Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, son yıllarda yaygın halde kullanılan antioksidan ve vitamin destekleriyle ilgili çarpıcı açıklamalarda bulundu. Özkaya, sağlıklı hayat ve yaşlanmayı geciktirme emeliyle kullanılan bu desteklerin tam bilakis, hayat mühletini kısalttığının bilimsel olarak kanıtlandığını söyledi.
Antioksidanların A vitamini, E vitamini, koenzim Q10, beta-karoten ve asetil-sistein üzere hususlar içerdiğini belirten Prof. Dr. Özkaya, uzun yıllardır bu unsurların hür radikalleri yok ederek yaşlanmayı geciktirdiği istikametinde yaygın bir inanış olduğunu, fakat bunun bilimsel çalışmalarla çürütüldüğünü tabir etti.

"Ömrü uzatmıyor, hatta kimileri ömrü kısaltıyor"
Özkaya, son 20 yılda yapılan büyük ölçekli araştırmaların, antioksidanların yaşlanmayı yavaşlatmadığını ve mevt oranını düşürmediğini net formda ortaya koyduğunu söyledi. The Journal of the American Medical Association (JAMA) mecmuasında yayımlanan kapsamlı meta-analize dikkat çeken Özkaya, şu bilgileri paylaştı:
"Araştırmada beta-karoten, A, C ve E vitaminleri ile selenyum üzere en sık kullanılan antioksidan destekleri incelendi. Antioksidan desteği alan bireylerde mevt riskinin, plasebo alanlara nazaran yüzde 4 daha yüksek olduğu tespit edildi. Beta karoten, E vitamini ve yüksek doz A vitamini alanlarda vefat riski daha da artıyor. C vitamini ve selenyum için ise rastgele bir fayda gösterilemedi."

"Bazı destekler kanser riskini artırıyor"
Prof. Dr. Özkaya, özellikle E vitamini desteğinin erkeklerde prostat kanseri riskini artırdığına, A vitamini desteklerinin ise kemik kırığı riskini yükselttiğine dair bilimsel bulgular olduğunu hatırlattı. Antioksidanların birtakım durumlarda tehlikeli olabileceğine vurgu yapan Özkaya, bilhassa kanser hücrelerinin metabolizmaları gereği fazla özgür radikal ürettiğini belirterek, "Antioksidanlar bu özgür radikalleri etkisiz hale getirince kanser hücrelerinin faydasına çalışabiliyor. Bu nedenle kanser hastalarına çoklukla antioksidan destekleri önerilmez" diye konuştu.

"Yaşlanma çok daha karmaşık bir süreç"
Antioksidanların yaşlanmayı yavaşlattığı inancının kolaylaştırılmış bir yaklaşım olduğunu söyleyen Özkaya, yaşlanmanın yalnızca oksidatif hasardan ibaret olmadığını, birçok farklı biyolojik sistemin sürece dahil olduğunu söz etti.

"Sağlıklı bireylerin destek alması için bir neden yok"
Prof. Dr. Özkaya, antioksidan eksikliği olan bireylerin doktor denetiminde bu unsurları almasının yararlı olabileceğini fakat sağlıklı bireylerin yüksek doz destek kullanmasının hiçbir fayda sağlamadığını vurguladı Özkaya, "Beta karoten, A vitamini ve E vitamini tek başına yahut başka antioksidanlarla birlikte kullanıldığında vefat oranını artırıyor. C vitamininin ömrü uzattığına dair hiçbir ispat yok. Dünya genelinde milyonlarca kişinin kalp-damar hastalıklarını ve kanseri tedbire hedefiyle bu eserleri kullandığı düşünülürse, bulgular halk sıhhati açısından büyük kıymet taşıyor. Antioksidan destekleri ne hayat kurtarıyor ne de insanları daha sağlıklı yapıyor" halinde konuştu.

"Sağlıklı Hayat Merkezleri fiyatsız hizmet veriyor"
Vatandaşların sağlıklı hayatı desteklemek için denetimsiz desteklere yönelmek yerine Sıhhat Bakanlığı’nın sunduğu fiyatsız hizmetlerden yararlanması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Özkaya şunları söyledi:
"Sağlık Bakanlığı’nın Sağlıklı Hayat Merkezleri artık çabucak hemen her ilçede bulunuyor. Vatandaşlar bu merkezlere giderek diyetisyen, psikolog, fizyoterapist gibi uzmanlardan fiyatsız dayanak alabiliyor. Bu merkezlerde sıhhati güçlendirecek, hastalıklardan korunmayı sağlayacak önlemleri almak mümkün."