Festival danışmanları Öğr. Gör. Serdar Sabuncu, Dr. Öğr. Üyesi Musa Ak, sinema yazarı Doç. Dr. Fırat Sayıcı ve Doç. Dr. Mehmet Köprü tarafından kamuoyuna duyurulan bildirge, Türkiye’de belgesel sinemanın karşılaştığı zorluklar ve çözüm önerileriyle dikkat çekti.
Belgesel Sinema Gölgeden Çıkmalı
Çalıştayda, belgesel filmlerin büyük festivallerde uzun metraj kurmaca yapımların gölgesinde kalması eleştirildi. Gösterim saatleri, salon önceliği ve tanıtım eksiklikleri nedeniyle belgeselin geri planda kaldığına dikkat çekildi. Katılımcılar, belgeselin ayrıcalıklı bir kategori olarak ele alınması gerektiğini vurguladı.
Seyirci ve Mekân Sorunları Masaya Yatırıldı
Belgesel gösterimlerinin ücretsiz yapılmasının, izleyici gözünde değer algısını düşürdüğü ifade edildi. Seyirci katılımını teşvik edecek sembolik ücretlendirme önerilirken, büyük festivallerin hâlâ sabit mekân eksikliği yaşadığına dikkat çekildi. Altın Safran’ın bu konuda örnek oluşturduğu belirtildi.
Destek ve Ödül Mekanizmaları Gözden Geçirilmeli
Çalıştayda ödül sistemlerinin yetersiz olduğu, finalist belgesellere maddi destek sağlanması gerektiği dile getirildi. Proje geliştirme ve post-prodüksiyon süreçleri için daha fazla kaynağın ayrılması gerektiği önerildi.
Sansür ve Seçki Eleştirileri
Festivallerde zaman zaman gündeme gelen sansür tartışmalarının belgesel sinemaya zarar verdiği ifade edildi. Ayrıca ön jürilerin daha tematik ve düşünsel çeşitlilik içerecek şekilde yapılandırılması gerektiği savunuldu.
Genç Kuşaklara Belgesel Aşısı
Belgeselin sadece festival dönemine sıkıştırılmaması gerektiğine dikkat çekilen bildirgede, yıl boyu sürecek atölye, eğitim ve söyleşi programlarıyla genç nesillere ulaşmanın önemine vurgu yapıldı. TRT gibi ana akım kanallarda daha fazla belgesel yayını yapılması çağrısı yapıldı.
Çalıştaydan Öne Çıkan Öneriler:
- Belgeseller kurmaca filmlerle çakışmayacak saatlerde ve prestijli salonlarda gösterilmeli.
- Festivaller için sabit ve modern mekânlar inşa edilmeli.
- Tanıtım stratejileri televizyon ve radyo gibi kanalları kapsamalı.
- Belgesel ödülleri prestij odaklı hale getirilmeli, finalistlere maddi destek verilmeli.
- Sembolik ücretli gösterimler ve paralel etkinliklerle seyirci katılımı artırılmalı.
- Jüri seçimlerinde farklı bakış açılarına sahip uzmanlar yer almalı.
- Dijital ve geleneksel medyada görünürlük artırılmalı.
Altın Safran Model Oluyor
Çalıştayda, Altın Safran Belgesel Film Festivali’nin istikrarlı yapısı ve belgesel odaklı vizyonu övgüyle anıldı. Festivalin yalnızca bir gösterim alanı değil, kültürel mirasın korunması ve toplumsal bilinç oluşturulmasında aktif bir rol üstlenmesi, Türkiye belgesel sineması adına umut verici bir gelişme olarak değerlendirildi.