TOBB ve KGF iş birliğiyle hayata geçirilen ve küçük işletmelere can suyu olması beklenen Nefes Kredisi, Karabük’te esnafı hayal kırıklığına uğrattı

Küçük ve orta ölçekli işletmeleri (KOBİ) ekonomik açıdan rahatlatmak amacıyla hayata geçirilen ve adıyla umut vadeden “Nefes Kredisi”, Karabük’te beklenen etkiyi yaratamadı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Kredi Garanti Fonu (KGF) iş birliğiyle başlatılan bu kredi desteği, teoride esnafa "nefes" aldıracaktı. Ancak Karabük’te tablo tam tersine dönerken,  belirsizlik, karmaşa ve hayal kırıklığı yarattı.

GÜZEL BİR NİYETLE BAŞLADI AMA.

İlk duyurular umut vericiydi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB)  açıklamasında; kredi miktarının 2,5 milyon TL’ye kadar çıkabileceği, ilk 6 ay ödemesiz olacağı, 24 ila 36 ay vade seçeneklerinin sunulacağı ve %37-38 civarında faizle işletmelere nefes aldıracağı söylenmişti.

Ancak sahada ortaya çıkan tablo, açıklamalarla çelişti. Karabük’te başvuru yapan birçok esnaf, kredi limitinin en fazla 1 milyon TL olduğunu gördü. Üstelik ödemesiz denilen ilk 6 ay sadece anapara için geçerliydi; faiz ödemeleri ise başvuru yapıldıktan hemen sonra başlamaktaydı. Zaten ayakta kalmakta zorlanan birçok işletme için bu koşullar, umut yerine stres yarattı.

RAKAMLAR NE DİYOR?

Yaklaşık verilere göre, 1 milyon TL kredi çeken bir işletme:

24 ay vadeyle toplamda 1 milyon 533 bin TL,

36 ay vadeyle ise 1 milyon 763 bin TL geri ödeme yapmak zorunda kalıyor.

Üstelik bu süreçte ilk aylarda yalnızca faiz ödemesi yapılıyor ve bu rakam ilk 6 ay için aylık yaklaşık 33 bin TL’yi buluyor. Ödemeler başladığında ise 24 ay vade  için  aylık 72 bin TL’ye, 36 ay vade için aylık 50 bin TL'ye  çıkıyor. Bu şartlar altında, bırakın “nefes almayı”, birçok işletme bu kredinin yükünü nasıl kaldıracağını kara kara düşünüyor.

İŞİN BİR DE TEKNİK BOYUTU VAR

Krediye ulaşmak da başlı başına ayrı bir sorun. Başvuru yapan işletmelerin büyük bölümü, bankalardan “Limit tanımlanmadı.” “Sistem şu anda açık değil.” “Kullandırılamıyor.” yanıtlarını alıyor.

Bazı başvurular başvuru yapıldığından beri beklemede. Esnaf, kredi için ne zaman dönüş yapılacağını dahi bilmiyor. Bu durum, “bu destek gerçekten bize mi veriliyor, yoksa vitrin için mi duyuruldu?” sorusunu da beraberinde getiriyor.

Üstelik aynı esnaf, aynı bankaya normal ticari kredi başvurusu yaptığında –biraz daha yüksek faizle bile olsa– bir günde işlem tamamlanıyor, kredi hesaba geçiyor. Yani daha maliyetli ama daha net bir süreç var ortada. Buna karşılık, adı “Nefes” olan bir kredi, hız ve şeffaflıktan uzak bir şekilde yürütülüyor.

SADECE KARABÜK DEĞİL, ANADOLU'NUN GENELİNDE BENZER SESLER

Karabük’te yaşananlar sadece yerel bir sorun değil. Anadolu’nun pek çok şehrinde benzer şikayetlerin dile getirildiği söyleniyor. Ekonomik darboğazdan geçen bazı KOBİ’ler ve bazı esnaflar, belirsizlik içinde boğulduklarını söylüyor. Kredi sistemlerinin en azından net, ulaşılabilir ve eşitlikçi olması gerektiğini vurguluyorlar.

"ADI NEFES AMA BİZ DAHA DA DARALIYORUZ"

Karabüklü bazı esnaflar durumu şöyle özetliyor:

“Devlet destekli bir kredi diye umutlandık. Ama başvuru sonrası bankada bize ayrılan bir limit olmadığını öğrendik. O zaman neden ilan ediliyor? Nefes almamız gerekiyordu ama prosedürler ve belirsizlik bizi daha da sıkıyor. Üstelik aldığımız kredi, geri ödemede bizi daha da borçlandırıyor.”

SİSTEMİ GÖZDEN GEÇİRİN

Esnafın çağrısı net: “Madem böyle bir destek planlandı, o zaman koşulları herkes için net, uygulanabilir ve adil hale getirin. Kimlerin faydalanabileceği, hangi şehirde ne kadar kaynak ayrıldığı açıkça ilan edilsin. Kredi almak için belirsiz bir süre bekleyip hâlâ yanıt alamıyorsak, ortada bir sistem sorunu var demektir.”

TOBB ve KGF’nin iyi niyetli adımlarına rağmen, sahadaki uygulama ciddi bir güven erozyonuna neden olmuş durumda. Karabük’te  yaşanan bu durum, Nefes Kredisi’nin revize edilmesini, limitlerin netleştirilmesini ve sürecin dijital olarak daha hızlı ve şeffaf yürütülmesini adeta zorunlu kılıyor.