Türkiye’nin en fazla yağış alan bölgesi olan Karadeniz’de dik yamaçlar üzerinde süren ömür, doğal afet risklerini artırıyor. Uzmanlar, bölgede artan heyelan ve sel tehlikesine karşı acil tedbir alınması gerektiğini vurgularken, yol imalinin da heyelanları tetikleyen esas nedenlerinden biri olduğunu belirtiyor.
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi Ormancılık Siyaseti Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cantürk Gümüş, heyelan ve taşkınları önlemenin en tesirli yollarından biri olarak üst havzalarda ağaçlandırma çalışmalarının artırılması gerektiğine dikkat çekerek kıymetli ikazlarda bulundu.
Gümüş, bölgede taban yerinin oyulması, açılması ve kazınmasının heyelan riskini artıracağını kaydederek "Bu bölge, Türkiye’nin en fazla yağış alan bölgesidir. Birebir vakitte coğrafya çok eğimlidir; dik yamaçlar üzerinde hayatımızı sürdürüyoruz. Müdahale etmek zorundayız; yol yapıyoruz. Fakat heyelanların temel nedenlerinden biri de yol üretimidir. Taban arazinin oyulması, açılması, kazılması heyelan riskini artırır. Bu nedenle bu bölgede heyelanları beklememiz kaçınılmaz ona nazaran tedbirlerimizi almamız lazım. Yalnızca sonuca yönelik önlemlerden öte bizim ormanlarımızı müdafaamız gerekiyor. Taşkın önlemeden evvel üstlere yanlışsız ağaçlandırmayı ağırlaştırmamız kural. Üst havzalardaki ağaçlandırma çalışmalarını hızlandırmalıyız. Ormanı korumak ve ağaçlandırma çalışmalarını artırmak gerekiyor" dedi.
Son 30 yılda ortalama sıcaklığın 1 derece civarında arttığına dikkat çeken Gümüş, "Son 30 yıl içerisinde 100-200 yıl öncesine kıyasla hava sıcaklığı bir derece civarında artış gösterdi. Bu global ısınma manasına geliyor. Münasebetiyle global ısınmanın doğal bir sonucu olarak yağış ölçüsünün düzensizliklerinin arttığını gözlemliyoruz. Fırtınalar ve öteki tabiat olaylarının sıcaklığa bağlı olarak birçok canlı çeşidinin yok olmaya başladığını görüyoruz. Bu nedenle iklim değişikliği tertibi çerçevesinde bu tıp afetlerin sonuçlarıyla daha sık ve daha ağır formda uğraş etmemiz gereken bir periyoda girdik. Bu yüzden alacağımız önlemleri bu çerçevede planlamalıyız" tabirlerini kullandı.

Yer altı suyu ve ormanlar ortasında hayati bağ
Ormanlardaki ağaç köklerinin yer altı suyu ile kontaklı olduğu vurgulayan Gümüş, bu doğal yapının bozulmaması gerektiği tabir ederek, "Kar ve yağmur sularının süzülerek toprakla buluşmasını sağlamalıyız. Suyun topraktan süzülmesini sağlamamız lazım. Biz ormanlar ve ağaçlar üzerine çalışıyoruz. Ormandaki ağaçlar üste gerçek hem de aşağıya gerçek, yani kökleriyle büyür. Biz çoklukla üste hakikat büyümeyi görürüz; lakin kökler bir müddet sonra yer altı suyuyla buluşur ve yer altı suyundan beslenir. Yüzlerce yıllık ormanlarda ağaçlar öldüğünde, kökleri de çürür. Kök çürüdüğünde, yer yüzeyi ile yer altı suyu ortasında bir delik oluşur. Orman yerini kaplayan meyyit örtü (yapraklar ve ibrelerden oluşan katman) bu deliğin kapanmasını önler. Münasebetiyle ormana hiç dokunmazsak, yağışların büyük kısmının yer altı suyunu beslediğini görürüz. Yer altı suyu bizim için hayati ehemmiyettedir: tarım, içme suyu ve ekosistemler daima buna bağlıdır. Şayet ormanları yok edersek, bu su akışa geçecek ve bize ziyan verecektir. Bu yüzden ormanları olduğu üzere korumak, temel maksadımız olmalıdır" halinde konuştu.

"Şehirleşmeden çok tarım alanı genişlemesi tasa verici"
Nüfus artışıyla birlikte artan tarım yeri gereksiniminin ormanları tehdit ettiğini belirten Gümüş, "Bizi daha çok endişelendiren, kentleşmeden fazla tarım alanlarının genişlemesidir. Nüfus arttıkça, daha fazla tarım alanına muhtaçlık duyuluyor. Daha fazla tarım alanı muhtaçlığı da ormanların azalması manasına gelir. Meğer ormanların azalması, hayatın sona ermesi demektir" diye konuştu.