‘Akciğer difüzyon testi ile akciğer hastalıklarının erken teşhisi mümkün’
Akciğerlerin sağlığının vücuda oksijen taşımada önemli bir rol oynadığını belirten Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, “Bu nedenle, akciğer fonksiyonlarını izlemek, çeşitli hastalıkların erken teşhisinde kritik bir öneme sahiptir. Akciğer difüzyon kapasitesi testi (DLCO), akciğer fonksiyonlarını değerlendiren ve özellikle interstisyel akciğer hastalıkları için önemli bir testtir” dedi.
VM Medical Park Samsun Hastanesi’nden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, akciğer difüzyon kapasitesi testi hakkında bilgilendirmelerde bulundu.
DLCO testinin akciğerlerde oksijenin ne kadar iyi bir şekilde kan dolaşımına geçtiğini ölçmek amacıyla yapılan bir tür fonksiyonel test olduğunu söyleyen Prof. Dr. Özkaya, “Test sırasında hastaya karbon monoksit içeren bir gaz solutulur. Bu gaz, oksijenin akciğerlerden kana geçişini simüle eder. Test akciğerlerin oksijeni ne kadar verimli şekilde difüze edebildiğini belirler, bu da sağlık durumu hakkında önemli bilgiler sunar” şeklinde konuştu.
“Hastalar öksürük, nefes darlığı gibi şikâyetlerle karşılaşabilir”
DLCO testinin özellikle interstisyel akciğer hastalıkları (ILD) olan hastaların tanı, tedavi ve takibinde kritik bir rol oynadığına dikkat çeken Prof. Dr. Özkaya, “İnterstisyel akciğer hastalıkları, akciğer dokusunun kalınlaşmasına ve sertleşmesine neden olan bir grup hastalıktır. Bu durum, akciğerlerin oksijenin kan damarlarına geçmesini engeller. Sonuç olarak hastalar öksürük, nefes darlığı gibi şikâyetlerle karşılaşabilir. Bu grup hastalarda, genellikle balgam çıkarma gibi belirtiler gözlemlenmektedir. Hastaların nefes alıp vermelerindeki zorluklar, hastalığın ilerlemesiyle daha belirgin hale gelir. DLCO testi, bu tür hastalıkların seyrini izlemek ve tedavi kararlarını şekillendirmek için önemli bir gösterge sunar” ifadelerine yer verdi.
“DLCO testi, erken teşhis ve tedavi için hayati öneme sahiptir”
Covid-19 pandemisinin dünya sağlık hizmetlerinde büyük bir yük oluşturduğunu ve akciğer sağlığı üzerinde de uzun süreli etkiler bıraktığını belirten Prof. Dr. Özkaya, “Covid-19’un özellikle ağır seyrettiği hastalarda, akciğer dokusunda hasar ve fibrozis gelişebilir. Akciğer difüzyon testi, bu hastaların tedavi sürecinde akciğer fonksiyonlarının izlenmesinde önemli bir araç olmuştur. Ayrıca, çevresel faktörler, mesleki riskler ve bilinmeyen nedenler de interstisyel akciğer hastalıklarına yol açabilir. Bu tür hastalıkların değerlendirilmesinde DLCO testi, erken teşhis ve tedavi için hayati öneme sahiptir” şeklinde konuştu.
“Belirtiler fark edildiğinde uzman hekime danışılmalı”
Akciğer sağlığının yaşam kalitesi ve genel sağlık üzerinde doğrudan etkili bir faktör olduğunu söyleyen Prof. Dr. Özkaya, “İnterstisyel akciğer hastalıklarının tanı ve takibinde, DLCO testi, akciğer fonksiyonlarının doğru şekilde değerlendirilmesine yardımcı olur. Özellikle Covid-19 sonrası akciğer sağlığının izlenmesinde bu testin önemi daha da artmıştır. Pulmoner fibrozis gibi ciddi hastalıkların erken aşamalarda tespiti, tedavi sürecinde daha iyi sonuçlar elde edilmesine imkan tanır. Hastalar solunum zorluğu, öksürük gibi belirtileri fark ettiklerinde, akciğer fonksiyonlarını test ettirmek için sağlık uzmanlarına başvurmalıdır. DLCO testi, akciğer sağlığını izlemek ve gerektiğinde uygun tedavi planlarını belirlemek için oldukça değerli bir araçtır” ifadelerini kullandı.
“Bir şey yapmalı” deyip Girişimcilik ve Yatırımcılık Paneli’nde gençlerle tecrübelerini paylaştılar
Ortahisar Belediyesi’nin tertibiyle, Trabzon’daki üniversitelerin işbirliği ve Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası (TTSO) ile KTÜ Bayan Girişimcilik Kulübü’nün katkılarıyla “Bir şey yapmalı!” isimli Girişimcilik ve Yatırımcılık paneli, Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Atatürk Kültür Merkezi’nde düzenlendi.
Panelde, Ortahisar Belediye Başkanı Ahmet Kaya, TTSO Lideri Erkut Çelebi ve iş insanı Nevzat Aydın, girişimcilik bahislerinde fikirlerini paylaştı, panelin sonunda dinleyicilerin sorularını yanıtlandırdı.
Başkan Ahmet Kaya, konuşmasında gençlere tavsiyelerde bulunarak “Mutlaka bir hayat planınız, bir gelecek planınız olmalı ve bu uğurda çok çalışmalısınız. Çalışınca oluyor. Ben makine mühendisliği kısmını bitirdim, makine mühendisi olmayı, farklı makineler üretmeyi, ülkeme katkı sunmayı düşünüyordum. Sonrasında siyasete ilgi duyduğumu fark ettiğimde o alana biraz daha fazla vakit ayırmam gerektiğini düşündüm. Sonrasında mensubu olduğum siyasi partimle temasa geçtik ve kararlılıkla bir uğraş vererek evvel milletvekili, sonra belediye başkanı oldum. Yolculuğumuzu sürdürüyoruz, temel düsturum şu; bu ülkenin bir evladı olarak bu ülke beni okuttu yetiştirdi, mühendis yaptı, milletvekili yaptı, belediye lideri yaptı. Ben yaşadığım sürece ülkeme, devletime, milletime minnet duyacağım ve borcumu ödeme uğraşı içinde olacağım. Ben soruna bu türlü bakıyorum. Büyük Liderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün dediği üzere, ’Vatanını en çok seven misyonunu en âlâ yapandır’ anlayışıyla bulunduğum, ilişkin olduğum her yerde vazifemi yapmaya uğraş ediyorum. Sizlerin de öncelemesi gereken ana fikrin bu olduğu kanaatindeyim, nerede, hangi misyonu yapıyorsak, onu en yeterli yapma uğraşı içinde olmalıyız. Zira sahiden vatanını en çok seven vazifesini en âlâ yapandır” dedi.
“Kısa yoldan paraya ulaşmış birilerinden bahsediyor olmak çok gerçek bir hesap değil”
Türkiye’nin birinci ve en büyük çevrimiçi yemek siparişi portalı Yemek Sepeti’nin kurucu ortağı Nevzat Aydın ise gençlere kısa yoldan muvaffakiyetin yahut para kazanmanın kolay olmadığını vurgulayarak şunları söyledi:
“Aslında teşebbüsçü dediğin vakit kısa yoldan paraya ulaşabilen ya da başarılı olduğun takdirde kısa yoldan paraya ulaşmış birilerinden bahsediyor olmak çok yanlışsız bir hesap değil. Ben kendi öykümden bahsedeyim. 2000 yılında şirketi kurduk, 2006’ya kadar sıfır para kazandık. Maaş falan yok. Büsbütün ailenin elde avuçta ne birikimi varsa onlarla geçinmeye ve şirketi yönetim etmeye çalıştık. Kimse bize para da vermedi. Artık risk sermayesi, melek yatırımcı falan deniyor ya, bunlar tanınan kavramlar, baya beşerle görüştüm ben kimse bana inanmadı. Bir tane, “Nevzat bu çok düzgün iş, tutar” diyene rastlamadım. Hatta bana bu işi yapmamam gerektiğini söyleyen beşerler oldu. “Ne hoş okumuşsun, hayatını bunlarla geçirme, yazık sana” diye bana öğüt veriyorlardı o mentor denen deneyimli beşerler. Yemek sepetini sattığım vakit para kazanma noktam ise 15 sene sonra. Kısa bir müddet değil insan ömründe 15 sene. Hayatımın en verimli devrinde yemek sepeti diye bir şeyin peşinden koştum, lakin başarılı olamayabilirdim yahut benim üzere yüzlerce var ve başarılı olamamış. Ancak bunun tahlili, teşebbüsçü olmayın değil. Girişimcilik evvelce tanınan olmayan bir sözdü, herkes kendi işimi yapıyorum kaygısı, zira teşebbüsçü diye bir söz yoktu. Girişimciyim dediğin vakit da ha iş bulamadın mı kimse seni işe almadı mı diye bakıyorlardı. İşsizsen teşebbüsçü olurdun. Artık o denli değil.”
“Yapay zekâ her şeyin temelinde olacak; Bunu kullanmayan şirketlerin yaşama talihi kalmayacak”
“Bana daima ‘Her şey yapıldı artık yeni yapacak bir şey kalmadı!’ diyorlar, bu türlü bir şey kelam konusu bile değil” diyen Aydın “Dünya her geçen teknoloji ihtilaliyle bir arada, çok daha farklı yeni fırsatların yeni iş imkanlarının öne çıktığı bir devir yaşıyoruz. Yapay zekâ dediğimiz olay, geçtiğimiz 20 yıl içinde birçok farklı kıymetli konseptler çıktı. Mesela Metaverse ve NFT diye bir şey çıktı. İkisine de inanmayanlardanım ben bu ortada. Kripto çıktı. Yapay zekâ biraz daha farklı. Yapay zekâ, iş yapış üslubumuzu, her şeye olan algımızı tam değiştirebilecek büyüklükte bir şey. İleride o denli fırsatlar var ki, bir yahut birkaç kişinin bir ortaya gelip milyar dolarlık şirketler kurduğunu görüyor olacağız. Evvelce o denli bir şey kelam konusu değildi. Gençler yapay zekâyla farklı bir halde ilgilensin. Bu şirketler için de geçerli, zira yapay zekayı iş üretim süreçlerinin içine katamayan gündelik hayatında kullanmayanların verimlik manasında nispeten geride kaldığı bir periyoda giriyor olacağız. Bu, 1800’lü yıllardaki buharlı tren yahut 2000’li yılardaki internet üzere bir ihtilalle geliyor. Bunun da tam göbeğinde yer alıyoruz, çok daha farkında olalım. Bir sefer yapay zekâ her şeyin temelinde olacak. Bunu kullanmayan şirketlerin yaşama bahtı kalmayacak. Objelerin interneti diye bir kesim var, bu gelişmeye çok açık bir alan. Biyoteknoloji çok gelişecek. Bugüne kadar tahlil bulunamayan birtakım hastalıklara tahliller gelebilir. Beşere gereksinimin daha az olduğu ve korkulan yapay zekânın hâkim olacağı bir periyoda giriyoruz. Girişimcilik de gelişecek. Grup çok değerli. Ben daha çok gruplara yatırım yapmayı seviyorum, girişimcilere değil. Ortak seçerken o iş rolüne nazaran uygun olan kişiyi almanız daha hakikat olacaktır. Teşebbüsçüler için güç bir devir olacak. Ancak teşebbüslerinin de karşılığını alacakları bir periyot olacak. Bilgisayarların ve yapay zekânın kıymeti ve pahası artacak. Girişimcilerin kelam sahibi olacağı bir periyoda giriyoruz” tabirlerini kullandı.
Panelin son kısmında Türk futbolu konuşuldu
Eski bir Trabzonspor Kulübü yöneticisi de olan Aydın, Türk futbolunun kâfi birikime sahip olmayanların elinde olduğunu belirterek “Türkiye’deki konjonktürü düşündüğümüzde, yapılabilecek çok fazla şey olduğunu düşünmüyorum. Bu kadar paranın döndüğü bir bölümün, bu kadar eğitimsiz ve kâfi birikime sahip olmayan bir kitle tarafından yönetildiğini hiç görmedim. Bunu her kademe için söylüyorum, kendimi de katayım, hakem de o denli, yönetici de o denli, futbolcusu da o denli, federasyonu da o denli. Neresinden tutarsanız elinizde kalıyor. Bu benim için büyük bir hayal kırıklığı oldu. Zira ben hayatımda futbola çok vakit ayıran, futbola kafayı takan bir adamım. İki kere yönetici oldum, birinde meşhur şike devri oldu, ikinci de apayrı şeyler yaşandı ve 87. ayda istifa ettim. Benim başımdaki futbolun karşılığı bu ülkede yok ne yazık ki. O yüzden çok da ‘şunu yapmalıyız’ demeyim, yapılabilecek şeyler esasen söyleniyor. Bir futbol kulübünün hayatı boyunca vergi vermemesi ne demek ya, bu türlü bir şey olabilir mi? Devlete vergi vermemiz gereken bir durum var, onunla ilgili bir kanun var, vermiyorsunuz, öteleniyor. Zira o büsbütün kulüp yöneticisinin o hükümetteki gerekli şahıslarla bağlantısına bağlı bir tertip. Rastgele bir halde hak, hukuk, kanunun olmadığı bir nizam. Tıpkı halde futbolcu menajer bağları de o denli. Çok umutlu değilim bu taraftan” dedi.
Panelin son kısmında konuşmacılar, kendilerine yöneltilen soruları yanıtlandırdı. Panelin akabinde KTÜ Rektör Vekili Prof. Dr. Ali Temiz, konuşmacılara teşekkür evrakı takdim etti.