Karabük Üniversitesi Cengiz Aytmatov Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin (ATAM) açılışı Karabük Üniversitesi Prof. Dr. Bektaş Açıkgöz Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen açılış programı ile yapıldı. Programa; Kırgızistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi İbragim Dzhunusov, Garnizon Komutanı Jandarma Albay Cihan Ulukaya, Rektör Prof. Dr. Refik Polat, Mahmut Kaşgari-Doğu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Alaz Ibraev, Karabük Vali Yardımcısı Abdullah Acar, İl Emniyet Müdürü Dr. Serhat Tezsever, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Yaşar, Kırgızistan Cumhuriyeti Eski Dışişleri Bakanı Ünlü Kırgız Yazar Cengiz Aytmatov’un Oğlu Askar Aytmatov, Kırgız Film Stüdyoları Müdürü Prof. Dr. Bakıt Karagulov, Kurucu Rektör Prof. Dr. Burhanettin Uysal, Sivil Toplum Kuruluşu Temsilcileri ile Üniversite Dekanları, Müdürleri, Akademik ve İdari Personeli ile öğrenciler katıldı. Saygı Duruşu, İstiklal Marşı ve Kırgız Marşının okunması ile başlayan törende konuşan Üniversite Öğretim Üyesi Cengiz Aytmatov Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Cıldız İsmailova; “Türkistan coğrafyasında var olan Türklerin, tarihin akışı içinde bir kısmı Anadolu topraklarına göç etmiş, bir kısmı batıya göç etmiş, büyük kısmı Orta Asya’da kalmıştır. Ancak son yüzyıl içerisinde Türkistan coğrafyasındaki Türkler Rus emperyalizmine maruz kalmışlardır. Buna rağmen milli kimlik ve inançlarına tutunarak özgürlüklerine kavuşmayı başarmışlardır. Çeyrek yüzyıldır özgür ve bağımsız olarak yaşayan Türkistan coğrafyasındaki Türkler yönünü Türkiye Cumhuriyeti’ne çevirmişler ve Türkiye’yi kendilerine model kabul etmişlerdir. Genç Türkistan Cumhuriyetlerinin, Türkiye Devleti ile münasebetlerinde kardeşlik hukuku içinde, Türkiye’nin deneyimlerinden ve demokratik olgunluğundan yararlanması yönündeki çabalarına destek olunması son derece yararlı olacaktır. Türk dünyasının birlikteliği yaşaması ve ortak düşüncede buluşması için her kesimden insanın çaba göstermesi geleceğimiz için oldukça önemlidir. İşte bu birlikteliği yaşama ve ortak düşüncede buluşmak için Üniversitemizde açmakta olduğumuz “Cengiz Aytmatov Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezimizin” açılış törenine teşriflerinizden onur duymaktayız. Türk Dünyasının birlikteliği bizim aşkımız ve ülkümüzdür. Birliktelik aşkına olan hasretimiz yaklaşık çeyrek yüzyıl önce bitmiştir. Türkistan coğrafyasında artık güneş doğmuş ve inşallah bir daha batmayacaktır. Artık önümüzdeki yeni yüzyılların planlamasını beraberce yapmamız lazımdır. Çünkü Türk Dünyası ancak birlik ve beraberlik içerisinde yücelip, yükselebilir. Bu birliktelik öylesine önemli ki; gelişmiş ve kudretli bir Türk Dünyası, müreffeh, huzurlu bir İslam Dünyası’na da öncülük edebilir. Kimlik ve inanç birliği içinde gelişmiş, Türk Dünyası tüm dünya içinde bir huzur kaynağı olacaktır. Bilindiği üzere bütün birlik ve beraberlikler önce kardeşler arasında başlar ve dalga dalga diğer insanlara yayılır. Parça parça düşünmemize sebep olan bütün engelleri kaldırmalıyız. Artık net, müşahhas planlar ve projeleri beraberce geliştirmenin zamanı gelmiştir ve hatta geç bile kalınmıştır. Bizimde Üniversite olarak çok şey yapabileceğimize inanıyoruz. İşte bugün açılışına hep beraber şahit olduğumuz merkez böyle bir görevi yapmak için kuruldu. Bizim dinimiz birdir. İslam alimi İmam-ı Buhari ve gönül erleri Ahmet Yesevi’nin, İmam Serahsi’nin yaşadığı Türkistan coğrafyasında İslamın gereği gibi yaşamasını temin edebilmemiz için daha fazla çabaya ihtiyaç vardır. Bizim dilimiz birdir. O halde bütün Türk Dünyası dil, lehçe ve edebiyatını içine alan ortak bir Türk Dili ve Edebiyatı çalışmaları bugünden başlatılmalıdır. Böylece, Kaşgarlı Mahmudun Divan-ı Lügat-üt Türk’ü, Abay’ın Karasöz’ü, Cengiz Aytmatov’un Cemile’si, Ali Şir Nevâî’nin Muhâkemetü’l-Lügateyn’i, Mahtum kulu’nun Divan’ı, Hüseyin Cavit’in şiirleri bütün Türk coğrafyasında kolayca okunabilsin, anlaşılabilsin. Bizim tarihimiz birdir. Bizim tarihimizi bir bütün içinde ele alıp, tüm Türk coğrafyasını kapsayacak şekilde yeniden yazmalıyız. Artık bütün Türk Dünyası Fatih Sultan Mehmet’i, Alparslan’ı, Kılıç Aslan’ı, Sultan Baybars’ı, Abılay Han’ı, Manas’ı, Satuk Buğra’yı, Köroğlu’nu, Cevat Han’ı, Emir Timur’u, Gaspıralı İsmail’i, Salavat Yulayev’i, Çelebi Numan’ı, Sultan Galiyev’i öğrenmelidir. İlmi faaliyetlerimizi, projelerimizi beraber geliştirmeliyiz. Üniversiteler arasındaki öğrenci ve öğretim üyesi değişimlerini daha ileri seviyelere getirmeliyiz. Ortak kültürel ve sosyal faaliyetlerimizi artırmalıyız. En büyük arzumuz birleşmenin en önemli unsuru olan ortak alfabemizi oluşturmak olmalıdır. İşte bu amaçları gerçekleştirmek için kurduğumuz bu merkez İnşallah hayırlara vesile olur. Soyu sopu bir, dini bir, dili bir, tarihi bir, kültürü bir olan Büyük Türk Coğrafyasının aziz Türk evlatları, haydi! ortak geleceği inşa etmek yolunda buyurun koşmaya… Bu yolda Allah yar ve yardımcımız olsun. Bir daha kıyamete kadar ayrılmamak dileği ile hürmetlerimizi arz ederim” dedi. Kırgızistan Cumhuriyeti Eski Dışişleri Bakanı Ünlü Kırgız Yazar Cengiz Aytmatov’un Oğlu Askar Aytmatov ise, “Bugün sizinle birlikte Karabük Üniversitesi bünyesinde kurulan Cengiz Aytmatov Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Türk dünyasını birleştirecek entegre olmasına yardımcı olacak merkezin açılışında olmak büyük bir şereftir. Her işin bir hayrı vardır. Bugün burada bulunmaktan çok heyecanlı ve mutluyum. 1976’lı yıllarda Moskova Türk büyük Elçiliğinde düzenlenen resepsiyonda Babam ‘Ben Cengiz Aytmatov Kırgız Türkü’yüm’ diyerek kendini tanıtmıştır. Babamın prensibi tavrı idi, öz kimliğinin ifadesiydi. Kendisini her zaman Kırgız Türk’ü olarak görüyordu. Onun için bu merkezin adına Cengiz Aytmatov adı verildi. Bu Türk birliğini, soy birliği bana göre bir araştırma merkezine layıktır. Türkiye’ye her gelişimde Türklerin Cengiz Aytmatov’u okuduklarını onun eserlerine hayran kaldıklarını görüyorum. Türk Kardeşlerimizin kendi yazarlarını okudukları, onu unutmadıkları ve ona saygı gösterdikleri için teşekkür ediyorum. Çok yerinde, zamanında aktüel bir girişim oldu böyle bir merkezin açılması inşallah Türk dünyası işbirliği ve ortaklığının hızlandırılmasına yönelik süreçlere yardımcı olacaktır. Merkezin biran önce ayağa kalkıp işlerini yürütebilmesi için elimden geleni yapmaya hazırım” dedi. Rektör Prof. Dr. Refik Polat da “Üniversitemizin 12. Uygulama ve Araştırma Merkezi olan Cengiz Aytmatov Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi’mizin açılışına hepiniz hoş geldiniz. Bugün günlerden cuma ve on muharrem inşallah bugün çok güzel olayların olduğu hep anlatılır dini konularda bizde bu Türk dünyasına açılışımızın üniversite olarak hayırlara vesile olmasını diliyorum. Cengiz Aytmatov ismi bizim için önemli Türk Dünyası Araştırmaları Merkezinin ismini başkada verilebilirdik ama bu ismi Türkiye’de yaşayan insanlar olarak hepimiz çok yakından tanıyoruz aslında, al yazmalım filmiyle büyüdük biz, bu filmi yazan Cengiz Aytmatov’dur. Çocukluğumuzdan beri belki defalarca seyrettik bu filmi hala seyredişimizde ilk kez seyrediyor gibi sonuna kadar izleriz. Cengiz Aytmatov o yüzden bize hiç yabancı değildir. Cengiz Aytmatov okuyanlar bilir romanlarını hikâyelerini okuyanlar derki bu nasıl bir adam nasıl bir aşk adamı her şeyi aşkla dolu. Bunu Cemile romanıyla ilgili olarak Fransız şair Louis Aragon derki ‘Dünyanın en güzel yazılmış en güzel aşk romanıdır’ İnşallah bizde bu aşkla bu aşk insanıyla Türk dünyasına en güzel şekilde açılmış oluyoruz. Kırgızistan’la olan iş birlikteliğimizi her daim her zeminde devam ettireceğiz. Hepinize geldiğiniz, katıldığınız için teşekkür ediyorum. dedi. Kırgızistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi İbragim Dzhunusov yaptığı konuşmada; “Karabük Üniversitesi’nin Cengiz Aytmatov Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin açılış törenine hepiniz hoş geldiniz. Cengiz Aytmatov Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin açılış töreni için tebrik ediyorum ve Kırgızistan adına Kırgız Türleri ve Kırgızistan halkı adına ve Türkiye’deki Kırgızlar adına bu merkezi kutluyorum. Cengiz Aytmatov ismi duyulduğu zaman her bir insan mutlaka ayağa kalkıp onu anmalı ve saygı duymalıdır. Bu bir insan olarak onun tarzıdır. Bizde Kırgız olarak bizde bir atasözü vardır ‘ Vefat edeni anmayan insanın hayatında iyilik olmaz’ .Cengiz Aytmatov’un şu anda günümüzde eserleri 170’den fazla dile çevrilmiştir. 60 milyondan fazla eserleri yayınlanmıştır. Cengizhan bütün âlemi kendi kılıcıyla diz büktürtürdüyse bizim babamız Cengiz Aytmatov kendi kalemiyle bütün âlemi diz büktürdü. Cengiz denildiği zaman bütün alem Kırgız’ı düşünür Kırgız dediği zaman bütün alemin aklına cengiz gelir ve şuanda biz Cengiz’i Kırgız’ı ve gökteki yıldızı birleştirmiş oluyoruz. Cengiz Aytmatov Aladağ’da oturup oradayken bütün aleme kendi kalemiyle herkese Aladağ’ı sunmuştur. Bundan dolayı Allah ona böyle asmadaki yıldızın ve Cengiz’in sadece Cengiz Aytmatov Kırgız yazarı değil bütün Türk âleminin yıldızı olarak bilmeliyiz ve Cengiz Aytmatov denildiği zaman asmandaki yıldızlar, asmandaki yıldızlar denildiği zaman Cengiz Aytmatov aklımıza gelir. Bizde güzel bir söz vardır bir yazarın ya da sanat insanının iki hayatı vardır; birinci hayatı kendi bu dünyada yaşadığı hayattır. İkinci hayatı öldükten sonra bıraktığı eserlerle başkaları tarafından anılması ve tabi ki sanat eserlerinin insanı olarak Cengiz Aytmatov’un ikinci hayatının kıyamete kadar yaşamasını dilerim ve Cengiz Aytmatov’un eserleriyle her daim o anılacaktır. Cengiz Aytmatov’un kendine ait bir sözü vardır: sen vefat etsen de, seni gören insanlar vefat etmemişse de bu senin yaşamandır. Günümüzde sadece Cengiz Aytmatov’ anmadan bütün Türk Dünyası Cengiz Aytmatov’u hatırlayıp anıyorsa o zaman Cengiz Aytmatov hiçbir zaman ölmemiştir. Bizimle her daim yaşayacaktır. Kırgızistan’la Türkiye’nin birbirlerinin yakın olması akraba olmasının delilleri vardır. Sadece kültürüne ve yapılan işlerine baktığımız zaman bu iki ülkenin çok bağlılığının olduğunu ispat etmektedir. Kırgızistan’ın bağımsızlığını ilk defa tanıyan ülke Türkiye’dir. Kırgızistan’da ilk elçilik Türk elçiliğidir. Baktığımızda Tanrımız birdir dilimiz, dinimiz, tarihimiz ve maneviyatımız birdir bugünümüz birdir yarınımız birdir. Ben bir elçi olarak Türk’ün Allah’ın kavuşturduğu bir akraba olduğunun delilleri; Kırgız Bayrağı da Türk Bayrağı da kırmızıdır. Türk bayrağında Ay ile Yıldız Kırgız Bayrağında güneş vardır. Ay ile yıldız 12 saat Güneş’te 12 saattir. Toplamda 24 saat ve ikisi birleştiği zaman bir gün olur. Bundan dolayı bizi kavuşturan Allah’tır diyorum. Biz iki devlet bir milletiz. Kırgızlara Aladağlılar denir Türklere ise Anadolulular denir. Ben dilerim ki Aladağ’ın evlatları ile Anadolu’nun evlatları hep birlikte olsun.” dedi. Kırgızistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi İbragim Dzhunusov ve Rektör Prof. Dr. Refik Polat karşılıklı hediye takdiminde bulundu. Ahmet Yesevi Üniversitesi Yesevi Sanat Topluluğunun gösterisi ve ardından Cengiz Aytmatov hayatından kesitler sunulan kısa film izletildi. Protokol tarafından Cengiz Aytmatov Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi açılış kurdelesi kesildi. Konferans Salonu’nda son bulan açılış programının ardından konuklara verilen kokteyl ile Teknoloji Fakültesi Fuaye alanında Türk Dünyası Tanıtım Sergisi protokol tarafından gezildi. Serginin ardından Üniversite Botanik Bahçesine geçilerek Kırgızistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi İbragim Dzhunusov, Kırgızistan Cumhuriyeti Eski Dışişleri Bakanı Ünlü Kırgız Yazar Cengiz Aytmatov’un Oğlu Askar Aytmatov, Mahmut Kaşgari-Doğu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Alaz Ibraev ve Kırgız Film Stüdyoları Müdürü Prof. Dr. Bakıt Karagulov kendi adlarına hazırlanan ağaçlarını dikerek sertifikalarını Rektör Prof. Dr. Refik Polat, Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Mustafa Yaşar ve Üniversite Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zeki Tekin’den aldılar.