Karabük Postası tarafından
03 Mayıs, 2014 06:02 tarihinde yayınlandı
A+ A-
Okuma Süresi: 2dk
Yorum Sayısı: 0

Türk bilimci, ölümcül sineğin sırrını çözdü!

Yale Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aksoy başkanlığındaki ekip, özellikle Afrika'da ölümcül uyku hastalığının taşıyıcısı olan çeçe sineğinin gen haritasını çıkardı ABD'deki Yale Üniversitesi Biyolojik ve Biyomedikal Bilimler Bölümü Epidemiyoloji ve Mikrobiyal Hastalıklar Ana Bilim Dalı'nda görevli Türk bilim insanı Prof. Dr. Serap Aksoy başkanlığındaki 140 kişilik uluslararası ekip, 10 yıl süren araştırmalar sonucu, özellikle Afrika kıtasında ölümcül uyku hastalığının taşıyıcısı olan Çeçe sineğinin gen haritasını çıkarttı. Bu sayede Afrika'da insanlarda uyku, hayvanlarda ise nagana hastalığına sebep olan çeçe sineğinin mücadelesinde önemli bir ilerleme sağlanmış oldu. Afrika ve dünyanın birçok ülkesinden bilim insanlarının yer aldığı 140 kişilik bir ekiple 10 yıl süren bir çalışma neticesinde elde edilen bulgular prestijli bilim dergilerinden Science'de 24 Mart'ta yayınladı. Ayrıca ekibin düzenlediği sekiz ayrı çalışma PLOS dergi grubu tarafından "Tsetse Genome Biology" adı altında toplanan bir koleksiyonda, ilgili çalışmaların özetleri ise PLOS Neglected Tropical Diseases adlı dergide yayımlandı. Prof. Dr. Serap Aksoy, yaptığı açıklamada, çeçe sineklerinin sadece Afrika kıtasında yaşadıklarını ve özellikle kırsal yörelerde, taşıdıkları trypanosoma parazitinden dolayı insan ve hayvan sağlığını tehdit ettiklerini verdiklerini belirtti. 20. yüzyılın başlarında ve sonunda epidemilerde (salgın) yüz binlerce kişinin hayatını kaybettiği ifade eden Aksoy, şöyle devam etti: "Yani tedavi uygulanmadığı takdirde hastalık kesin öldürücü nitelikte. Halen 60 milyon kişi ise risk altında yaşamakta. Hayvanlarda görülen hastalıklar ise Afrika ekonomisine büyük zarar verirken, tarımın gelişmesine de engel oluyor. Henüz aşısı olmayan hastalığın, hem teşhisi hem de tedavi olanakları ise hem çok sınırlı hem de pahalı. Son 10 senede, özellikle Sudan, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Angola ve Uganda'da görülen salgınların gelişmiş ülkeler tarafından bağışlanan ilaçlar sayesinde önlenebildiği biliniyor." Çeçe sineğinin kontrolünde yeni ufuklar Aksoy, uyku hastalığının önlenmesinde, konak durumunda olan çeçe sineğinin kontrolünün hiç kuşkusuz önemli bir yer tuttuğunu ifade eden Aksoy, "Araştırma ekibimizin elde ettiği gen haritası bilgileri sayesinde sineğin özellikle koku alma, görme, bağışıklık sistemi ve üreme fizyolojisinde rol oynayan önemli genler ve proteinler hakkında çok önemli bilgiler edinilmiş durumda. Bu bulgular ışığında çeçe sineği mücadelesinde yeni tuzaklar ve daha etkili hedef yerleri geliştirilebilir" diye konuştu. Anne çeçe sineği yavrusunu sütle besliyor Sineğin çoğalmasında görülen ilginç üreme şekli ile ilgili birçok yeni gen de keşfedildiğine dikkati çeken Prof. Dr. Serap Aksoy, "Anne sinek, adeta memelilerde olduğu gibi rahminde süt bezinden salgılanan süt ile yavrusunu beslemekte ve her 10 günde bir sadece bir yavru doğurmakta. Dolayısıyla bir dişi sinek 3-4 aylık yaşantısı boyunca ancak 8-10 yavru üretmekte" dedi. Aksoy, süt protein genlerini tespit ederek, hamilelik süresince bu salgıların nasıl gerçekleştiği konusunda da yeni bilgilere ulaştıklarını kaydetti. Bu bulguların çeçe sineği mücadelesinde önemli bir potansiyel vaat ettiğini belirten Aksoy, proteinlerin salgılanması önlendiğinde, dişi sineğin üreme kapasitesinin çok azaldığını vurguladı. Aksoy, tespit edilen tükürük bezi ve bağırsak proteinleri sayesinde özellikle hayvanlarda aşı geliştirilebileceğini belirtti. 10 milyon dolara mal oldu 2000'li yılların başında Dünya Sağlık Örgütünün yardımı ile Prof. Aksoy öncülüğünde başlatılan çalışma daha sonra "International Glossina Genome Initiative" adı verilen bir yapılanmayla yaklaşık 10 milyon dolara mal oldu. Çalışmalar çeçe sineği genomunun 366 milyon genetik harften oluştuğunu ve insan genomunun yüzde 10'u kadar büyüklükte olduğunu gösterdi.
blank
Ihlas Haber Ajansı tarafından
04 Mart, 2025 12:22 tarihinde yayınlandı
A+ A-
Okuma Süresi: 2dk
Yorum Sayısı: 0

Cinayetle sonuçlanan kavganın sanıklarının yargılanmasına devam edildi

Kastamonu’nun Seydiler ilçesinde düğün çıkışında iki küme ortasında çıkan ve 1 kişinin vefatıyla sonuçlanan hengamenin zanlılarının yargılanmasına devam edildi.
Olay, 6 Temmuz 2023 tarihinde Kastamonu’nun Seydiler ilçesinde meydana geldi. Edinilen bilgiye nazaran, bir yakınlarının düğün merasimine katılan Y.A., A.A., H.A. ve B.Y. ile Ersoy Demirci ortasında arbede çıktı. Ersoy Demirci, arbede sırasında aldığı bıçak darbeleri ile hayatını kaybetti. Polis takımları tarafından olaya karıştığı tespit edilen Y.A., A.A., H.A. ve B.Y. gözaltına alınarak tutuklandı. Tutuklu sanıklardan B.Y., soruşturma evresinde tahliye edildi. Kastamonu Ağır Ceza Mahkemesinde sanıklar hakkında "kasten öldürme" kabahatinden açılan dava görülmeye devam edildi.

"Pişmanım, öldürme kastım yoktu"
Görülmeye devam eden duruşmada kendisini savunan tutuklu sanıklardan Y.A., "Olay yerine gidince park yeri bakarken aracın camı patladı. Ersoy bana saldırdı. Dehşetten kimse yanaşamadı. Bende korktum. Korktuğum içinde kendimi korumak istedim. Pişmanım, öldürme kastım yoktu. Adalete güveniyoruz, tahliyemi istiyorum" dedi.

"Biz kendimizi korumak istedik"
A.A. ise Ersoy Demirci’nin kendilerine saldırdığını belirterek, "Ben aracı Ersoy’un üzerine sürmedim, süratlice arbede olan yere gittiğim için araçla döndüğüm anda aracın kapısına kendisi vurdu. Ben de birdenbire fren yaptım. Sonra araca saldırdı. Akabinde kardeşime saldırdı. Kardeşimi aracın üzerine yatırıp boğazını sıktı. Beni de geri çektiler. Tuttular. Bende bıçağı çekip kendisini kurtarmasını söyledim kardeşime. Kardeşimde zati bu sırada bıçağı çekmiş. Ben yalnızca kardeşimi korumak istedim. Biz kendimizi korumak istedik. Tahliyemi istiyorum" diye konuştu.

"Ben yalnızca yaralı bir beşere yardım ettim"
Tutuklu sanık H.A. da, "Ben insanlık misyonumu yaptım. Benim rastgele bir aksiyonum olmadı. Benim Ersoy ile bir sıkıntım yok. Yaralı bir beşere yardım etmek istedim. Hayatım mahvoldu. Ben yalnızca yaralı bir beşere yardım ettim. Ambulansa aramak istedim lakin telefonu bulamadım. Yanımdakilere ambulansı aramalarını söyledim. Tahliyemi istiyorum" formunda konuştu.

"Sanık olmamın tek sebebi başkaları üzere arbedeyi izlemedim"
Tutuksuz yargılanan sanık B.Y. ise, "Biz olay yerine geldiğimizde aslında arbede ediyorlardı. Ben olay yerine gelince çok fazla kan vardı. Biz hengameyi ayırmak istedik. Kamera kayıtlarında da her şey anlaşılıyor. Adalete güveniyoruz. Size hürmetimiz sonsuz. Ben arbedeyi ayırmak istedim" tabirlerini kullandı.
Duruşmaya katılan maktul Ersoy Demirci’nin eşi P.D. ile annesi G.D., sanıkların en ağır formda cezalandırılmalarını talep etti. Avukatları da dinleyen mahkeme heyeti, Y.A. ve A.A.’nın tutukluluğunun devamına, H.A.’nın ise tahliyesine, B.Y.’nin ise isimli denetim kurallarının kaldırılmasına karar vererek duruşmayı ileri bir tarihe erteledi. Mahkeme heyeti, mütalaa için belgeyi Cumhuriyet Savcısına devretti.

Yorum Yaz

Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.