Bunama adıyla da bilinen demansın kişinin günlük yaşam aktivitelerini bağımsız olarak sürdürmesini zorlaştıran, birden fazla bilişsel işlevde kalıcı ve ilerleyici bozukluklara yol açan bir sendrom olduğunu belirten Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Yakup Türkel, “Tahminlere göre 2050 yılına kadar demans görülme sıklığı Avrupa’da iki katına, dünyada ise üç katına çıkacaktır” dedi.
Halk arasında ‘bunama’ olarak bilinen demansın, kişinin günlük yaşam aktivitelerini bağımsız olarak sürdürmesini zorlaştıran ve birden fazla bilişsel işlevde kalıcı ve ilerleyici bozukluklara yol açan bir sendrom olduğunu belirten VM Medical Park Samsun Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Yakup Türkel, bilgilendirmede bulundu.
“65 yaş üstünde daha sık görülüyor”
Demansın en yaygın nedeninin Alzheimer hastalığı olduğunu işaret eden Doç. Dr. Türkel, “Demans özellikle 65 yaş üzeri bireylerde sık görülür. Vasküler demans, lewy cisimcikli demans ve frontotemporal demans gibi çeşitli türleri de bulunmaktadır. Günümüzde insan ömrünün uzamasıyla birlikte demans görülme sıklığında artış gözlenmektedir. Tahminlere göre, 2050 yılına kadar demans görülme sıklığı Avrupa’da iki katına, dünya genelinde ise üç katına çıkacaktır” diye konuştu.
“Tek başına hafıza kaybı, demans teşhisi için yeterli değil”
Demansın en belirgin semptomunun hafıza kaybı olduğunun altını çizen Doç. Dr. Türkel, ancak hafıza kaybının farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabileceğini ve yalnızca hafıza kaybının demans teşhisi anlamına gelmediğini belirtti. Doç. Dr. Türkel, demansın diğer yaygın belirtileri arasında bilişsel değişiklikler, iletişim ve dil problemleri, görsel ve mekânsal yeteneklerde zorluk, muhakeme ve problem çözme güçlüğü, karmaşık görevleri yerine getirmede zorluk, planlama güçlüğü, koordinasyon ve motor fonksiyonlarda zorluk, karışıklık ve yönelim bozukluğu, psikolojik değişiklikler, kişilik değişiklikleri, depresyon, kaygı, uygunsuz davranışlar ve halüsinasyonların yer aldığını dile getirdi.
“Tiroit problemleri de demans benzeri semptomlara neden olabilir”
Demansın sinir hücrelerinin ve beyindeki bağlantıların hasar görmesi veya kaybı sonucunda ortaya çıktığını söyleyen Doç. Dr. Türkel, “Demansın etkilediği beyin bölgelerine bağlı olarak, belirtiler ve yakınmalar farklılık gösterebilir. Demanslar genellikle beyindeki anormal proteinler ve bağlantısal hasarlarla ilişkilendirilir, ancak bazı hastalıklar, ilaçlar, vitamin eksiklikleri ve tiroit problemleri de demans benzeri semptomlara neden olabilir. Bu yüzden bunlar da araştırılmalıdır” şeklinde konuştu.
“Alzheimer’da umut verici ilaç tedavileri üzerine çalışmalar sürüyor”
Alzheimer hastalığının demansın en sık görülen türü olduğunu ve son 10 yılda bu hastalığın erken teşhisine yönelik önemli ilerlemeler kaydedildiğini vurgulayan Doç. Dr. Türkel, “Kan testleri, beyin omurilik sıvısından bakılan biyobelirteçler, genetik testler ve beyin görüntüleme yöntemleri gibi gelişmiş tekniklerle Alzheimer hastalığı diğer demans türlerinden ayırt edilebilir ve hastanın doğru tedavisi planlanabilir. Ayrıca, umut verici ilaç tedavileri üzerinde hala yoğun çalışmalar devam etmektedir” ifadelerine yer verdi.
“Sağlıklı beslenme düzeni, düzenli uyku ve stresin azaltılması şart”
Alzheimer hastalığından korunmak için sağlıklı bir beslenme düzeni, düzenli uyku, stresin azaltılması, depresyon ve diğer sistemik hastalıkların tedavisi önemine dikkat çeken Doç. Dr. Türkel, “Aerobik egzersizlerin bilişsel ve düşünce fonksiyonlarını artırdığı gösterilmiştir. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, beyin sağlığını korumak için önemlidir” dedi.
“Erken teşhis önemli”
Demansın tedavisinin altta yatan nedenin belirlenmesine ve buna yönelik tedavilere dayandığını belirten Doç. Dr. Türkel, “Alzheimer Hastalığı için bazı ilaçlar mevcuttur ve semptomları hafifletebilir, ancak şu anda hastalığı tamamen tedavi edebilecek bir ilaç bulunmamaktadır. Bununla birlikte, erken teşhis ve uygun tedaviyle yaşam kalitesi önemli ölçüde iyileştirilebilir” diye konuştu.
“Farkındalık artırılmalı”
Demansın bireylerin ve ailelerinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen bir durum olduğunu ifade eden Doç. Dr. Türkel, açıklamasını şöyle tamamladı:
“Bu nedenle demansla ilgili farkındalığın artırılması, erken teşhis ve uygun bakımın sağlanması büyük önem taşır. Çünkü erken teşhis ve uygun tedaviyle demansın etkileri hafifletilebilir ve yaşam kalitesi artırılabilir. Ayrıca, demansla yaşayan bireylerin ve ailelerinin desteklenmesi, psikososyal ve pratik yardım sağlanması da gereklidir.”