DÜZCE(İHA) – Acil Tıp Ana Bilim Kolu Lideri Dr. Erdinç Şengüldür, "Sarı serum birçok vakit iki bardak su ve bir grup vitaminlerden ibarettir. Hastaya ani bir şifa sağlamaz, tedaviyi hızlandırmaz, halkımızın tabiri ile anında ayağa kaldırmaz" dedi.
Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Kolu Lideri Dr. Öğr. Üyesi Erdinç Şengüldür, serumu hakkında bilgilendirmede bulunarak, doktor müsaadesi ve nezareti olmadan kullanılmaması gerektiğinin altını çizdi. Serumu; "Hekimler ve başka bilim insanları; kanın pıhtılaşması sonrasında geriye kalan sıvıyı serum olarak adlandırır" biçiminde tanımlayarak kelamlarına başlayan Dr. Erdinç Şengüldür, "Bu sıvı hücreleri ve pıhtılaşma faktörlerini içermez, içeriğinde elektrolitler, proteinler (özellikle albümin ve immünoglobulinler), hormonlar, enzimler, antikorlar ve metabolik atıklar yer alır. Halk ortasında kullanılan ismiyle serum; hastaya damar yolu ile verilen her türlü sıvı ve ilaç tedavisi olarak tanımlanabilir" tabirlerinde bulundu.
Hastaya serum verilmesine tabiplerin karar verdiğinin altını çizen Şengüldür, "Her ilaç üzere serum da tıbbi gereklilik halinde kullanıldığında yarar sağlayacaktır. Serum tedavisine hastanın isteği ile değil doktorun endikasyon dahilindeki kararı ile başvurulur." diyerek doktorun kararı ve nezareti olmadan serumun kullanılmaması gerektiğini vurguladı.
"Yasal yaptırımlarla karşılaşabilirler"
Serum olarak nitelendirilen sıvıların pek çok farklı çeşidinin olduğunu söyleyen Dr. Şengüldür, "İçerdikleri elektrolit ve öteki bileşenlerin yoğunluğundaki farklılıklar nedeniyle her serum her hastada kullanılamaz. Ayrıyeten bu serumların içine konulan her türlü ilacın alerjik tepkilere neden olma riski vardır. Oluşabilecek yan tesirler ve alerjik tepkiler gerekli müdahale yapılmaz ise ölümcül seyredebilir. Bu nedenle sıhhat kurumları dışında, tabip nezareti olmaksızın serum tedavisi yapılması uygun değildir. Doktor nezaretinde olsa bile istenmeyen tesirler ortaya çıktığında gerekli müdahalenin yapılmasının mümkün olmadığı alanlarda serum tedavisi uygulanması uygun değildir. Gerekli tedbirleri almaksızın bu tedavileri uygulayan doktor yahut sıhhat işçileri de yasal yaptırımlarla karşılaşabilirler" dedi.
Hangi durumlarda serum kullanılıyor
Damar yolu ile verilen sıvı tedavilerinin her türlü yaralanmadan kanser tedavilerine kadar uzanan geniş bir yelpazedeki hastalar için uzun yıllardır kullanıldığını tabir eden Şengüldür, hastanede yatan hastalarda ve acil servislerde birinci müdahalesi yapılan hastalarda kullanılan çok sayıda serumun doktorların ve hastaların hizmetine sunulduğunu söyledi. Ayrıyeten bu serumların tamamı tıbbi gereklilik durumunda ve tabip kararı ile gerekli tedbirler alındıktan sonra uygulandığını vurguladı.
"Hastaya ani bir şifa sağlamaz, tedaviyi hızlandırmaz"
Sarı serum ya da atom olarak tanımlanan sıvı hakkında da bilgi veren Şengüldür, "Çeşitli şahıslar tarafından farklı formlarda hazırlanabilen, genel olarak vitamin, ağrı kesici, antihistaminik üzere ilaçları içeren çözeltilere halk ortasında bu isimler verilmektedir. Bu vitamin ve ilaçlar genelde iki bardak su ile eş hacimdeki 500 cc’lik sıvılar ile hastalara verilir. Sarı serum birden fazla vakit iki bardak su ve bir ekip vitaminlerden ibarettir. Hastaya ani bir şifa sağlamaz, tedaviyi hızlandırmaz, halkımızın tabiri ile anında ayağa kaldırmaz" halinde konuştu.
İşlevi ve ismi her ne olursa olsun, tüm ilaçların alerji ve anafilaksi riskine sahip olduğunu hatırlatan Erdinç Şengüldür, "Anafilaksi alerjik tepkinin teneffüs durması ve vefatla seyredebilen en şiddetli formudur. Tabip önerisi olmadan sıhhat tesisleri dışında yapılan serum tedavileri nedeniyle vefatlar çoklukla anafilaksi nedeni ile olmaktadır. Atom olarak tabir edilen serumların içine konulan ve sarı rengi veren B vitamini ilaçları bilhassa alerjik tepkiye yol açma riski yüksek ilaçlardır. B vitaminleri dışında ‘Atom’ serumlarına konulan pek çok ilaç da bu tepkilere yol açabilir. Kolay alerjik tepkilerden anafilaksiye ve vefata kadar gidebilen tablolar gelişebilir. İlaçlar uygun vakitte ve uygun dozda kullanıldıklarında tedavi edicidirler; fakat yanlış dozda ve yanlış hastada ölümcül zehirlere dönüşebilirler. Doktor önerisi dışında serum ya da öteki bir ilaç kullanımı hastaya yarardan çok ziyan verme potansiyeli taşır. Hastalarımızdan tabip tarafından önerilmeyen tedaviler konusunda ısrarcı olmamalarını ve farklı yollardan bu tedavilere ulaşmaya çalışmamalarını rica ediyoruz" halinde açıklamasını sonlandırdı.