Doğal güzellikleriyle öne çıkan Doğu Karadeniz’in buzul gölleri, denetimsiz insan faaliyetleri nedeniyle çevresel felaketin eşiğine geldi. Bölgedeki yüksek göllerde, silah kullanımına bağlı olarak ‘kurşun’ kirliliği alarm vermeye başladı.
Doğu Karadeniz Bölgesi’nin yüksek kısımlarında yer alan buzul gölleri, doğal güzellikleriyle her yıl binlerce ziyaretçiyi ağırlarken, denetimsiz insan faaliyetleri nedeniyle önemli bir etraf kirliliğiyle karşı karşıya kalıyor. Çok sayıda buzul gölün bulunduğu bölgede ağır çöp kirliliğinden sonra bilhassa ‘kurşun’ kirliliği riski de süratle artarak alarm veriyor. Buzul göllerini tehdit eden en kıymetli çevresel meselelerden biri haline gelen ve göl etrafında eğlenme niyetli gelişi hoş ateşlenen silahlardan çıkan kurşun atıkları, hem gürültü kirliliğine hem de toprak ve suya kurşun karışmasına neden oluyor. Yağışlarla birlikte toprağın alt katmanlarına sızan ve vakitle suya karışarak göl ekosistemini kirleten kurşun, suda çözünerek insan ve hayvan hayatını tehdit ediyor. Ağır metal olarak tanımlanan ‘kurşun’ gölden aşağıya yanlışsız beslenen derelere ve içme suyu kaynaklarına kadar ulaşabiliyor.
Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Trabzon Doğal ve Tarihi Bedelleri Muhafaza Derneği Lideri Prof. Dr. Coşkun Erüz, buzul göllerin doğal ekosistem açısından hayati kıymet taşıyan ve insan girişinin minimumda tutulması gereken müdafaa alanları olduğunu belirterek, alanda kâfi kontrol yapılmadığı için kelam konusu bölgelerde atık kirliliği ve silah kullanımına sıkça rastlandığı tabir etti.
"Uzun yıllar boyunca bu kirlilik çok önemli problemler oluşturacak"
Trabzon’un Maçka ilçesindeki 2 bin 550 rakımlı Camiboğazı mevkiinde yer alan Çakırgöl’ün kurşun kirliliğine en çok maruz kalan yer olduğunu belirten Erüz, "Gümüşhane’de yaklaşık 43 tane, Trabzon’da da yaklaşık 10 civarında buzul gölümüz mevcut. Bu göller stratejik tatlı su kaynağı olmaları yanında ender ve kırılgan ekosistemler olmaları dolayısı ile dokunulmaması, insanın yaklaştırılmaması, müdafaa altında olması gereken alanlardır. Lakin maalesef, bir kısmı muhafaza altında olan bu alanlar, müdafaadan daha çok piknik, günübirlik gezinti, turizm alanlarına dönüştürülerek, ağır ve denetimsiz insan hareketlerine maruz bırakılmış durumdadır. Lakin bu muhafaza alanlarında başıboş turizm ve günübirlik aktiflik faaliyetleri engellenemiyor. Göllerin bir kısmında muhafaza var fakat denetimimiz yok, insanların olduğu alanda silah atılmasının dahi önüne geçilemiyor. Denetim olmayınca beşerler başına nazaran istediği her yere gidiyor. Yiyeceğini kentten alıyor çantasına koyup yaylaya çıkıyor. Yedikten sonra artan materyal ve poşeti onun için atık oluyor. Yemeden evvel domatesin poşeti pak yedikten sonra domatesin poşeti pis oluyor. Şuurlu ve hassas, insan, tabiat etiğine saygılı birey olsa, o poşeti ve atıklarını getirirken yaptığın üzere koy çantana, aracına kente getir. Lakin yok pak bir tabiatta keyif yapmak istiyoruz, fakat bizden sonra o tabiatın kirlenmiş olmasını umursamadan atıkları orada bırakıyoruz. Tüm akarsularımız ve doğal göllerimiz maalesef çok katı atık kirliliği ile yüz yüze. Bir öbür büyük tehditte bilhassa göl kenarlarında çok ağır bir formda silah kurşun atılıyor. O gürültü yaban hayatını huzursuz edebilmekte, gebe hayvanların düşük yapmasına, kuşlar üzere hayvanların yuvalarını terk etmesi neden olabiliyor. Atılan kurşunlar göl içi ve etrafında toprak ve suya karışarak çok tehlikeli, yıllara sari artan bir kirliliğe neden oluyor. Göl içinde ve toprakta çözünerek kurşun kirliliğine neden oluyor. Uzun yıllar boyunca artan ve biriken kurşuna bağlı bu kirlilik çok önemli sorun oluşturma riski taşımaktadır. Bu su kaynaklarının büyük bir kısmı aslında bizim doğal akarsularımız, bir kısmı da içme suyu kaynaklarıdır. Çakırgöl en ağır biçimde kurşun kirliliğine maruz yerlerden biri. O su Trabzon’un belirli bölgeleri için içme suyudur. İlgili kamu otoriteleri ve vatandaş bunu dikkate alıp gerekli tedbirleri almıyor. Korumuyoruz, denetim altına almıyoruz. Yalnızca etrafında keyif yapıyor, suyu alıp içiyoruz. O suyun uzun vadede kurşun ve kirleticilerle nasıl kirlendiğini ve nasıl bir sorun oluşturacağını hesaplamıyoruz. Sorun üretirken tahlil üretmiyoruz" sözlerini kullandı.