Yeni doğan bebeklerde nadir görülen ve ciddi sağlık sorunlarına yol açan hastalıkların tespiti amacıyla topuktan kan alınarak yapılan sağlık taramasının daha hızlı, doğru ve maliyetsiz gerçekleştirilebilmesi için yürütülen çalışmalara Azeri öğrenci Javid Guluyev’in Türkiye’de geliştirdiği hızlı tanı kiti proje fikri umut oldu
Bartın Üniversitesi (BARÜ) Fen Fakültesi Molüker Biyoloji ve Genetik bölümü 4. sınıf öğrencisi Javid Guluyev’in yenidoğan bebeklerde topuk kanı taramasında kullanılacak hızlı tanı kiti projesi, 16 kategoride yarışmaların gerçekleştirildiği Hitit Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Festivali Fikir Kategorisinde birinci oldu. BARÜ Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Rizvan İmamoğlu’nun danışmanlığında Azerbaycanlı öğrenci Javid Guluyev tarafından geliştirilen “Yeni Doğanlarda Topuk Kanı Taramasında Fenilketonürinin CRISPR-Cas9 İle Hızlı Tanısı” başlıklı proje ile yenidoğan bebeklerde topuk kanı taramasından tespit edilen kalıtsal fenilketonüri hastalığının erken dönemde teşhisi hedefleniyor. Tedavi edilmediğinde gelişim geriliği oluşturabilen kalıtsal metabolik bir hastalık olan fenilketonürinin tespiti, CRISPR-Cas9 gen teknolojisi ile yapılabilecek. Genetik bileşene sahip birçok rahatsızlığın tedavisinde kullanılabilen CRISPR-Cas9 teknolojisi hızlı tanı kitine uyarlanarak hastalıkların doğumdan itibaren doğru, hızlı ve etkin bir şekilde teşhis edilmesi sağlanacak. Ayrıca üretilecek tanı kiti ile daha hızlı ve doğru sonuçların elde edileceği testler daha az maliyetle de yapılabilecek.
Fenilketonüri hastalığı ve bu hastalığın hızlı ve doğru tespitini öngören projeyi anlatan Guluyev, “Bu çalışmayla doğrudan, hızlı, maliyeti düşük bir şekilde, yeni doğan bebeklerden topu kanı tarama testleri gerçekleştirilebilecektir. Tanı kitinin daha da geliştirilebilmesi ve piyasaya sürülebilmesi için ilerlemek istiyoruz. Bu yönde çalışmalarımızı sürdüreceğiz” diye konuştu.
Başarısı nedeniyle öğrenciyi tebrik eden BARÜ Rektörü Prof. Dr. Orhan Uzun, “Bilim ve teknoloji temelinde katma değeri yüksek ürün ve hizmetler geliştirmek istiyoruz. Proje kültürünün tüm bileşenlerimizce bir pratiğe dönüşmesi için yoğun çalışmalar yürütüyor, ödüllendirilen öğrenci projelerimizle gelecek adına daha motive oluyoruz. Bu noktada geliştirdiği projesiyle birinci olan öğrencimiz Javid Guluyev ile danışmanlığını yapan Dr. Öğr. Üyesi Rizvan İmamoğlu’nu tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum. Bu düşüncelerle nitelikli bireyler yetiştirme noktasındaki gayretleri için Fen Fakültesi Dekanımız Prof. Dr. Bülent Karakaş ile akademik ve idari insan kaynağımıza teşekkür ediyorum” diye konuştu.