğunun tarihi vesikalarda yer aldığına dikkat çeken Yazıcı “Bu mevzu bugüne kadar hiç ele alınmadı. Bu evrakın bulunduğu kitap Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası’ndadır. O kitapta 2.5 sayfalık 1926 tarihinde İstanbul Ticaret Odası’na yazılan rapor var. Osmanlı yazılan raporda 15 satırlık petrol kısmı var. 2000’li yılların başında o kitabı fark ettim. O kitapta Atatürk periyodunda vilayetlerden yazılan raporlar var. O kitabı benden çeviri yapılmasını istediler. Sayfalara baktığımda ’Trabzon madence Türkiye’nin en güçlü şehri’ diyor. Her yerinde maden suyu vardır. Petrol iki yerden Zağnos ve Kemerkaya’daki iki dereden sızıntı yapar. Oradaki balıkları öldürür diyordu. 25-30 sene evvel çeviri ettiğimde ben belirtilen iki noktadaki yaşlılara kitaptan bahsederek petrol kokusu olup olmadığını sordum. Çoklukla yazları Ağustos aylarında bir koku duyduklarını söylediler. Osmanlıca evrakta Trabzon’daki petrolün karadan denize sızdığı yazıyor. Bu türlü bir sızıntı 1926 yılında haber verilmiş. Bu mevzuyu kimse ele almadı. Şuan aslında petrol sızıntısının olduğu belirtilen derelerin üstü kapatılmış durumda” dedi.