Bolu’da geleceğin fidanları yeşermeye devam edecek
Bolu’nun Seben ilçesinde, ilçeye has Kızık armudu fidanları, çiftçilere dağıtıldı.
Bolu Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü uyumunda Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü(FAO) tarafından yürütülen ve Global Etraf Fonu tarafından finanse edilen proje kapsamında Seben İlçesine has Kızık armudu fidanları çiftçilere dağıtıldı. Seben’de gerçekleştirilen dağıtım merasimine İlçe Kaymakamı Mustafa Şeker, Vilayet Tarım ve Orman Müdürü Zekeriya Ar, Seben Belediye Lideri Uygar Oturakdaş, İlçe Tarım ve Orman Müdürü Selçuk Güçbilmez, kurum amirleri muhtarlar ve üreticiler katıldı.
Coğrafi işaret süreci devam eden Kızık armudu yöreye has bir ziraî paha olup, jenerasyonunun korunması ve yaygınlaştırılması hedefiyle yürütülen proje kapsamında toplam bin 300 adet fidan üreticilere teslim edildi. Geçtiğimiz yaz periyodunda anaç ağaçlardan alınan yaprak sürgünleri Isparta’da bulunan fidan işletmesine gönderilerek fidan üretimi gerçekleştirildi.
Seben genelinde bilhassa Kızık, Kuzgölcük, Kozyaka ve Kabak köylerinde ağır olarak yetiştirilen bu armut çeşidinin korunması ve üretiminin artırılması için Vilayet ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından çalışmalar titizlikle sürdürülüyor. Önümüzdeki periyotta de kuşağı kaybolmaya yüz tutmuş yöreye has meyve çeşitlerinin kuşağının devamı için gerekli çalışmaların süreceği öğrenildi.
’Kalın bağırsak kanserleri erken evrede teşhis edildiğinde büyük ölçüde tedavi edilebiliyor’
Ondokuz Mayıs Üniversitesi(OMÜ) Tıp Fakültesi, Cerrahi Tıp Bilimleri Kısmı Genel Cerrahi Anabilim Kolu Öğr. Üyesi Doç. Dr. İsmail Alper Tarım, "Kalın bağırsak kanserinde hastaların yüzde 70’i ileri evrede doktora başvurmakta, teşhis geciktiğinden tedavi hem hasta hem doktor için zorluklar içerebilmektedir. Bunun yanında erken evrede teşhis edildiğinde büyük ölçüde tedavi edilebilir bir hastalıktır" dedi.
OMÜ Tıp Fakültesi Cerrahi Tıp Bilimleri Kısmı Genel Cerrahi Anabilim Kolu Öğr. Üyesi Doç. Dr. İsmail Alper Tarım, kolorektal kanser farkındalık ayında vatandaşları uyardı. Tarım yaptığı açıklamada, "Kolorektal kanserler, yani kalın bağırsak kanserleri dünyada ve ülkemizde yaygın görülen kanser tiplerindendir. Tüm dünyada en sık görülen üçüncü kanser tipidir. Kalın bağırsak kanseri hastalarının çoğunluğu 50 yaşın üzerindedir. Hastaların yüzde 70’i ileri evrede doktora başvurmakta, teşhis geciktiğinden tedavi hem hasta hem doktor için zorluklar içerebilmektedir. Bunun yanında erken evrede teşhis edildiğinde büyük ölçüde tedavi edilebilir bir hastalıktır. Kalın bağırsak patolojileri şimdi kanser öncesi devirde erken evrede tespit edilerek kolay tedavi usulleriyle kanser sıklığı ile kansere bağlı vefatları azaltılabilir" diye konuştu.
"Düzenli tarama kesinlikle yapılmalı"
Gerek ömür kalitesini arttırdığı gerekse ömür müddetini uzattığı bilindiğinden, kalın bağırsak tarama programı Dünya Sıhhat Örgütü tarafından önerilen kanser tarama programları içerisinde yer aldığını belirten Tarım, "Kalın bağırsak kanseri taraması dışkıda kapalı kan testi ve kolonoskopi ile yapılmaktadır. Bilhassa 50 yaş üzeri insanlarımıza her 2 yılda bir gaitada bilinmeyen kan testi ve her 10 yılda bir kolonoskopi yapılması kalınbağırsak kanserinin erken tanısı için hayati ehemmiyet içermektedir" halinde konuştu.
"50 yaş ve üzeri olanlar dikkat"
Kanser taramalarının en kıymetli bileşenlerinden birinin farkındalık çalışmaları olduğunu söyleyen Doç. Dr. Tarım şunları söyledi:
"Mart ayı, ’kolorektal kanser farkındalık ayı’ olarak tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de kabul edilmiş olup bu müddet boyunca çeşitli etkinliklerle mevzuya ait farkındalık oluşturulmaya çalışılmaktadır. Tarama testleri kesinlikle yapılmalı. 50 yaş ve üzeri insanlarımızın aile tabiplerine başvurarak Kalın bağırsak kanserleri için tarama testlerini yaptırmaları konusunda hassasiyet göstermelerini öneririm. Posalı besinlerin az tüketilmesi, sigara ve alkol kullanımı, hazır besin tüketiminin özelliklede fazla ölçüde işlenmiş (sosis, salam ve benzeri) yahut işlenmemiş kırmızı et (sığır, kuzu, karaciğer ve benzerleri) tüketimi yaygınlaşmasıyla kalın bağırsak kanserleri genç yaşta çokça görülmeye başlanmıştır. En değerli kuşku uyandırıcı bulgusu büyük abdest esnasında kan görülmesi ve apansız ortaya çıkan bağırsak düzensizlikleridir. Bu stil şikayetleri ortaya çıkanların yaşı ne olursa olsun tabibe başvurup taramaya tabi tutulması gerekir."
