Dünyada en fazla tüketilen ilaçlar arasında yer alan antidepresanların çevreyi kirletmesini önlemek amacıyla, Hitit Üniversitesi’nde başlatılan projeyle antideprasanları tanıyan akıllı polimerler üretilecek.
Hitit Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğretim üyesi Prof. Dr. Kadir Erol tarafından hazırlanan “Antidepresan Baskılanmış Nano Polimerler ile Seçici ve Hassas Yüzey Plazmon Rezonans (SPR) Sensörlerin Geliştirilmesi” başlıklı proje çerçevesinde antideprasanları tanıyan akıllı polimerler üretilerek optik sensörlü sisteme entegre edilecek. Geliştirilen yeni sistemle, vücutta tam sindirilemeden atılan antidepresan ilaçların çevreyi kirletmesinin önüne geçilmesi hedefleniyor. Prof. Dr. Kadir Erol, antidepresan ilaçların Türkiye’de ve dünyada en fazla tüketilen ilaçlar arasında yer aldığını ifade ederek vücutta sindirilemeden atılan antidepresan ilaçların, çevre sağlığını tehdit eden en önemli mikro kirletici sınıfları içerisinde yer aldığını söyledi.
“Optik sensörlü sisteme entegre edeceğiz”
Parçalanamayan ilaç biyomoleküllerinin atık su sistemine karıştığında çevreye entegre olduğunu belirten Prof. Dr. Erol, “Çevrede diğer metabolitler ve diğer toksik türler ile etkileşim içerisinde olan bu antideprasan moleküller, gıda zinciri yolu ile tekrar bizlere, hayvanlara dönebiliyor. İlk vücudumuzda sindirilemeden atılan versiyonuna göre çok daha tehlikeli bir hal alabiliyor. O yüzden mutlaka gıda zinciri yoluyla bizlere dönmeden önce bertaraf edilmesi gerekiyor. Bertaraf etme adına kullanılan sistemlerin de sağlıklı çalışıp çalışmadığının bir analizi gerekiyor. Bunun için biz de böyle bir sensör sistemini geliştirme adına yola çıkmış olduk. Antidepresan ilaçları tanıyan akıllı polimerler üreterek optik sensörlü sisteme entegre edeceğiz” dedi.
“Çok sayıda biyomolekülün teşhisi ve analiz edilmesi için de kullanılmaya müsait materyaller”
Kirletici sınıfları algılama yoluyla çevre sağlığına da bu önemli bir katkı sağlanacağını ifade eden Prof. Dr. Erol, “Akıllı polimerler, bu çalışmamızda antideprasan algılamak için kullanılacak ama çok sayıda biyomolekülün teşhisi ve analiz edilmesi için de kullanılmaya müsait materyaller. Bu teknolojiyi laboratuvarlarımıza entegre ettiğimiz anda, bu projemiz vesilesi ile önümüzde yeni projeler de olacağını düşünüyorum” diye konuştu.
Erol, ilaç atıklarının toplanılması ve toplu olarak bertaraf edilmesinin atık yönetim sisteminin de önemli bir parçası olduğunun altını çizdi.