Samsun Gelemen Sülün Üretme İstasyonu’nda 21 yılda 270 bin sülün üretilerek doğaya salındı.
Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nce, sülün neslinin azalma tehlikesinde olması sebebiyle 1969 yılında Gelemen Sülün Üretme İstasyonu kuruldu. 2003 yılından sonra düzenli üretime giren istasyonda bugüne kadar 270 bin sülün üretildi. Halen faaliyetlerine devam eden tesiste özel olarak bakılan sülünlerin üretimi devam ediyor. Yetiştirilen erkek ve dişiler belli bir olgunluğa geldikten sonra Türkiye’nin farklı noktalarına salınıyor.
Sülünleri salım aşaması
Çalışmalar hakkında bilgi veren Doğa Koruma ve Milli Parklar 11. Bölge Müdürü Resul Doğan, "Gelemen Sülün Üretim İstasyonu 1969 yılında kurulmuş. İlk yıllarda üretimde belli sıkıntılar yaşansa da 2003 yılından sonra düzenli bir üretime geçmiş ve sonra 270 binin üzerinde sülün üretimi yapılarak doğaya salma işlemi gerçekleşmiştir. Burada amaç, doğada azalan türün devamını sağlamaktır. Üretim istasyonumuzda bugün itibarıyla 2 bin 500 civarında anaç sülünümüz bulunmaktadır. Bunlardan 2 bin tanesi dişi, 500 civarı erkektir. Ortalama bir dişi sülünden yıllık olarak 40 ile 45 tane yumurta almaktayız. Üretim mevsimi mart gibi başlayıp, haziran ayında sonlanmaktadır. Alınan yumurtalar kuluçka makinelerine yerleştirilerek 24 gün süre içerisinde yumurtalardan çıkım gerçekleşme sağlanmaktadır. Civcivler yumurtalardan çıktıktan sonra 15 ile 20 gün civciv kafeslerinde daha sonra kapalı büyüme kafeslerinde bakılmaktadır. 8. haftadan sonra açık alanlara yerleştirilerek 1 yıl ergenliğe gelinceye kadar tutulmaktadır. Doğaya salınacak büyüklüğe gelen sülünler genel müdürlüğümüzün bize gönderdiği tahsisler doğrultusunda ilgili illere gönderilerek doğaya salınımı yapılmaktadır" diye konuştu.
"Özel olarak takip ediliyor"
Salınan sülünlerin takibiyle ilgili bilgi veren Doğan, "Genelde sülünlerimizi tabiat parklarına, sulak alanlara, yaban hayatı geliştirme sahalarına salıyoruz. Bu alanlar avcılığa kapalı alanlardır. Bu kapalı alanlarda genelde senede 2 defa sayım ve envanter çalışması yapıyoruz. Bunu yaparken fotokapanlardan, termal kameralardan, çeşitli teknolojik aletlerden, dronlardan faydalanıyoruz. Kızılırmak ve Yeşilırmak sahalarında daha önce doğaya saldığımız sülünlerin yuvalarını tespit ettik. Sülünün dünyada salım ve yerleştirmede başarı oranı düşüktür. Ama biz bu gördüğümüz neticeler sonucunda amacımıza ulaştığımızı düşünüyoruz" şeklinde konuştu.
"Bu yıl 2 bine yakın sülün doğaya salındı"
Müdür Doğan, bu yıl 2 bin sülünün tabiata salındığını belirterek, "Sülün Doğu Karadeniz, Orta Karadeniz habitatlarında yaşayan türler olduğu için talepler doğrultusunda Kastamonu’nun sahil kesimlerine, Sinop, Rize, Giresun ve Trabzon’da bu yıl salımlar gerçekleştirdik. 2003 yılında bugüne kadar 270 bin sülün doğaya salındı. Bu yıl ise 2 bine yakın sülün doğaya bırakıldı. Talepler doğrultusunda salımlar devam etmektedir" ifadelerini kullandı.
"Amaç keneler değil"
Müdür Doğan, amaçlarının sülün potansiyelinin artması olduğunu ifade ederek, "Bütün kanatlılar kene ve buna benzer böceklerle beslenirler. Bizim doğaya sülünleri salma ve yerleştirme amacımız keneler için değil, genel olarak sülün potansiyelinin artırılması ve neslin devamı içindir" açıklamasında bulundu.
"Yaşam alanları daralmış ve nesli tehlikeli sınıra geldiği için üretim istasyonları kuruldu"
Müdür Doğan şunları söyledi:
"Sülün, sülüngiller familyasından 50 altı türü olan bir türdür. Dünyada genel olarak Orta Asya’dan yayılış gösterir. Buradan Aral Gölü, Hazar Denizi, Kafkaslar’a kadar, zaman içerisinde de insan eli ile Avrupa’ya kadar taşınmış bir türdür. En yaygın olan halkalı sülündür. Sülün ismini bugünkü Gürcistan’da kuruluşmuş antik çağ krallığı olan ‘Kolhis Krallığı’ndan almaktadır. Ülkemizde doğal olarak yetişen Kafkas sülünüdür. Kafkas sülünü, Doğu Karadeniz, Batı Karadeniz, Sinop’a kadar uzanan coğrafyalarda, Kızılırmak ve Yeşilırmak Deltalarında 0 ile 400 rakımlarında bulunmaktadır. İnsanoğlu var olduğu sürece doğaya müdahale etmiş ve yaşam alanlarını doğal habitatları değiştirmiştir. Nüfus artışı, tarımsal alanların genişlemesi, sanayileşmenin gelişmesi, doğal afetler nedeniyle, Kafkas sülünün yaşadığı doğal alanlar tahrip olmuştur. Yaşam alanları daralmış ve nesli tehlikeli sınıra geldiği için bunu desteklemek amacıyla sülün üretim istasyonları bakanlığımız adına kurulmaya karar verilmiştir."
Üretim istasyonu faaliyetlerine son hızla devam ediyor.
(FAÜ-