Trabzon’un Maçka ilçesi Altındere Vadisi’nde bulunan tarihi Sümela Manastırı’nda Ortodoks Hristiyanlarca ’Meryem Ana’nın göğe yükseliş günü’ olarak kutsal kabul edilen 15 Ağustos gününde ayin gerçekleştirildi. 2010 yılından bu yana 10. sefer gerçekleştirilen ayini Fener Rum Patriği Bartholomeos yönetti.
Ayin nedeniyle saat 08.00’dan sonra Maçka’dan manastır yoluna araç geçişlerine müsaade verilmezken, Sümela’ya da ayine geleceklerin dışında ziyaretçi kabul edilmedi. Fener Rum Patriği Bartholomeos, manastıra gelişinde birinci olarak ayine katılanları selamladı. Ayine Yunanistan, Rusya ve Gürcistan’dan gelen 350’ye yakın kişi katılırken, Trabzonspor’un Yunan futbolcuları Bakasetas ve Kourbelis de ayine katılanlar ortasında yer aldı. Patrik, daha sonra hazırlık için kendisine ayrılan kısma geçerek ayin için üzerini değiştirdi ve ilahiler eşliğinde ayinin yapılacağı avluya gelerek ayini yönetti. Ayin yaklaşık 1,5 saat sürdü.
88 yıl ortadan sonra birinci defa 15 Ağustos 2010’dan itibaren yılda bir kere bir günlüğüne Hristiyan Ortodokslar’ın Sümela Manastırı’nda ayin yapmasına müsaade verilmesinin akabinde kaya düşme riskine karşı 22 Eylül 2015 ziyarete kapatılan ve onarıma alınan Sümela Manastırı’nda 2015 yılından sonra 4 yıl ayine orta verilmişti.
"900 Adımda 900 Yıl Tarihi Kültür Rotası" üzerinde bulunan Tokat Gökmedrese, kültür, sanat ve eğitim alanında yine işlevlendirilerek geleceğe taşınıyor.
Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı (OKA) ile Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi (TOGÜ) ortasında hayata geçirilen "Gökmedrese Tekrar Hayat Buluyor" Fizibilite Projesi’nin kontratı, 3 Haziran’da OKA Genel Sekreteri Mehlika Dicle ve TOGÜ Rektörü Prof. Dr. Fatih Yılmaz tarafından imzalandı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü uyumunda faaliyetlerini yürüten OKA’nın 2025 Yılı Kültür ve Tabiat Ekseninde Fizibilite Dayanağı Programı dahilinde desteklenen proje ile Gökmedrese’yi yalnızca tarihi bir yapı olmanın ötesine taşıyarak, kültürel ve toplumsal hayatın merkezi haline getirmeyi amaçlayan yatırımın fizibilitesi yapılacak.
Proje kapsamında hazırlanacak fizibilite çalışmasıyla, Gökmedrese’nin akademik çalışmalar, kültürel etkinlikler ve toplumsal etkileşime mesken sahipliği yapacak biçimde sürdürülebilir biçimde tekrar işlevlendirilmesi hedefleniyor. Çalışma, yapılacak yatırımlara istikamet verecek kapsamlı bir yol haritası niteliği taşıyacak.
Gökmedrese bünyesinde kurulması planlanan eğitim ve araştırma alanlarıyla, öğrenciler, akademisyenler ve araştırmacılara nitelikli çalışma ortamları sunulacak. Dijital ve basılı kaynaklarla donatılmış bir kütüphane, sanat atölyeleri, stant alanları ve çok gayeli aktiflik yerleri ile yapı, kültür-sanatın üretim ve paylaşım ortamı haline getirilecek.
Konserler, tiyatro şovları, söyleşiler ve eğitim programlarıyla halkın iştiraki teşvik edilirken, bilhassa gençler ve bayanlara yönelik toplumsal ve mesleksel gelişimi destekleyen programlar hayata geçirilecek. Ayrıyeten, dezavantajlı kümelerin kültürel hayata erişimini artırmak için erişilebilirlik düzenlemeleri ve özel programlar geliştirilecek.
900 Adımda 900 Yıl Tarihi Kültür Rotası’nda yeni bir cazibe noktası
Proje tamamlandığında, Gökmedrese, Tokat’ın kültürel miras turizmine katkı sağlayacak kıymetli bir cazibe merkezine dönüşecek. Yapı içinde interaktif stantlar, rehberli çeşitler, klasik sanatların tanıtıldığı tecrübe alanları ve el sanatları atölyeleri kurulacak. Lokal sanatkarlar ve zanaatkârlar için üretim ve satış alanları sunularak bölgedeki ekonomik hareketliliğe katkı sağlanacak. Ayrıyeten ulusal ve milletlerarası tanıtım kampanyalarıyla medrese, "900 Adımda 900 Yıl Tarihi Kültür Rotası" üzerinde tekrar odak noktasına dönüştürülecek.
Selçuklu mirası "Tokat Gökmedrese"
1257-1277 yılları ortasında Muinüddin Süleyman Pervane tarafından inşa ettirilen Gökmedrese, Selçuklu devrinin nadide çini işçiliğiyle bezenmiş, çift katlı bir yapıdır. Tıpkı zamanda "Pervane Bey Şifahanesi" olarak da biliniyor.
Türkiye Selçukluları’nın çinilerle süslenmiş avluya sahip tek medresesi olma özelliğini taşıyan bu eser, Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 2020-2025 yılları ortasında restore edildi. Onarımla birlikte yapıdaki özgün olmayan kısımlar temizlenerek, su yalıtımı sağlandı ve çiniler aslına uygun formda yenilendi.
Gökmedrese, 8 Mayıs 2025 tarihinde Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın iştirakiyle gerçekleştirilen merasimle yine ibadete ve ziyarete açılarak, açılışı yapılan 101 vakıf yapıtından biri oldu.
