Türkiye’de "leblebi" denince akla birinci gelen yer olan Çorum’da 66 yıldır leblebicilik yapan 74 yaşındaki yaşındaki Yaşar Bodur, babasından devraldığı mesleği artık oğluna miras bırakarak yaşatmak istiyor.
Çorum’da yaşayan 74 yaşındaki leblebi ustası Yaşar Bodur, babasından öğrendiği mesleğini 66 yıldır sürdürüyor. Babasının yanında çırak olarak çalışmaya başlayarak leblebi imalatını öğrenen Bodur, 66 yıldır klasik metotlarla leblebi üretiyor. Mesleğini sanat olarak tanımlayan Bodur, yıllardır klâsik yollarla yaptığı leblebilerle damakları şenlendiriyor. Mesleğini oğlu Osman Bodur’a miras bırakarak Çorum’un klâsik zanaatını geleceğe taşımak istediğini tabir eden Bodur, leblebinin meşakkatli üretim sürecini anlattı.
"Kaliteli bir eser elde edebilmek için o eserin ham hususunda çok ihtimam göstermeliyiz"
Leblebeleri babasından öğrendiği biçimde, hiçbir değişiklik yapmadan yaptığını söyleyen Yaşar Bodur "Leblebicilik baba sanatı olmasından ötürü yaklaşık olarak 66 yıldır bu sanatın içindeyim. Geçmişte nohudun leblebiye dönüşmesi için hangi süreçleri yapıyorsak tekrar günümüzde birebir süreçleri yapıyoruz. Birinci başta Leblebi için en uygun nohudu temin etmemiz gerekiyor. Kaliteli bir eser elde edebilmek için o eserin ham hususuna çok itina göstermeliyiz. Biz de nohudun leblebiye dönüşmesi evresinde en uygun ve kaliteli nohut tipini tercih ediyoruz. Nohudu 1 kere fırınlamamız gerekiyor. Fırınlama süreci bittikten 5 ya da 6 gün sonra tekrar fırınlamamız gerekiyor. Şayet hasat periyodundan çabucak sonra nohut işlenirse 3. sefer fırınlama süreci gerekebilir. Nohudun işlendikten sonra en az 20 gün ortalama 30 gün serilmesi gerekiyor. Leblebinin fırınlanma sürecindeki maksat nohut pişirilmesini ve iç hacminin küçülmesini sağlamaktır. Fırınlama süreciyle birlikte nohut olağan haline nazaran daha da sert bir hale gelir. Nohut fırınlanma sürecine hazırlanırken ortalama 2 saat ıslanmış kalması gerekir. Kabuk soyulma sürecinde sanat kusuru olmaması için ıslanmış nohudu 20 saat sonra eleme sürecinden geçirmek gerekiyor. Nohudun leblebiye dönüşmesi için olmazsa olmaz ocağımızı yakarız ve böylece belli bir kaloriye gelmesini sağlarız. Tavanın hacmine nazaran 5 ya da 6 kilogram nohut dökülür. Islanmış ve elenmiş nohut güzel bir halde ısınana kadar karıştırmak gerekiyor. Kavurma sürecini gerçekleştirdiğimiz tavanın iç kısmı keskiyle açılmış dişler sayesinde kabuğun soyulmasına ve zedelenmesine yardımcı olur. Bu yapılan süreç yaklaşık 8 yahut 10 dakika sürer. Kızartma süreci yapılırken tavanın içindeki dişler yanık çizgisi oluşturarak leblebinin üzerinde nokta nokta olmasını sağlıyor. Leblebinin içerisinde nem kalmazsa ve hoş bir paketlemeyle ortalama 1 yıl taze kalabilir. Leblebinin dönüşüm sürecinde hiçbir kimyasal husus kullanılmadığından ötürü birçok besine hassasiyeti olan bireyler leblebiyi rahatlıkla tüketebilirler. Çeşitlilik olarak tuzlu, acılı, soslu, portakallı, kahveli, kapuçinolu isteğe bağlı çeşitler de yapılabilir. İmalatını yaptığımız eserlerin kalitesini kendimiz de bakarak anlayabiliyoruz. Tüketici alacağı eseri tatması gerekir" dedi.
"Sanatımı yaşatmak istiyorum"
Mesleğini oğluna devretmek istediğini söz eden Bodur, "Babam, ’kardeşin leblebicilik yapsın, sen de öbür bir sanat öğren’ diyerek terziliğe gönderdi. Yaklaşık 3 buçuk ay terzi çıraklığı yaptım. Esnaflık adabı, esnaflık terbiyesi ve ahlakını orada görmüş oldum. Daha sonra leblebi imalatını yapabilmek için konuta ocak kurdum ve tıpkı sene içinde okula gidiyordum. Babama yardımcı olarak adeta sanatın içinde doğmuş üzere oldum. Sanat benim bahtıma doğdu, ben sanatın içine doğdum. Leblebinin ülkemize ilişkin olması, tarihi yapısının olması ve tüketilir olması sebebiyle sanatımı çok seviyorum. Büyük bir maksadım yok, ben sanatımı yaşatmak istiyorum. Gerçek bir leblebi ustasının 2 ya da 3 tane sanatı vardır. Benim de icra etmiş olduğum 2 tane sanatım var. Yapmış olduğum bu işi babamdan bağımsız olarak askerden geldikten sonra nohudu leblebiye dönüştürebildim. Leblebi kilo aldırmaz, tokluk hissi verir ve şişkinlik yapmadığı için en çok sade leblebi tercih edilir. İnsan sıhhatine çok yararı olan bu sanatı bizlere armağan eden geçmişlerimize şükranlarımı sunuyorum" diye konuştu.