Rize’de çay sezonunda sona yaklaşılınca müstahsillerin yeni gelir kapısı çay tohumu toplamak oldu.
Çay bitkisinin yaprağından beyaz çay, yeşil çay, matcha, oolong çayı, siyah çay üretilirken yemekler, tatlı atıştırmalıklar ve dondurma için çay pudrası üretiliyordu. Bunun yanı sıra Rize Belediyesi’nin kurduğu mangal kömürü fabrikası da çayın çöpünü değerlendirdi. Hizmete giren fabrika sayesinde çayın işlendikten sonra kalan çöpünden de pelet ve mangal kömürü üretimi başladı. Son olarak çay müstahsilleri çayın en eski bilinen kısmı, tohumu için çay bahçesine girmeye başladı.
Trabzon, Ordu, Giresun gibi çay bitkisinin az olduğu bölgelere gönderildiği bilinen çay tohumları sayesinde yeni alanlarda çay bitkisinin ekimi bu tohumlar ile gerçekleşiyor. Ayrıca Rize Ziraat Odası önceliğinde yapımı devam eden çay tohumu fabrikası faaliyete girdiğinde çay tohumu yağı ve bu yağdan sabun üretimi gerçekleşecek. Çay tohumunda kilogram fiyatının belirlenmesini bekleyen çay müstahsilleri topladıkları tohumlar için kilogram başına 12-14 TL bandında bir fiyat bekliyor.
3. sürgün yaş çay kampanyasının bitmesi ile çay tohumu toplamak için bahçeye girdiklerini dile getiren Fatma Akyar “Çay tohumu topluyoruz. Çay bitti şimdi çay tohumu başladı. Allah rızkımızı verdi topluyoruz bizde. Bin kere şükürler olsun” derken, komşularıyla birlikte çay bahçesine girerek imece usulü çay tohumu topladıklarını kaydeden Binnaz Köksal ise “Allah bize bir rızık verdi, çayımızı verdi. Çay sezonu bitti şimdide çay tohumunu verdi. Komşularla imece usulü topluyoruz. Çayımızı kahvemizi içiyoruz. Sonra giriyoruz çay bahçesine. Çok mutlu oluyoruz. Tabi toplaması biraz zor oluyor. Biraz güzel fiyat verirseler çok mutlu oluruz” şeklinde konuştu.
Topladıkları çay tohumlarını iyi bir fiyata satmak istediklerini dile getiren çay müstahsili Neriman Çomoğlu ise “Çayı bitirdik, hayırlısıyla kampanyayı kapattık. 3. sürgünü kapattık. Boş durmak yok. Eylül ayı memleketimizin en güzel zamanı. Bu güzel günleri çay tohumu ile değerlendirmeye çalışıyoruz. İyi bir fiyat verirseler bize çok memnun oluruz. Bu çay tohumları yeni çay bahçelerinin ekiminde kullanılacak. Ayrıca yeni fabrika yapılıyor, gıdada, boya sanayide kullanacak" ifadelerini kullandı.