Kadın sağlığı takibinin önemli bir parçası olan rahim ağzı kanseri taramasının hayat kurtardığını belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Nigar Allahverdiyeva, “Rahim ağzı kanser taraması, rahim ağzı hücrelerindeki yüksek dereceli değişiklikleri kansere dönüşmeden önce tespit edebilir. Düşük dereceli değişiklikleri olan kadınlar, hücrelerinin normale dönüp dönmediğini görmek için daha sık takip edilebilir. Yüksek dereceli değişiklikleri olan kadınlarda ise tedaviler uygulanır” dedi.
Liv Hospital Samsun Kadın Hastalıkları Kliniği’nden Opr. Dr. Nigar Allahverdiyeva, rahim ağzı kanser taraması hakkında bilgilendirdi. Rahim ağzı kanser taramasının, rahim ağzı hücrelerinde kansere yol açabilecek değişiklikleri bulmak için kullanıldığını dile getiren Opr. Dr. Allahverdiyeva, “Tarama testi, servikal sitolojiyi (Pap testi veya pap smear olarak da bilinir), insan papilloma virüsü (HPV) testini veya her ikisini birden içerir. Rahim ağzı kanserine çoğu zaman HPV enfeksiyonu neden olur. HPV bir virüstür, rahim ağzı hücrelerine yerleşir ve onların değişmesine neden olabilir. Bazı HPV tipleri rahim ağzı kanserinin yanı sıra vulva, vajen, penis, anüs, ağız ve boğaz kanseriyle de ilişkilendirilmiştir” diye konuştu.
“Bazı kadınlarda HPV kaybolmaz”
Kansere neden olabilecek HPV tiplerinin ‘yüksek riskli tipler’ olarak bilindiğinin altını çizen Opr. Dr. Allahverdiyeva, “HPV tipleri çoğunlukla cinsel yolla kişiden kişiye bulaşır. HPV çok yaygındır. Cinsel açıdan aktif olan insanların çoğu, yaşamları boyunca HPV enfeksiyonu ile karşılaşır. Bu virüs sıklıkla hiçbir belirtiye neden olmaz ve çoğu insan enfekte olduğunu bile bilmez. Çünkü bağışıklık sistemi güçlü olan bireylerde vücut virüsten kendi kendine kurtulacaktır. Vücudun enfeksiyonla mücadele etme yeteneği nedeniyle çoğu HPV enfeksiyonu kendi kendine iyileşir. Bu kısa süreli enfeksiyonlar rahim ağzı hücrelerinde yalnızca hafif veya ‘düşük dereceli’ değişikliklere neden olur. HPV enfeksiyonu temizlendiğinde hücreler normale döner. Bazı kadınlarda HPV ortadan kaybolmaz. HPV enfeksiyonu uzun süre devam etmesini ‘kalıcı’ enfeksiyon olarak tanımlarız. Yüksek riskli HPV tipleri rahim ağzı hücrelerinde daha ciddi veya ‘yüksek dereceli’ değişikliklere neden olabilir. Bu yüksek dereceli değişiklikler, 1 veya 2 yıl boyunca tedavi edilmediği takdirde kansere dönüşme ihtimali daha yüksektir” şeklinde konuştu.
Rahim ağzı hücrelerindeki yüksek dereceli değişikliklerin kansere dönüşmesi genellikle 3 ila 7 yıl sürdüğünü vurgulayan Opr. Dr. Allahverdiyeva, “Rahim ağzı kanser taraması bu değişiklikleri kansere dönüşmeden önce tespit edebilir. Düşük dereceli değişiklikleri olan kadınlar, hücrelerinin normale dönüp dönmediğini görmek için daha sık takip edilebilir. Yüksek dereceli değişiklikleri olan kadınlarda ise tedaviler uygulanır. Rahim ağzı kanser taraması pap testini, HPV testini veya her ikisini birden içerir. Her iki test için rahim ağzından sürüntü örneği alınır. Tarama işlemi basit ve hızlıdır. Alınan sürüntü genellikle özel bir sıvıya konulur ve test için laboratuvara gönderilir. Pap testi için alınan numunede, anormal rahim ağzı hücrelerinin mevcut olup olmadığı incelenir; HPV testi için alınan numunede ise, en yaygın yüksek riskli HPV tiplerinin varlığı test edilir. Genellikle pap testi için alınan örnek HPV testi için de kullanılabilir. Bazen iki ayrı örnek alınır. Bu kullanılan pap testinin türüne bağlıdır” ifadelerini kullandı.
“Taramadaki anormal bir sonuç kanser anlamına gelmez”
Rahim ağzı kanser taraması kadın sağlığı takibinin önemli bir parçası olduğunu işaret eden Allahverdiyeva, “Taramaya 21 yaşında başlamalısınız. Hangi testleri ve ne sıklıkla rahim ağzı kanser taraması yaptırmanız gerektiği yaşınıza ve sağlık geçmişinize bağlıdır. 21-29 yaş arası kadınların her 3 yılda bir sadece Pap testi yaptırılması gerekir. 30 ila 65 yaş arası kadınların ise 2 seçeneği vardır; ya her 5 yılda bir Pap testi ve HPV testi (co-test) beraber yapılır ya da 3 yılda bir sadece Pap testi yapılabilir. Takiplerinde risk olmayan hastaların tarama takibi 65 yaşından sonra bırakılabilir” açıklamasında bulundu.
"Hayat kurtarır”
Birçok kadının rahim ağzı kanseri tarama sonuçlarının anormal olabileceğine dikkat çeken Allahverdiyeva, şu bilgileri verdi:
“Ancak anormal bir sonuç, kanser olduğunuz anlamına gelmez. Servikal hücre değişikliklerinin sıklıkla kendi kendine normale döndüğünü unutmayın. Yüksek dereceli değişikliklerin bile kansere dönüşmesi genellikle birkaç yıl alır. Anormal bir tarama testi sonucunuz varsa, yüksek dereceli değişikliklerin veya kanserin gerçekten mevcut olup olmadığını öğrenmek için ek testlere ihtiyaç vardır. Ek testlerin sonuçları da yüksek dereceli değişiklikleri gösteriyorsa, anormal hücreleri çıkarmak için cerrahi tedaviler uygulanır. Diğer tarama testlerinde de olduğu gibi rahim ağzı kanser tarama sonuçları her zaman doğru değildir. Bazen hücreler normalken sonuçlar anormal hücreleri gösterir, buna ‘yanlış pozitif sonuç’ denir; anormal hücreleri mevcut olduklarında tespit edemediği durumda da yanlış negatif sonuç denir. Yanlış negatif veya yanlış pozitif sonuçların önlenmesine yardımcı olmak için testinizden önceki 2 gün boyunca duş yapmaktan, cinsel ilişkiden ve vajinal ilaç veya hijyen ürünleri kullanmaktan kaçınmalısınız. Unutmayın, rahim ağzı kanser taraması hayat kurtarır.”