Eskipazar ilçesinde, 2003 yılında definecilerin kaçak kazı yaptığı sırada jandarma baskını sonrası ortaya çıkan ve yapılan kazı çalışmalarıyla "Batı Karadeniz'in Zeugmas"ı olarak adlandırılan Hadrianopolis Antik Kenti, kentin geçmişine ışık tutuyor.
Tüm Bürokratlar ve İş İnsanları Konfederasyonu (TÜMBİKON) ile İstanbul Karabük Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı Cevdet Akay'ın girişimleri ile Eskipazar'daki Hadrianapolis Antik Kenti'nin tanıtımına katkı sağlamak amacıyla program düzenledi. Aralarında İstanbul Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Koordinatör Başhekimi ve Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Nurettin Yiyit'in de bulunduğu iş insanı ve bürokratlarında bulunduğu heyet 8 bin yıllık antik kentti gezdi.
TÜMBİKON ve KARDERFED Genel Başkanı Cevdet Akay, bulundukları sivil tolum kuruluşları içersinde bölgenin tanıtım
ına, gelişmesine katkı sağlamak için çaba sarf ettiklerini söyledi.
Akay,"Yerel yönetimlerinde içinde yer aldığı işbirliği ve el birliği için çok önem arz ediyor. Yenice'de yaptığı turizm çalıştayının ardından yaptığımız istişareler noktasında Hadiranopolis Antik Kenti'nin tanıtımına katkı sağlamak için buradayız. Burada edindiğimiz bilgilerle Karabük’ü, Eskipazar’ı ve Hadrianopolis Antik Kenti’ni, mümkün olduğu kadar Türkiye ve dünyada tanıtmaya gayret edeceğiz. Eko turizmi, yani Safranbolu, Yenice, Eskipazar, Ovacık ve Eflani ile birleştirerek buradaki turist sayısına artış yönünde etki sağlayıp konaklama süresini arttırmak için çaba sarf edeceğiz. Burası MÖ. 5 bin 500 yılında ikamete açılmış çok değerli bir antik şehir. Bu güzelliklere sahip çıkıp duyurulması gerekiyor. Bende bir İstanbul'da yaşayan bir Karabüklü olarak bölgemizin tanıtımına katkı sağlamak için her türlü katkıyı vermek için elimizden gelen gayreti de göstereceğiz" dedi.
Erken Bizans dönemi kalıntılarının yer aldığı ve gün ışığına çıkması beklenen büyük bir alan olduğu tahmin edilen Hadrianapolis'in, Eskipazar'ın yöresel yemekleri ve kültürüyle daha yakından tanınabilmesi amacıyla düzenlenen programda katılımcılara sunum yapan Kazı Başkanı Karabük Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş, kaçak kazı sonrası Jandarmanın, Karadeniz Ereğli Müze Müdürlüğüne bildirmesi sonrası bölgede başlatılan arkeolojik kazı çalışmalarının ardından bölgenin 8000 yıllık bir geçmişe sahip olduğu belirlendiklerini söyledi.
Karabük Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş'ın başkanlığında yapılan kazı çalışmalarında, çok sayıda arkeolojik kalıntı, hamamlar, kiliseler, Roma konutu, Roma kalesi, vaftizhane ve çok sayıda mezar kalıntıları ortaya çıktı.
Kazı Başkanı Çelikbaş, Hadrian’ın Milattan Sonra 117-137 yılları arasında Roma İmparatorluğu'nda imparatorluk yapmış ve Roma’nın önemli imparatorlarından birisi olduğunu belirtti. Hadrian'ın diğer imparatorlardan farklı olarak, imparatorluğun sahip olduğu coğrafyayı karış karış gezen tek imparator olduğunu, Anadolu'ya 3 kez gezi düzenlediğini ve gezi düzenlediği kentlere çok büyük yardımlarda bulunduğunu ifade eden Çelikbaş, "Bundan dolayı şehir Hadrian'ı onurlandırmak için şehirlerin isimlerini genellikle Hadrianopolis’e dönüştürerek imparatoru onurlandırmıştır. Bundan dolayı sadece Anadolu’da 'Hadrianopolis' isminde 6 tane kent bulunur. Tabi bu kentler Hadrian döneminde kurulduğu anlamına gelmiyor. Hadrian ziyaret ettikten sonra kentin adı değiştiriliyor" dedi.
"BURASI BİR MOZAİK OKULU SANAT MERKEZİ"
Kazı çalışmalarında ortaya çıkarılan mozaiklerin o dönemde bölgede yaşayan insanlar tarafından yapıldığını anlatan Çelikbaş, "Mozaikleri oluşturan her bir birime biz 'tessera' diyoruz. Tesseralar boya ile oluşturulmuyor. Bunlar taşların doğal rengi. Bu renkleri oluşturan her taşı biz bu bölgede tespit ettik. Buradan yola çıkarak bu eserleri yapanlar aslında buranın sanatçılarıydı. Bunlar dışarıdan ithal malzemeyle yapılmadı. Bölgenin kendi yerel malzemesiyle yapıldı. Hemen hemen her yapıda mozaik kalıntısı var. Bunun dışarıdan getirilen ustalarla yaptırılması pek mümkün değil. Bundan dolayı Hadrianopolis'e, özellikle Genç Roma Erken ve Bizans Dönemi’nde burada biz mozaik okulu olduğunu güçlü bir şekilde tahmin ediyoruz" diye konuştu.
"KAÇAK KAZIYLA ORTAYA ÇIKTI, BÖLGENİN TARİHİNİ DEĞİŞTİRDİ"
Ellerindeki verilerin Hadrianopolis'in Milattan Önce 1. yüzyılda kurulduğunu gösterdiğini aktaran Çelikbaş, şunları kaydetti:
"Fakat bizim 2021-2022 yıllarında yapmış olduğumuz çalışmalarda kentin kurulduğu tarih değil ama buradaki iskan faaliyetlerinin insanlığa dair yaşam izlerinin Neolitik Döneme kadar gittiğini arkeolojik verilerle kanıtladık. Bölgenin tarihi yaklaşık olarak günümüzden 8 bin yıl önceye kadar gidiyor. Tabi bu bir kent yerleşimi değil, daha çok höyük yerleşimi. Bizim için önemli olan şu, bölgedeki yaşamın ne kadar daha eskiye gittiğini arkeolojik somut verilerle ortaya çıkarmış olmamız, bölgenin da tarihinin değişmesine neden oldu. Tarihi kentte ilk arkeolojik bilimsel kazı çalışması 2003 yılında başladı. 2003 yılında şuan içinde bulunduğumuz bu yapıda kaçak kazı gerçekleştiriliyor. Jandarma İstihbaratı buradaki kaçak kazıyı tespit ediyor ve durumu Karadeniz Ereğli Müzesine bildiriyor. Karadeniz Ereğli Müzesi de burada bir kurtarma kazısı gerçekleştiriyor. Eskipazar ilçesindeki ilk arkeolojik bilimsel kazı bu şekilde gerçekleştirilmiş oluyor" ifadelerine yer verdi.
"BÜROKRATLAR VE İŞ ADAMLARI ANTİK KENTİ GEZİ"
Eskipazar ilçesi ve Hadrianopolis Antik Kenti'nin tanıtımına katkı sağlamak amacıyla Tüm Bürokratlar ve İş İnsanları Konfederasyonu (TÜMBİKON) ve Karabük Dernekler Federasyonu Genel Başkanı Cevdet Akay'ın organizasyonuyla bürokrat ve iş adamlarının katılımıyla antik kente gezi düzenlendi.
Programa; Eskipazar Kaymakamı Furkan Korkusuz, Karabük İl Kültür ve Turizm Müdürü İbrahim Şahin, Eskipazar Belediye Başkanı Hüseyin Dönmez, TÜMBİKON ve KARDERFED Başkanı Cevdet Akay, Başkan Vekili Hilmi Kömü, İstanbul Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Koordinatör Başhekimi ve Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Nurettin Yiyit, A Milli Takım eski menajeri Can Çobanoğlu, eski Milli futbolcu spor yorumcusu Hayri Ülgen ve beraberindeki heyet katıldı.
Daha sonra Çelikbaş, heyete Hadrianopolis Antik Kenti’ni gezdirerek, Hadrian, Hadrianopolis Antik Kenti ve devam eden kazı çalışmaları hakkında bilgi verdi. (Halil Kızılyer)