MUSTAFA AKAY
Arkadaşlarıyla birlikte ülkemizin düşman çizmesinden kurtarılması ve Cumhuriyetin kurulmasını sağlayan Büyük Önder, ekonomik kalkınmanın ve tam bağımsız Türkiye ülküsü için, kalkınma modellerini de araştırmış ve uygulamıştır.
Savaştan çıkmış, yanmış yakılmış bir ülkeyi ayağa kaldırmanın yollarını uyguladıkları karma ekonomi modeliyle arayan ve 1929’da dünya ekonomik kriz içinde boğulurken ülkemin etkilenmemesini sağlayan Yüce Önder başka yolları da denemiştir.
Bunlardan bir tanesi kooperatifçiliktir.
Mithat Paşa zamanında kurulan memleket sandıklarını kooperatifçilik yoluyla daha da ileri getirmiştir.
Kooperatifçiliğin ülke kalkınmasında motor olduğunu gören Mustafa Kemal Atatürk bu alanda da öncülük etmiştir.
Türkiye’nin ilk Tarım Kredi Kooperatifi’nin kurucusudur aynı zamanda. İçel’in Tekir Çiftliği’nde 10 köyden 36 kişi ile kurduğu bu kooperatif halen Atatürk Tekir Tarım Kredi Kooperatifi olarak faaliyetini sürdürmektedir. Atatürk, bu kooperatifin bir numaralı ortağıdır ve dilekçesini de yazmıştır.
Zamanla, kooperatif birliklerinin kurulması da yaşam bulmuştur.
Herkesin bildiği gibi, kooperatif bir yardımlaşma ve dayanışma kuruluşudur. İmece yöntemiyle çalışır ve üretimin motorudur. O dönemde kurulan birlikler, ülkemizin gelişmesi ve kalkınması yolunda çok büyük bir paya sahiptirler,
Bu kısa dönemde ülkemiz hiç dış borç almamıştır ve bütçesi de hep fazla vermiştir.
Ancak, zamanla kooperatifçiliğin gözden çıkarıldığına tanık oluyoruz. Atatürk’ten sonra Bülent Ecevit, kooperatifçiliği benimsemiş ve yolda adımlar atmıştır.
Ekonomik ve sosyal alanda üreticinin güçlenmesini sağlayan kooperatifler, günümüzde yerlerde sürünmektedirler.
Bu yazıyı, Hollanda ile ilgili okuduğumuz bir haber üzerine yazıyoruz.
Hollanda, bizim Konya’dan sadece 3 bin kilometre kare daha büyük. Yani, toplam yüzölçümü 41 bin kilometre kare. Türkiye’miz ise 786 bin kilometre kare bir coğrafyada egemen.
Hollanda ile Türkiye’nin tarım faaliyetleriyle ilgili bir kıyaslama yaptığımızda, bize açık ara fark attığını görüyoruz.
Hollanda tarımda dünyanın en başarılı ülkelerinden birisi. Üretimini kooperatifçilikle sağlıyor ve bilimsel bir üretim biçimini kullanıyor.
Bakın, 18 milyon nüfuslu Hollanda dünyaya 135 milyar avroluk ihracat yapıyor. Bu rakam bizde ise 35 milyar dolar.
Hollanda, sanayide de bizden çok çok ileride ve yurttaşları gönenç içinde yaşıyorlar.
Milli gelirden kişi başına düşen payı 49 bin dolar Hollanda’nın. Biz de ise kişi başına düşen pay ne yazık ki 9 bin dolar.
Hollanda’da barınma, ulaşım, iş sorunu kökten çözülmüş.
Biz de ise halen sokaklarda yatan ve ayda 12 bin 500 liraya talim eden milyonlarca emeklimiz var.
Bu tablo insana “ölmüşüz de ağlayanımız yok” dedirtmez mi?
Bunun nedeni elbette, bilime dayalı bir yöntem kurmayışımız ve Atatürk’ün gösterdiği yolda sapmalar yapmamızdır.