Düzce Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM) öğrencisi Ömer Selim Esen ve öğretmeni Ayşe Karaul Arslan’ın 2021’de keşfettiği asteroit, Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından "BİLSEMDüzce" ismiyle tescillendi. Asteroidin, Türkiye’den bir kurum ve kent ismiyle uzayda yer alan birinci gök cismi olduğu belirtildi.
Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) ve Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) iş birliğiyle 2021’de yürütülen Memleketler arası Asteroid Arama Kampanyası (IASC) projesi kapsamında, Düzce BİLSEM öğrencisi Ömer Selim Esen (o devir 11 yaşındaydı) ve Fen Bilimleri Öğretmeni Ayşe Karaul Arslan, Jüpiter ile Mars ortasındaki yörüngede daha evvel etiketlenmemiş bir asteroit keşfetti.
Yaklaşık 4 yıllık kıymetlendirme ve onay sürecinin akabinde gök cismi, "BİLSEMDüzce" ismiyle resmi olarak tescil edildi. NASA Jet İtki Laboratuvarı (JPL) ve IAU Küçük Gezegen Merkezi (Minor Planet Center) listelerine giren asteroidin hareketleri anlık olarak izlenmeye başlandı.
"Ömer’in sayesinde artık bir asteroidimiz var"
Süreci anlatan Fen Bilimleri Öğretmeni Ayşe Karaul Arslan, "Ömer’in sayesinde artık bir asteroidimiz var. 2019 yılında kurum müdürümüz Kenan Göktepe, burada bir Astro Bilgi Programı düzenlediğinden, orada bir arkadaşla tanıştığını ve o asteroit avlamaktan bahsediyordu. Ben de o vakitler yüksek lisansımı yapıyor, astronomi eğitimi altında çalışıyordum. Öğrencilere farklı aktiflik olarak neler yapabiliriz diye düşünürken, arkadaşın asteroit avlanma aktifliğini dersime entegre ettim" dedi.
"Türkiye’de ilk"
Keşfin 15 Mart 2021’de ön incelemeden geçtiğini ve Eylül 2024’te resmileştiğini söyleyen Arslan, bu durumun Türkiye’de bir birinci olduğunu aktardı. Arslan, "Asteroid Kaşif Takımının de dayanağı oldu. Kendileri isimlendirme işinde çok yardımcı oldu. IAU’nin Minor Planet Center’da BİLSEMDüzce olarak yer aldı. NASA JPL’de yayınlanmaya başladı. Bizim keşfettiğimiz muhakkaktı fakat rastgele bir sorun olabilirdi lakin artık resmileşti" diye konuştu.
"Bilimde başkan olduğumuzu tüm Türkiye’ye göstermek için bu türlü bir isim verdik"
Fen Bilimleri Öğretmeni Ayşe Karaul Arslan, kelamlarına şöyle devam etti: "BİLSEMDüzce ismini neden verdiğimizi de açıklayalım. BİLSEM’lerin varoluş emelini gerçekleştirdiğimiz için BİLSEM’i öne aldık ve 81’inci iliz. Küçük bir iliz lakin bilimde bir başkan olduğumuzu da tüm Türkiye’ye göstermek için bu türlü bir isim vermeyi uygun gördük. Memleketler arası Astronomi Birliği’nin çok kesin ve net isimlendirme kuralları var. En son BİLSEMDüzce’de karar kıldık. Süreç bu türlü işledi. Yeri ise Mars ile Jüpiter ortasında. Tehdit içermiyor fakat sistemler değiştirildiğinde tahminen olabilir. Takip ediliyor aslında, artık BİLSEMDüzce asteroidimiz."
"Çok şaşırdık"
10. sınıf öğrencisi Ömer Selim Esen, çok uzun bir bekleme süreci yaşadıklarını belirtti. Esen, "2021 yılında yapmıştım bu çalışmayı. Ortadan 3 sene geçmişti. Çok heyecanlıydım, çok şaşırdım. Ayşe öğretmenimle birlikte çalışma yapıyorduk. Belli koşullara nazaran asteroitleri seçiyorduk ve sonra BİLSEMDüzce ismiyle etiketlediğimiz asteroidi gönderdik, çıktı. O bekleme sürecinde aslında ümidimiz hiç kalmamıştı. Bir anda haber gelince hakikaten çok şaşırdık. 3 sene üzere uzun bir vakit geçti. Çok heyecanlıyım ve garip hissediyorum" halinde konuştu.
Esen, astronomiye ilgi duyduğunu fakat matematik alanında meslek yapmak istediğini de kelamlarına ekledi.
"Gökyüzünde bir asteroit oğlum ve öğretmeni sayesinde biliniyor"
Ömer Selim Esen’in öğretmen babası Burçin Esen de ortadan geçen 4 yılın akabinde haberi aldıklarında çok şaşırdıklarını ve unuttukları bir projenin tescillenmesinden büyük memnunluk duyduklarını söz ederek, şöyle konuştu:
"Pandemi vaktiydi. Ömer Selim 2. sınıftan beri BİLSEM’de çalışmalara devam ediyordu. En son pandemi vakti Ayşe öğretmenimle birlikte NASA dayanaklı bir projede yer aldılar. Milletlerarası Asteroid Arama Kampanyası’nın projesiydi. Hem meskenden hem de buraya da gelip çalıştılar. Proje bittikten sonra bekleme süreci vardı. Ayşe öğretmenimiz ve Ömer Selim ile birlikte bekledik. Ortadan 4 yıl geçtikten sonra bir gün Ayşe hocam bize sevinçle bildiri attı. Biz de ondan öğrendik. Çok şaşırdık, beklemiyorduk diyebilirim, hatta unutmuştuk. Ondan öğrendik, sevindik. Sonraki basamakları bekledik. Tescillenip yayınlanmasını, Türkiye’de de bilinmesini bekledik. Çok memnunuz. Gökyüzünde bir asteroit artık bizim sayemizde biliniyor diye memnun oluyoruz."