Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Dr. Kadir Çoban, yüksek ve düşük basınç değişikliklerinin emboliyi tetiklediğini belirterek “Özellikle hava basıncındaki ve nem oranındaki değişikliklere bağlı olarak meydana gelen yüksek basınç ve düşük basınç dalgalanmaları sonucunda pıhtılaşma eğiliminin arttığını görmekteyiz” dedi.

Çoban, uzun aralı uçak seyahatlerinde hareketsiz kalma sonucu emboli atacağına dikkat çekerek “Uçak seyahatlerinde bilhassa uzun aralık seyahatlerde hareketsiz kalmaya bağlı olarak bacaklarda kan akımı yavaşladığı için pıhtı oluşturup akciğere emboli atabiliyor. Ülkemizde, yurt içi uçuşlarının en uzunu yaklaşık bir buçuk, iki saat olduğu için bu riski çok fazla görmüyoruz” diye konuştu.

“Emboli, damarlardaki kanın pıhtılaşıp öbür bir organa giderek oradaki kan akımını engellemesi sonucunda organın işlevlerinde süreksiz yahut kalıcı kimi sorunlar, hasarlar meydana getirmesidir” diyen Dr. Kadir Çoban “Akciğer embolisi de, akciğere giden akciğer atar damarındaki pıhtıların akciğerin muhakkak bölgesindeki kanlanmasını bozarak sonrasında nefes darlığı, göğüs ağrısı, öksürme, kanlı balgam, bayılma ve hatta ölümcül olabilecek sonuçlara kadar gidebilen bir tıbbi durumdur. Bu hastalıkları muhakkak durumlarda daha sık görüyoruz. Mesela kişinin bir kanser hastalığı varsa, pıhtılaşmaya sebep verecek kimi ilaçlar kullanıyorsa, şayet uzun uzaklıklı otobüs, uçak seyahati yapmışsa, ya da rastgele bir hastalık nedeniyle uzun mühlet yatması gerekmişse pıhtılaşma artabiliyor” formunda konuştu.

Akciğer embolisi olaylarında artış

Hava durumundaki değişikliklerle alakalı akciğer embolisi olaylarında artış yaşandığını kaydeden Çoban, “Hava durumundaki değişikliklerle alakalı olarak da akciğer embolisi hadiselerinde artışlar görüyoruz. Bilhassa hava basıncındaki ve nem oranındaki değişikliklere bağlı olarak meydana gelen yüksek basınç ve düşük basınç dalgalanmaları sonucunda pıhtılaşma eğiliminin arttığını görmekteyiz. Bilhassa geçiş mevsimlerinde atmosfer basıncı ve nem oranındaki süratli değişiklikler nedeniyle akciğer embolisi hadiselerinde artış mevcut. Son periyotlarda bölgemizde de hadiselerde artış meydana geldiğini gözlemekteyiz. Yaşadığımız süratli hava durumu değişiklikleri, atmosfer basıncında ve nem oranındaki ani değişiklikler pıhtılaşma eğilimini artırmakta ve bu durum bedenimizdeki kan akımını etkileyerek basınç değişikliklerine neden olup pıhtılaşmaya sebebiyet verebilmektedir. Bu durum da Akciğer pıhtısı olarak karşımıza çıkmaktadır. Akciğer pıhtısı konusunda halkımızın dikkat etmesi gereken, ani başlayan nefes darlığı, göğüste sıkışma, nefes alıp verirken batma, bayılma, kanlı balgam üzere bulguların olması durumunda sıhhat kurumlarına bilhassa göğüs hastalıkları uzmanına başvurmaları konusunda uyarıyoruz. Bilhassa mevsim geçişlerinde, hava durumlarının ani ve süratli değiştiği periyotlarda bu dalgalanmaların sık olduğu periyotlarda akciğer pıhtısı oluşmasının daha çok arttığını yaptığımız çalışmalarda gözlemledik” tabirlerini kullandı.

Uzun uzaklıklı seyahatler kan akışını yavaşlatıyor

Uzun aralı uçak ve otobüs seyahatlerinde hareketsiz kalmaya bağlı olarak bedende kan akımının yavaşladığını belirten Çoban, “Uçak seyahatlerinde bilhassa uzun aralık seyahatlerde hareketsiz kalmaya bağlı olarak bacaklarda kan akımı yavaşladığı için pıhtı oluşturup akciğere emboli atabiliyor. Ülkemizde, yurt içi uçuşlarının en uzunu yaklaşık 1,5-2 saat olduğu için bu riski çok fazla görmüyoruz. Lakin yüksek irtifaya çıkılmasına bağlı olarak basınç değişiklikleri, şayet hastada buna meyil oluşturacak bir durum da varsa pıhtı gelişmesine sebebiyet verebilir. Bilhassa uzun otobüs seyahatlerinde riskin daha yüksek olduğu bilinmektedir. Uzun mühlet hareketsiz kalan bacaklarımızda kan akımı yavaşlamakta ve pıhtılaşma meydana gelebilmektedir. Bu nedenle otobüs molalarında kan akımı hızlandırmak ve mümkün pıhtı gelişimini engellemek için hareket etmeli birkaç adım dahi olsa otobüsten inip yürümeliyiz” dedi.