Tokat’ın Zile ilçesinde kaçak hafriyatta ortaya çıkan mozaik, kentin Roma devrine uzanan kadim geçmişine ışık tutuyor.
Tokat’ın tarihine ışık tutan yeni bir arkeolojik bulgu, kentin kadim geçmişine dair kıymetli ipuçları sunuyor. Zile ilçesinde yapılan kaçak hafriyatlar sonucu gün yüzüne çıkan bir mozaik, uzmanlar tarafından Roma devrine ilişkin kamu binası kalıntısı olarak bedellendiriliyor. Hititler ve Frigler’den başlayarak birçok medeniyete mesken sahipliği yapan Tokat, 900 bin yıllık yerleşim geçmişiyle Anadolu’nun en esaslı kentlerinden biri olarak dikkat çekiyor. Kentteki kimi alanlarda yapılan hafriyatlarda binlerce yıllık yapıtlara rastlanmıştı. Son olarak Zile’de ortaya çıkan mozaik de Roma periyoduna dair kıymetli bir bulgu olarak öne çıktı. Uzman değerlendirmelerine nazaran mozaikte kullanılan yeşil, sarı, mavi ve beyaz renkli işlemeler ile üzerindeki yazıda geçen "bolluk, rahmet, refah ve huzur" sözleri, bu alanın kamusal bir yapı olduğunu düşündürüyor. Yapılan kurtarma hafriyatı çalışmalarında bulunan mozaiğin tente ve muşamba ile kapatılması dikkatlerden kaçmadı.
"Roma periyodunda bu çeşit mozaikleri kamusal alanlarda görüyoruz"
Mozaik hakkında bilgiler veren Yağıbasan Medresesi Türk İslam Bilim Tarihi Müzesi vazifelisi arkeolog Halis Alıcı; "Tokat’ın geçmişine baktığımızda Hititler, Frigler burada yerleşimlerde bulunmuşlar. Yerleşim açısından baktığımızda sonrasında Roma da buraya geliyor. Birçok kavmin yerleşim yaptığı kadim bir coğrafya olduğu için 900 bin yıllık bir yerleşim yerinden bahsediyoruz. Münasebetiyle birçok kavme ilişkin buluntu ve kalıntıları biliyoruz. Erbaa Horoztepe olsun, Maşat höyük olsun. Buralarda yapılan çalışmalarda binlerce yıllık kalıntıları bulmuştuk. Bunun ardından değerlendirdiğimizde Zile’de de kaçak hafriyat sonucunda ortaya çıkan mozaiği ele aldığımız vakit tekrar Roma periyoduna hoş bir atıfta bulunuyor. Burayı da baz aldığımızda yapılan çalışmalar sonucunda elde edilen imgelerden gördüğüm kadarıyla kendi uzmanlığıma nazaran şöyle değerlendirebilirim. Kamu binasına ilişkin bir alan olduğunu düşünebiliriz. Genelde bu tıp mozaik fotoğrafları kamu binalarında kullanılır. Yeniden bu mozaik fotoğrafın üzerinde bulunan yazıda bolluk, rahmet, refah ve huzur manalarında kullanılıyor. Mozaiği renkler açısından değerlendirdiğimizde de yeşil, sarı, mavi ve beyaz renklerinde seramik üzere işlemeler yapılmış. Bunlar da bize orta ve geç Roma yani milattan evvel 400’ler ve sonrasına götürüyor. Roma’da asker alım merkezleri, sıhhat tesisleri, siyasetçilerin toplandığı birtakım tesisler, lokaller ve bunun yanı sıra halkın sık sık kullandığı Pazar yerleri, meydanlar, çarşılar üzere günümüz tabiriyle kamusal alan olarak nitelendirebileceğimiz alanların tamamında bu çeşit mozaikleri görüyoruz. Bunun yanı sıra kimi değerli şahısların, devlet saraylarının ya da komut kademesindeki kıymetli senatörlerin, kıymetli kumandanların saraylarının kabul salonlarında da bu tıp mozaikleri görüyoruz" dedi.