Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Ziraî Biyoteknoloji Kısmından Arş. Gör. Dr. Bayram Ali Yerlikaya yürütücülüğünde, Prof. Dr. Musa Kavas’ın araştırmacı olarak yer aldığı proje, TÜBİTAK 1002-A Programı kapsamında desteklenmeye hak kazandı. Proje kapsamında, CRISPR teknolojisi kullanılarak domates bitkisinde antosiyanin birikiminin artırılmasıyla, hem gen dönüşümünün süratli ve düşük maliyetli biçimde görsel olarak tespiti hem de yüksek antioksidan kapasiteye sahip yeni domates sınırlarının geliştirilmesi hedefleniyor.
"CRISPR teknolojisiyle yerli ve yenilikçi bir belirteç sistemi"
Proje kapsamında, antosiyanin biyosentezini baskılayan bir gaye genin CRISPR/Cas9 teknolojisi ile susturulması planlanıyor. Bu sayede, domates bitkisinde antosiyanin birikimi artırılarak hem transformasyon muvaffakiyetlerinin süratli ve düşük maliyetli biçimde görsel olarak tespiti hem de yüksek antioksidan kapasiteye sahip yeni domates sınırlarının geliştirilmesi amaçlanıyor.
Projeyle geliştirilecek sistem, klasik floresan belirteçlerin (GUS, GFP) tersine ekipman gerektirmeyen, çıplak gözle ayırt edilebilen yerli bir görsel marker oluşturmasıyla özgün bir nitelik taşıyor. Böylelikle, bitki ıslahı ve biyoteknoloji araştırmalarında vakit ve maliyet tasarrufu sağlayan, sürdürülebilir ve yenilikçi bir tarım teknolojisi ortaya konmuş olacak.
"Antosiyaninler hem bitki hem insan sıhhati için önemli"
Proje yürütücüsü Arş. Gör. Dr. Bayram Ali Yerlikaya, antosiyaninlerin bitkilerde mor, kırmızı ve mavi renklenmeden sorumlu doğal bileşikler olduğunu belirterek, "Antosiyaninler sadece bitkilerde gerilim toleransını artırmakla kalmıyor, tıpkı vakitte güçlü antioksidan özellikleri sayesinde insan sıhhati açısından da büyük ehemmiyet taşıyor. Bu nedenle, domateste antosiyanin birikimini artırmak hem bilimsel hem de uygulamalı açıdan kıymetli bir gaye. Proje sonuçlarının, milletlerarası hakemli mecmualarda yayımlanması ve milletlerarası bilimsel konferanslarda sunulması planlanıyor. Bu sayede, üniversitemizin ziraî biyoteknoloji alanındaki milletlerarası görünürlüğü ve bilimsel katkısı daha da güçlenecek. Üniversitemiz olarak, bilimsel üretkenlikleriyle kıymetli bir muvaffakiyete imza atan proje grubunu tebrik ediyor, araştırma faaliyetlerinde muvaffakiyetlerinin devamını diliyoruz" dedi.