Trabzon’un Maçka ilçesinde yaşayan emekli öğretmen Necmettin Şahinler, geleneksel tarımın dışında alternatif bir üretim modeli olan yaban mersini meyvesini dağ başındaki bahçesinde kurarak bölgeye örnek oluyor. Yörede "Ligarba" ismiyle bilinen yaban mersinini bin 500 metre rakımlı yerinde yetiştiren Şahinler, en büyük zahmetinin bahçesine dadanan ayılar olduğunu söylüyor.
Doğal olarak yetişen yaban mersini (Ligarba), artık profesyonel bir tarım eseri olarak değerlendirilirken Trabzon’un Maçka ilçesi Ormanüstü Mahallesi Taşoluğu mevkiinde yaban mersini bahçesi kuran Şahinler, bu meyvenin bölgeye kıymet katacağına inanarak kolları sıvadı.
"Katma kıymeti yüksek bir eser aradım"
Emekli olduktan sonra yaban mersini meyvesini bir 500 rakımlı bahçesinde kurduğunu belirten Şahinler, "Buranın rakımı yaklaşık bin 500 metre. Evvelden bu bölgede hayvancılık ve yaylacılık yaygındı, lakin artık bunlar neredeyse büsbütün yok oldu. Ben de düşündüm: Klâsik tarımın dışında, katma kıymeti yüksek bir eser yetiştirebilir miyim? Emekli olduktan sonra bu iş benim uğraş alanım oldu. Birinci etapta 200 fidan diktim. Yerde rastgele bir süreç yapmadan, çayır içine direkt ektim. O periyot çalıştığım için gereğince ilgilenemedim lakin emekli olunca geliştirmeye başladım. Besin mühendisi olan oğlum da bu süreçte bana çok yardımcı oldu. Onun dayanağıyla devlet takviyeli bir proje hazırladık. Proje kapsamında 2 bin fidan aldık, bunların bin 700’ünü diktik. Lakin fidanların bir kısmı kalitesizdi, gelişemediler. Her yıl yaklaşık 200-250 fidan desteği yaparak şu anda bin 750 fidana ulaştık" dedi.
Yüksek rakımlı yerde farklı oluyor
Yüksek rakımlı yerde yaban mersini aromasının daha ağır olduğunu kaydeden Şahinler, "Sahil kesitlerine nazaran yüksek rakımda aroması daha ağır ve kaliteli oluyor. Biz büsbütün organik üretim yapıyoruz, yapay gübre hiç kullanmıyoruz. Damlama sulama sistemimiz de var. Çok olumlu geri dönüşler alıyoruz. Şimdi üretimimiz sonlu, elimizde talebi karşılayacak kadar eser yok. Bu yıl tahminen 600 kilo civarında eser almayı bekliyoruz. Geçen yıl 300-350 kilo eser elde etmiştik, bu yıl don olayı randımanı biraz düşürdü. Bu işe başlamak isteyen herkese yardımcı olmak istiyorum. Dikimden projeye kadar edindiğim deneyimleri paylaşmak, insanlara yol göstermek istiyorum. Etrafımdaki kimi bireylere fidan verdim, onlar da diktiler. Yaban mersininin yaygınlaşması için uğraşıyorum" sözlerini kullandı.
Bir çok hastalığa âlâ geliyor
Yaban mersinin bir çok hastalığa uygun geldiğini tabir eden Şahinler, "Özellikle bağırsak ve göz hastalıklarına uygun geldiği biliniyor. Kaliteli bir eser; ilaç sanayiinde ve pastacılıkta çokça kullanılıyor. Toprakla uğraşmak kadar dinlendirici ve keyif verici bir şey yok. 26 yıl öğretmenlik yaptım, öğrenciler yetiştirdim. Artık de tabiatla iç içe bin 750 ’öğrencim’ var" dedi.
En büyük tehdit: Ayılar
Yaban mersininin en büyük düşmanı ayılar olduğunu kaydeden Şahinler, "Yaban mersininin en büyük düşmanı ayılar. Burası onların doğal hayat alanı olduğu için bölgede çok sayıda ayı var. Bu nedenle çit sistemi kurduk. Elektrik olmadığı için güneş gücü kullanıyoruz, bu da işi biraz daha zorlaştırıyor. Ayıları sık sık görüyoruz, şayet onlara ziyan vermezseniz onlar da size dokunmaz. Ancak bahçeye girdiklerinde kısımları kırarak büyük ziyan veriyorlar. Kuşlar da meyvelere ziyan veriyor" biçiminde konuştu.
Bu yıl birinci eserler toplanacak
Oğlu Başkan Şahinler ise bu yıl birinci eseri alacaklarını belirterek "Babam burada çiftçilik yapıyor, ben ise memleketler arası bir şirkette yönetici olarak çalışıyorum. Bu iş, babamın toplumsal sorumluluk projesi diyebiliriz. Bölgeye kıymet katabilecek alternatif eserlerin ne olabileceğini araştırırken ortaya çıktı. Deneme bahçesi olarak başladık, artık gelişiyor. Yaklaşık beş yıldır bu işle uğraşıyoruz. İnsanlara da örnek olmaya çalışıyoruz. Bu yıl birinci kere önemli manada eser alacağız. Bu eserler, yaptığımız işin bir göstergesi olacak. Umarım bölgedeki beşerler da örnek alır ve yeni bahçeler kurarlar" dedi.
"Karadeniz çok verimli bir bölge" diyen Şahinler "4,5 yıl İsviçre’de yaşadım, orada meyveciliğin ne kadar profesyonel yapıldığını gördüm. Burada daha gidecek çok yolumuz var. Lakin birebir vakitte büyük bir potansiyelimiz ve kar imkânımız da var. Atıl durumdaki toprakları kıymetlendirmemiz, bu coğrafyaya uygun eserler seçmemiz gerekiyor. Ürün seçimi çok değerli. Yaban mersini, bu bölgeye en uygun ve avantajlı eserlerden biri. Esasen burada doğal olarak yetişen, halk ortasında Ligarba olarak bilinen bir bitki. Devletin de dayanak verdiği bir eser. Alt yapısı tamamlandıktan sonra çok büyük bir zahmeti de yok" biçiminde konuştu.