Mustafa Akgün tarafından
27 Şubat, 2025 15:18 tarihinde yayınlandı
A+ A-
Okuma Süresi: 3dk
Yorum Sayısı: 2

Safranbolu’nun Tarihine Işık Tutacak Keşif

Safranbolu’da kaya çanakları ve hayat ağacı sembolü üzerine dikkat çeken araştırma makalesi yayımlandı.

Safranbolu, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle dikkat çeken bir kent olarak, katmanlı tarihini aydınlatmaya yönelik yeni bilimsel araştırmalara ev sahipliği yapıyor. Geleneksel Türk-Osmanlı mimarisiyle adını dünyaya duyuran Safranbolu, Antik ve Roma dönemlerine ışık tutabilecek arkeolojik kalıntıların devşirilmesi ve kısıtlı oluşu nedeniyle, bilim insanlarının kent tarihi hakkında net bilgilere ulaşmasını zorlu kılıyor.

Doğa üzerine yaptığı araştırmalar ve uluslararası fotoğraf ödülleri ile adından söz ettiren Cemil Belder’in,  son araştırması, Safranbolu’nun sahip olduğu katmanlı tarihin aydınlatılmasında önemli bir yol oynuyor.

Belder’in “Safranbolu’da Dereköy Tepesi Kaya Çanakları ve Hayat Ağacı Sembolünün Kullanımı Üzerine Önermeler” adlı bilimsel araştırması, hakemli bir dergide yayımlanarak akademik literatürdeki yerini aldı.

Belder’in, bilimde uzmanlık tezi için üzerinde çalıştığı Safranbolu’daki kent oluşumu, kentin gelişimi ve geçirdiği değişimleri inceleyen coğrafi yüzey araştırmaları kapsamında, Dereköy Tepesi’nde 26 adet kaya çanağını bambaşka bir gözle ortaya çıkardı. Bu çalışma aynı zamanda Dereköy Tepesi’ni ve üzerindeki kaya çanaklarını konu edinen ilk akademik inceleme özelliği taşıdı.

Safranbolu’da Kadim Uygarlıklardan Günümüz Mezar Taşlarına

Araştırması hakkında görüşlerini aldığımız Cemil Belder, çalışmasını şöyle kaydetti: "Dereköy Tepesi’nde genişlikleri 8-18cm, derinlikleri 4-15cm arasında değişiklik gösteren 26 adet kaya çanağı gözlemledik. Tepedeki kaya çanakları arasında şekil olarak diğerlerinden ayrılan ve yapılan bilimsel araştırmalarda “hayat ağacı” ile ilişkilendirildiğini gördüğümüz bir kaya çanağı olduğunu fark ettik. Kaya çanakları tepe üzerinde özellikle uçuruma yakın güney-batı  yamaçta yoğun bir şekilde görülmektedir. Bu bölgede ana kayanın üzerini kaplayan yoğun çimlenme ve yosun tortusunun etkisi ile göremediğimiz birçok kaya çanağının daha olduğunu düşünmekteyiz.

Bu çanakların “libasyon” ritüeli amacı ile kullanıldığı düşünmekteyiz. Libasyon, eski inanış kültürlerinde Tanrılara ve ölülere sunulan sıvı adaklardır. Kaya çanağı geleneğinin en eski örneklerini 12.000 yıllık bir geçmişe sahip Göbeklitepe’de görebiliyoruz. Ayrıca benzerleri M.Ö.2000’de Hattuşa’da, M.Ö.1000’de Urartu ve Frig’de görülmektedir. Bu kadim medeniyetlerin bıraktığı izlerde karşımıza çıkan kaya çanaklarının, Safranbolu tarihi çarşısında da yer alıyor olması, bölgenin erken dönemlerine dair bilgi dağarcığının büyümesine katkı sağlayacağını ve konuya ilgi duyan uzman bilim insanlarına yeni bir çalışma alanı sunacağına inanıyorum. 

Kaya çanağı geleneği, tapınım ritüellerinin bir unsuru olarak Neolitik Çağ’dan Hitit Çağı’na dek uzanan köklü bir geçmişe sahiptir. Hellenistik, Roma ve Geç Roma dönemlerinde ise bu gelenek, ana tanrıça “Kybele”ye adanan sunularla ilişkilendirilmektedir.

Kaya çanaklarının olağan dışı bir yoğunlukla alanda konumlanmış olması, Safranbolu Dereköy Tepesi’nin tapınım ritüelleriyle ilişkilendirilen, kutsal bir alan olarak işlev görmüş olabileceği düşüncesini ileri sürmemize olanak sağlamaktadır.

Ayrıca, Safranbolu'nun ev süslemeleri, çeşmeleri ve mezarları gibi pek çok yapısında karşımıza çıkan "Hayat Ağacı" figürünün, Dereköy Tepe’de gördüğümüz kaya çanağı formu ile ilişkilendirilmesi, çalışmamıza önemli bir boyut kazandırmıştır. Araştırmamız sonucunda, Safranbolu’daki eski tarihli mezarlarda su sunusu çanaklarıyla birlikte hayat ağacı sembollerinin sıklıkla bir arada bulunduğunu gözlemledik. Bu sembolleri kadim bir geleneğin günümüze yansıyan izleri olarak değerlendirmekle beraber, eski ile yeninin etkileşimini yansıtan önemli bir kültürel mirasın parçası olduğunu düşünmekteyiz.” diyerek, kadim bir inanışın izlerinin halen yaşatıldığını vurguladı. Belder; yaptığı araştırmanın makale olarak kaleme alınmasının ardından Safranbolu evlerinde, çeşmelerinde ve mezarlarında süsleme programında karşımıza çıkan "Hayat Ağacı" biçiminin, Dereköy Tepesi’nde gördüğümüz kaya çanağı ile ilişkilendirildiğini kaydetti. Belder, makalesinde konu edindiği, Safranbolu’daki ölü kültünün yüzyıllar önce nasıl başladığını ve Dereköy Tepesi'ndeki kaya çanaklarının libasyon geleneğine ait yerel izler taşıdığını bilim dünyasına kazandırdı.

2 Yorum

  1. ali velioğlu

    Taradığı dizinlere bakmak lazım 🙂 literatüre girmek öyle kolay değil.
    Index Copernicus

    DRJI

    İdealonline

    J-Gate

  2. Mehmet Avni Gözün

    Safranbolu bir kültür hazinesi, onun için Safranbolu’nun çok iyi araştırılması lazım.

Yeni yorumlara kapalı.

blank
Haber Merkezi tarafından
27 Nisan, 2025 16:37 tarihinde yayınlandı
A+ A-
Okuma Süresi: 2dk
Yorum Sayısı: 0

Karabük’te Birlik Medya Kuruluşu Akreditasyon ve Resmi İlan Hakkını Sürdürüyor

Karabük’te, 69 yılı aşkın köklü gazetecilik geçmişi ve güçlü dijital varlığıyla bölgenin en güvenilir haber kaynağı olan Karabük Birlik Medya, akredite ve resmi ilan hakkına sahip tek medya kuruluşu olma unvanını koruyor.

Karabük’teki yedi farklı gazetenin 10 Mart 2022 tarihinde birleşmesiyle kurulan ve bölgenin medya sektöründe önemli bir rol üstlenen Birlik Medya, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ve Basın İlan Kurumu tarafından düzenli olarak denetleniyor.
Geçmişte yerel gazetelerin tamamı devlet kurumları tarafından akredite edilerek kamuoyuna güvenilir bilgi sunmanın gururunu yaşarken, Karabük Birlik Medya bünyesindeki Karabük Postası Gazetesi 69 yıldır aynı akreditasyon ve güvenilirlik standartlarını sürdürüyor. Ayrıca, karabukpostasi.com ve bolgeninsesigazetesi.com gibi dijital haber platformlarıyla da bölgesel haberlerin önemli merkezlerinden biri olmayı sürdürüyor.
Akreditasyon ve resmi ilan yayınlama haklarını koruyan tek medya kuruluşu olarak, Birlik Medya bölgedeki medya sektöründe ayrıcalıklı bir konumda bulunuyor. Yasal ve etik yayıncılık ilkeleri doğrultusunda hareket eden şirket, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ve Basın İlan Kurumu’nun denetimi altında faaliyet gösteriyor ve halkına güvenilir haberleri ulaştırıyor.
Akredite ve Basın İlan Yayımlama Hakkı Olan Tek Kuruluş
Birlik Medya çatısı altındaki tüm yayın organları, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na akredite olmaya devam ediyor. Üstelik, Karabük’te Basın İlan Kurumu’ndan resmi ilan yayımlama hakkını hâlâ sürdüren tek yayın kuruluşu olmanın sorumluluğuyla hareket ediyor. Bu yönüyle Karabük’teki medya sektöründe önemli bir ayrıcalığa sahip olduğu unutulmamalıdır.
Basın İlan Kurumu Denetiminde Etik Yayıncılık
Yasal ve etik çerçevede yayıncılığı ilke edinen Karabük Birlik Medya, yıllardır Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ve Basın İlan Kurumu’nun denetiminde faaliyet gösteriyor. Bu denetimler, Türkiye’ye güvenilir ve doğru haber ulaştırma konusundaki kararlılığımızı pekiştiriyor.
En Fazla Basın Kartlı Personele Sahip Medya Kuruluşu
Birlik Medya, hissedarları ve çalışanlarıyla birlikte yıllardır Karabük’te en fazla Ulusal Basın Kartı sahibi gazetecilere sahip medya kuruluşu olma özelliğini koruyor. Bu sayede, profesyonel habercilik anlayışını yıllardır sürdürmekte ve bölge halkına kaliteli içerik sunmayı ilke ediniyor.
“Doğru ve Tarafsız Habercilikten Taviz Vermeyeceğiz”
Birlik Medya Yönetimi yaptığı değerlendirmede şu ifadelere yer verdi:
“Karabük’te geçmişte 7 günlük yerel gazete bulunuyordu. Bu gazetelerin tamamı kuruluşlarından itibaren Karabük Valiliği, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ve Basın İlan Kurumu (BİK) tarafından düzenli olarak denetleniyordu. 10 yıldan 70 yıla kadar geçmişe sahip olan bu gazeteler, yıllar boyunca resmi kurumlarca akredite edilmiş ve kamuoyuna güvenilir bilgi sunmuştu. Hatta hala Karabük BİRLİK Medya bünyesinde günlük olarak yayınlanan Karabük Postası Gazetesi 69 yıldır akredite olmaya devam ediyor. Bugün, Karabük’te hem akreditasyonunu sürdüren hem de Basın İlan Kurumu’ndan resmi ilan yayımlama hakkına sahip TEK yayın kuruluşu olmanın haklı gururunu yaşıyoruz. Teknolojik altyapımız, deneyimli kadromuz ve etik yayıncılık anlayışımızla Karabük halkına en doğru ve tarafsız haberleri sunmaya devam edeceğiz. Desteklerini esirgemeyen tüm okurlarımıza teşekkür ediyoruz.”
Karabük’ün Güvenilir Haber Kaynağı
Karabük’te medya sektörünün gelişimine yön veren ve bölge halkının güvenilir bilgi kaynağı olan Karabük Birlik Medya, bölgenin medya alanında öncü konumunu koruyor. Güçlü kadrosu ve etik yayıncılık ilkeleriyle bölge halkına hizmet etmeye devam eden kuruluş; güvenilir ve tarafsız haber anlayışını sürdürmeye devam edecek.

Yorum Yaz

Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.