Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Trabzon ve Giresun’da son günlerde yaşanan heyelanların akabinde konuşan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ömer Kara, bölgenin coğrafik yapısı itibariyle heyelan riski altında olduğunu belirterek "Yağmur ve kar yağışı üzere tabiat olayları yamaçların stabilitesini olumsuz etkiliyor. Bilhassa karların eridiği periyotlarda, toprağa daha fazla su sızıyor ve bu da heyelanların daha sık yaşanmasına neden oluyor" dedi.
Yağmur ve kar yağışı üzere tabiat olayları yamaçların stabilitesini olumsuz etkilediğine dikkat çeken Kara, "Doğu Karadeniz Bölgesi, bilhassa eğimli ve engebeli bir coğrafyaya sahip. Bu çeşit yapılar, doğal olarak heyelanlar için bir taban oluşturuyor. Yağmur ve kar yağışı üzere tabiat olayları da yamaçların stabilitesini olumsuz etkiliyor. Bilhassa karların eridiği devirlerde, toprağa daha fazla su sızıyor ve bu da heyelanların daha sık yaşanmasına neden oluyor" diye konuştu.
Yanlış arazi kullanımının da değerli bir faktör olduğunu tabir eden Kara, "Yanlış arazi kullanımı da çok değerli bir faktör. Orman alanlarının kesilmesi ve bu alanların çay ya da fındık tarımına dönüştürülmesi, toprağın hassas istikrarını bozuyor. Bu da yamaçlarda toprak kaymalarına yol açabiliyor. Bilhassa karların erimesi ve şiddetli yağışların tesiriyle heyelanlar daha fazla meydana geliyor. Şiddetli yağışlar, derelerde yüksek akımlar oluşturuyor. Bu akımlar, yamacın alt kısmını (topuk) oyarak yamacı tutan kuvveti zayıflatıyor. Bu da heyelan riskini artıran bir başka faktör. Derelerin çok akışı, yamaçların stabilitesini önemli formda etkileyebiliyor" biçiminde konuştu.
Depremlerin de heyelana neden olabileceğini belirten Kara, "Depremler de heyelanlara neden olabilir lakin bölgemizde daha fazla görülen faktörler, şiddetli yağışlar, karların erimesi ve eğimli arazi yapısı. Bunlar, heyelanların daha sık görülmesine neden olan ana etkenler. İnsan tesirini de unutmamak lazım. Bilhassa köy yollarının gereksiz yere yapılması, yamaç stabilitesini ve su drenajını olumsuz etkileyerek heyelanları artırıyor" tabirlerini kullandı.
"Heyelan olaylarında artış yaşanıyor"
Bölgedeki heyelan olaylarında bir artış gözlemlendiğini tabir eden Kara, "Bölgedeki heyelan olaylarında bir artış gözlemleniyor. Türkiye genelindeki heyelan olaylarının yaklaşık yüzde 25’i Doğu Karadeniz Bölgesi’nde meydana geliyor. Yamaçlarda yapılan yollar ve dikkatsizce yapılan inşaatlar, heyelanların sıklığını artırıyor. Bu nedenle, bu cins olayları evvelden iddia etmek ve tedbir almak çok değerli. Birinci olarak, riskli bölgelerin belirlenmesi gerekiyor. Jeolojik yapı, eğim, yağış durumu ve insan tesiri göz önünde bulundurularak bu bölgeler modellenebilir ve heyelan riski evvelce iddia edilebilir. Mahallî idarelerin bu riskli alanlarda imar planı yapmaması, yol ağlarını buna nazaran planlaması ve halkı bilinçlendirmesi çok değerli. Ayrıyeten, insan tesirlerinin daha denetimli ve planlı bir formda yapılması, bu çeşit olayların sıklığını azaltabilir. Mahallî idarelerin en kıymetli vazifesi, heyelan riski taşıyan alanların imara açılmaması, bu alanlarda yapılaşmanın engellenmesi ve yol ağlarının bu duruma uygun halde planlanmasıdır. Ayrıyeten halkı bu bahiste bilinçlendirmek, eğitici çalışmalar yapmak ve mahallî halkı, heyelan riski konusunda daha hassas hale getirmek çok önemlidir" dedi.
