Kestane ağaçlarının kaygılı düşü olan kök çürümesi, kanseri hastalığı ve gal arısı(katil arı) ziyanlarını ortadan kaldıracak aşılamayı bulan Prof. Dr. Ümit Serdar, daldırma çoğaltma usulü ile birinci marsol (kök çürüklüğü hastalığına dayanıklı) anacı üretimine başladı. Üretilen marsol anaçları, betizac fidanlarına aşılanarak kestane ağaçlarındaki kök çürümesi, kanser hastalıkları ve gal arısı ziyanına karşı korunaklı kestane ağaçları yetiştirilecek ve kestane kayıplarının önüne geçilecek.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Kısmı Meyve Yetiştirme ve Islahı Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ümit Serdar, kestane ağaçlarının çürümesine ya da meyve vermemesine neden olan hastalıklara karşı yıllardır sürdürdüğü çalışmanın sonuna geldi. Prof. Dr. Serdar yaptığı denemelerinden sonra kök çürümesine güçlü marsol çeşidi kestanenin, gal arısı zararlısına sağlam betizac çeşidi kestane ile tam uyumlu olarak aşılandığını kanıtladı. Bu aşılama tekniği ile kestane ağaçlarının hem kök çürüme hastalığına hem de gal arısı zararlısına karşı güçlü hale geldiğini tabir eden Prof. Dr. Serdar, kestane bahçelerini sağlam tiplerden oluşturmak için marsol anaçları üremeye başladıklarını tabir etti.
“Hem kök çürümesine hem de gal arısına sağlam kestane çeşidi üretmiş olacağız”
Kestane ağaçlarının çürümesine neden olan hastalık ve zararlılara karşı güçlü çeşit oluşturmak için çalıştıklarını lisana getiren Prof. Dr. Ümit Serdar, “Bugün diktiğimiz fideler marsol anacı olarak geçiyor. Bu anaç, kök çürüklüğüne daha güçlü olması ve betizac ve maraval üzere çeşitlerle çok güzel aşı uyuşmasına sahip olması nedeniyle seçildi. Daldırmayla çoğalma sonucunda üretildi. Biz de bugün fideleri bahçemize dikiyoruz ki bundan sonra daldırma çoğaltma yolu ile bunlardan klonal anaçlar elde edeceğiz. Elde ettiğimiz anaçlarla bilhassa betizac çeşidine aşı yapacağız. Bu türlü gal arısına güçlü olan betizac çeşidini marsol anacı üzerinde yetiştirerek hakikat kestane üretimi yapmış olacağız. Aşı uyuşması çok âlâ olacak, kök çürümesi hastalığına güçlü olacak. Bu metot ile yeni kurulacak kestane bahçelerinde tam garantili bir yetiştirme prosedürü olacak” dedi.
“Kestane bahçeleri aşılı anaçlardan sağlam çeşitlerden oluşmalı”
Yeni kestane bahçelerinin aşılı, hastalıklara ve zararlılara güçlü çeşitlerden oluşturulması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Serdar, “Parselimizde dikkat çeken çok boş alanlar var. Bu boşlukların sebebi, oradaki fidanların kök çürüklüğü hastalığı nedeniyle kurumuş olmasıdır. Toprağımız, ağır killi bir toprak. Kök çürüklüğüne müsait bir toprak. Biz kestane yetiştiriciliğinde anaç faktörünü dikkate almamız gerekiyor. Kök çürüklüğüne sağlam anaçlar üzerine aşılı fidanlarla bahçe tesisi yapmamız gerekiyor. Bu açıdan daldırmayla üretilmiş marsol anacını daldırma bahçemize dikiyoruz. Bundan sonra da seri bir üretime başlayacağız. Zira bir taraftan da marsol anacını doku kültürleri çoğaltma usulü ile de çoğalttık. Onlarla da seri bir çoğaltıma devam edeceğiz” diye konuştu.
Marsol çeşidinin özellikleri ve menşeinde de bahseden Serdar, “Marsol anaçları, yurt dışından Fransa orijinli olan 1950’lerde tescil edilen bir anaç. Avrupa-Japon kestanesi melezi. Kök çürüklüğü hastalığına güçlü. Bilhassa betizac çeşidi ile aşı uyuşması kusursuz olan bir anaç olarak dikkat çekiyor” halinde konuştu.
Kestanede marsol anacının daldırma usulüyle çoğaltılması maksadıyla anaç bitkilerin yere dikimi ve çoğaltılma çalışmaları, Tarım Topluluğu Grubu’nun ve öğrencilerin de katkılarıyla Atakum’un Kayagüney Mahallesi’nde Ali Nihat Gökyiğit Araştırma İstasyonu’nda yapılmaya devam edecek.