Artvin’in Yusufeli ilçesine bağlı Cevizli köyündeki ardıç ağacından yapılan ahşap meskenler yıllara meydan okuyor.
Çoruh Irmağı yamacına kurulan asırlık Artvin meskenleri, hem tarihi dokusu hem de özgün mimarisiyle dikkat çekiyor. Yıllar evvel bölgede bulunan zeytin ağaçlarını toplamak ve sulamak için yılın muhakkak aylarında kısa müddetliğine yapılan konutlar, bugün bölgenin kültürel mirası ortasında yer alıyor.
Ulaşımın sadece patika yollardan sağlandığı köyün Öteki bağlığı mahallesindeki meskenler, o periyot imkanlarıyla büyük bir emekle inşa edilmiş. Bölge halkı, taş blokları sırtlarında taşıyarak bu meskenleri kurmuş. Taş temeller üzerine inşa edilen yapılarda sadece ardıç ağacı kullanılmış. İki ya da üç kattan oluşan meskenlerin içinde ambar ve çardak kısımları bulunuyor. Alt katlar ekseriyetle hayvan barınağı olarak, üst katlar ise hayat alanı ve eserlerin saklandığı alan olarak düzenlenmiş.
Zamanla daima ömür alanı olmaktan çıkan mahalle, günümüzde zeytin toplama ve sulama devirlerinde kısa vadeli konaklamalar için kullanılıyor. Yamaçtaki pozisyonuyla karayolundan da görülebilen meskenler, son yıllarda fotoğraf tutkunlarının da ilgisini çekiyor. Tarihi taş ve ahşap yapılar, bölgeye gelen tabiat ve fotoğraf meraklılarının uğrak noktalarından biri haline geldi.
Bölge halkından Uğur Çelik, yaptığı açıklamada "Burası Çoruh Nehri vadisi üzerinde, ekseriyetle zeytin yetiştirmek için yıllar evvel kurulan bir köy bağlığı. Bu konutlara ulaşım yalnızca patika yollarla sağlanıyor. Burada görülen her şey insanların sırtlarıyla taşıyarak oluşturduğu yapılardır. Burası zeytiniyle meşhurdur. Buradaki konutlar genelde ardıç ağacından yapılmıştır. Taş konutlar, yıllar geçse de bu yörenin insanları ve çocukları tarafından cetlerinin toprakları korunarak kuşaktan nesile aktarılmıştır" dedi.
Bir öteki bölge sakini Kubulay Tan ise "Burası yüzyıllardır var. Burada beşerler zeytinleri toplar, Rusya’ya satarlardı. Eski kültür ve geleneklerle toplanan ve yağı yapılan zeytinler vardı. Bu bölge yalnızca zeytiniyle değil; incir, nar, ayva üzere meyveleriyle de bilinir. Bilhassa incir küplerde, ambarlarda saklanır; daha sonra içine ceviz konularak kışın yenilirdi. Buradaki konutlar genelde taş blokların üzerine ardıç ağacından yapılan, içinde ambarı olan; alt katları hayvanlar için ahır olarak kullanılan iki ve üç katlı konutlardır. Beşerler bu meskenlerde yaşar, ambarlarda yiyeceklerini saklarlardı" tabirlerini kullandı.