Doğu Karadeniz Bölgesi’nde tarım yerlerinde birinci sefer 2008 yılında görülen bitkilerin özsuyunu emdiği için ’Vampir Kelebek’ olarak isimlendirilen Ricania Simulans son 2 yıldır bahçelerde gözükmemesinin akabinde bu yaz sıcaklıkların artması ile yine kendini göstermeye başladı.
Rize’de ’vampir kelebek’ olarak bilinen ve çiftçilerin kabusu haline gelen Ricania Simulans’ın yumurtlama devri olan Temmuz ayında, bıraktığı yumurtalar bitkilere önemli manada ziyan veriyor. Yaş çayın 3. sürgün devrinde çay üreticilerinin tezine nazaran vampir kelebeğin yumurtlama periyodu olduğundan rekoltede de düşüklüğe sebep oluyor. Peyzaj Mimarı Uğur Kars, Vampir kelebeğin artmasının nedeninin sulak alanların azalması olduğunu vurgulayarak bunun sebebinin ise kentte dere ıslahı çalışmaları nedeniyle vampir kelebeği uzak tutabilen Yusufçuk böceğinin azalması olduğunu sav etti.
“Bölgedeki ziraî eserlere önemli derecede ziyan veriyor”
10 yıldır çiftçilik yapan Peyzaj Mimarı Uğur Kars, vampir kelebeğin ziraî topraklarındaki eserlerin özsuyunu emdiği için önemli manada ziyan verdiğini tabir ederek “2008 yılından beridir Karadeniz bölgesinde görülen bir vampir kelebek var. Aslında bir çekirge tipi olan yalancı kelebek çeşidi olan Ricania Simulans yahut Japonica tipinden önemli halde muzdaribiz. Temmuz ayında tek döl vererek bitkilerin özsuyunu emerek rekolteyi düşürüyor. Bunun aslında menşei Çin’dir. Çin üzerinde 1950’de tespit edildi. Onun üzerinden Rusya, Gürcistan ve Ukrayna ve daha sonrasında Türkiye’ye geldi. Karadeniz’den Marmara’ya kadar yayıldı. Büyük ihtimalle Avrupa’ya gerçek ilerliyor. Aslında tropikal bölgede hayatını süren bir tıp. Ama bu cins bu jenerasyonda da yer bulabiliyor. Bu böcek aslında bitkinin özsuyunu emiyor. Yılda tek döl vermesine karşın yani Temmuz ayında döl verip Ağustos ayında yetişkin hale gelmesine karşın çok önemli popülasyonun artmasından dolayı bölgedeki ziraî eserlere önemli derecede ziyan veriyor. Bilhassa bizim bölgemizde çaya. Batı bölgelerinde fındığa. Bizim burada ticari olarak yetiştirmediğimiz fasulye ve mısır üzere bahçedeki eserlere ziyan veriyor" dedi.
"İlaçlama ile bir yere kadar baş edilebilir lakin temelli olarak gitmesi için bunun bir avcı böceği olan yusufçuk böceği var. O da sulak alanlarda yumurtlayıp daha sonra ergin hale geldikten sonra bu böceği avlayabiliyor" diyen Kars "Bölgemizde dere ıslahlarıyla sulak alanlar azaldığı için Yusufçuk böceğinin üremesi de azaldı. Bunu avlayacak olan Yusufçuk böceği kendine yer bulamıyor. Sulak alanları arttırarak böcekle gayret edilebilir. Bu böceğin artmasının nedeni sulak alanın eksikliğidir” halinde konuştu.
“3. sürgünde kıyı bölgelerinde yüzde 50-60 oranında rekolte kaybına neden oluyor”
Kars, bitkinin yumurtlama periyodundan dolayı çayın 3. sürgün periyodunda bilhassa kıyı bölgelerinde rekoltenin düşüş yaşayabileceğini söz ederek “Bitkilerin yapraklarının altına yumurtalarını bırakıp, orada o yumurtaların beslenmesini sağlıyor ve birebir vakitte kendisi de bitkinin özsuyunu emiyor. Bu özsuyunu emdiğinde bitkinin beslenmesini ve hücrelerine ileteceği olan besini bu böcek emmiş oluyor. Bu yüzdende rekolte düşüyor. Kalite düşüyor. Bilhassa 3. sürgünde kıyı bölgelerinde yüzde 50-60 oranında rekolte kaybına neden oluyor” diye konuştu.
Trazon-Hopa ortasındaki bölgede 15 yıldır yazları ortaya çıkıyor
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde son 15 yılda süratle artış gösteren ’Ricania simulans’ isimli kelebek çeşidi böcek, tarım topraklarını olumsuz tarafta etkiliyor. Halk ortasında bitkilerin öz suyunu emdiği için ‘Vampir’ olarak da bilinen kelebek tipi birinci tespit edildiğinde yalnızca Trabzon’un Of ilçesinden Artvin’in Hopa ilçesine kadar tüm kıyı şeridinde tesirli oldu. Gürcistan üzerinden bölgeye girdiği belirlenen ve son 10 yılda bölgedeki tarım yerlerinde süratli bir artış gösteren kelebek, suyunu emdiği zerzevat ve yabancı otlardan beslenerek kurumalarına neden oluyor. Bulgaristan üzerinden İstanbul’a kadar yayılarak o bölgede de tesirini gösteren kelebek tipi, haziran ayından itibaren ergin periyoduna ulaşarak bu periyotta beslenme aktivitelerini azaltıp, yumurtlama aktivitelerini arttırıyor. Vampir kelebeğini 2011 yılında İstanbul’dan memleketi Trabzon’un Of ilçesine geldiği vakit bahçesinde tespit eden emekli Albay İsmail Hakkı Erdoğan, bu kelebek cinsine dikkat edilmesi ve gerekli çalışmaların yapılması gerektiğini biyolojik bir silah olabileceğini lisana getirmişti.
