Karabük Üniversitesinde yürütülen TÜBİTAK takviyeli projeyle, zeytin yaprağında bulunan güçlü antioksidan "hidroksitirozol"ün diyabete bağlı böbrek hasarını önleyici tesirleri dünyada birinci kere test edilecek.
Türkiye’de ve dünyada süratle artan diyabet hadiseleri, oluşturduğu kalıcı komplikasyonlarla halk sıhhatini tehdit ediyor. Bu komplikasyonlardan biri olan diyabetik nefropati (böbrek hasarı), hayat kalitesini düşürürken ilerleyen evrede hastaları diyalize mahkûm edebiliyor.
Karabük Üniversitesi öğretim üyelerinin yürüttüğü ve TÜBİTAK 1002 Süratli Takviye Programı tarafından desteklenen "Pinealektomili Ratlarda STZ ile İndüklenen Diabetik Nefropati Üzerine Hidroksitirozolün Terapötik Rolü: Oksidatif Gerilim, İnflamasyon ve SIRT-1 Üzerine Etkisi" başlıklı proje, zeytin yaprağında bulunan hidroksitirozol bileşiğinin bu hasara karşı kollayıcı tesirlerini ortaya koymayı hedefliyor.
Projenin yürütücülüğünü Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulundan Dr. Öğr. Üyesi Derya Çınar, araştırmacılığını ise Tıp Fakültesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Eyüp Altınöz, Dr. Öğr. Üyesi Feyza Başak ve Dr. Öğr. Üyesi Tansu Kuşat üstleniyor. Literatürde daha evvel gibisi yapılmamış bu çalışma, diyabet kaynaklı böbrek hasarına karşı yeni bir kollayıcı hususun varlığını test edecek.
Projenin yürütücüsü Dr. Öğr. Üyesi Derya Çınar kelam konusu araştırmanın literatürde değerli bir birinci olduğunu lisana getirerek şunları söyledi:
"Halk ortasında şeker hastalığı olarak da bilinen diyabet hastalarında böbrek hasarı üzerine bir çalışma planladık. Burada ‘hidroksitirozol’ün tesirlerini araştıracağız. Emelimiz tedaviye yardımcı yeni bir gözetici unsur bulmak. Sıçanları deneysel olarak diyabetik hale getirip böbrek dokularında bu hususun âlâ gelip gelmediği üzerine araştırma yapacağız. Araştırmamız kendi alanında tek."

"Zeytin yaprağındaki hidroksitirozol, diyabetik böbrek hasarına karşı umut olabilir"
Projede misyon alan Prof. Dr. Eyüp Altınöz, diyabetin dünya genelinde en süratli yayılan kronik hastalıklardan biri olduğuna dikkat çekerek şu değerlendirmede bulundu:
"Diyabet bilhassa ilerleyen yaşlarda ortaya çıkıyor. Bu devirde, bedenin kıymetli gözetici hormonlarından melatonin salgılayan pineal bez küçülüyor ve esirgeyici tesir azalıyor. Deney hayvanlarında pineal bezi çıkararak başlayacak, akabinde diyabet modeli oluşturacağız. Birinci defa zeytin yaprağındaki hidroksitirozolü bu kapsamda deneyeceğiz. Böbrekler üzerinde kollayıcı tesiri olup olmadığını ortaya koymayı hedefliyoruz."
Altınöz, bu tesirin kanıtlanması halinde hidroksitirozolün melatonin ve öbür antioksidanlar üzere eczane raflarında yer alabileceğini, ayrıyeten Türkiye’nin zeytin üretim potansiyeli sayesinde ekonomik katkı sağlayabileceğini tabir etti.

"Alternatif değil, destekleyici tedavi"
Prof. Dr. Altınöz, çalışmanın mevcut tedavilerin yerine geçmeyeceğini, destekleyici bir alternatif yol olarak değerlendirileceğini vurguladı:
"Diyabet hastalarına biliyorsunuz aslında hastanelerde belli bir tedavi protokolü uygulanıyor. Biz burada alternatif tıp dediğimiz tedavi olarak bunu önereceğiz. Yoksa ‘diğer ilaçları bırakın, yalnızca bunu kullanın’ biçiminde değil. Buradaki böbrek hasarının ilerlemesini bilhassa durdurma ihtimalini biz alternatif tedavi olarak insanlara duyurmuş olacağız."
Biyokimyasal analizler Karabük Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya Araştırma Laboratuvarı’nda, histopatolojik tahliller ise Histoloji Araştırma Laboratuvarı’nda yapılacak. Proje sonuçlarının memleketler arası akademik mecmualarda yayımlanarak bilim dünyasına katkı sağlaması ve uzun vadede yeni alternatif tedavi metotlarının geliştirilmesine öncülük etmesi bekleniyor.