Tokat’ın Kızık köyüne has klasik Kızık kilimi, yapılan Ar-Ge çalışmaları ve coğrafik işaret tescili ile korunarak hem kültürel miras olarak yaşatılacak hem de bayanlara ekonomik çıkar sağlayacak.
Tokat’ın Kızık köyünde üretilen ve Oğuzların Kızık uzunluğuna mahsus olan klâsik Kızık kilimi, bayanların hislerini ve fikirlerini taşıyan motifleriyle dikkat çekiyor. Tokat İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Tokat Olgunlaşma Enstitüsünün iş birliğiyle gerçekleştirilen Ar-Ge çalışmaları ve saha araştırmaları sonucunda Kızık kilimi, coğrafik işaret alarak korunmaya alındı. Kızık kiliminin coğrafik işaretle korunması hem klâsik el sanatının yaşatılmasına hem de bayanlara ekonomik kar sağlıyor.
“Aslına sadık kalınarak üretilmesine katkıda bulunduk”
Var olan kıymetlere sahip çıktıklarını söyleyen Tokat Olgunlaşma Enstitüsü öğretmenlerinden Serap Buzludere, “Kadınlarımızın hislerini, kanılarını, sevinçlerini ve ıstıraplarını aktardığı Kızık kilimi, kendine has desenleri ve dokuma tekniğiyle ön plana çıkmaktadır. Kilimlerimizdeki desenler yöremizin tarihini, kültürünü ve ömür şekli da yansıtmaktadır. Yapılan Ar-ge çalışması ve saha araştırmaları sonucunda Kızık kilimi coğrafik işaret müracaat sürecini öz kaynaklarımızla ve deneyimlerimizde var olan pahaların altını çizerek tamamladık. Tokat İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Tokat Olgunlaşma Enstitüsü olarak kentimizin markalaşmasında artı bir bedel kazandırdık. Alınan coğrafik işaretle Kızık kiliminin devlet teminatı altında korunmasına, tanınmasına, aslına sadık kalınarak üretilmesine katkıda bulunduk. Enstitümüze, deneyim ve farklı bir ünite daha kazandırmış olduk” dedi.
“Genç kızlar motiflerle eş adaylarına bildiriler verirlerdi”
Kızıkların Oğuz uzunluğu olduğunu belirten Kültür Derneği Lideri Ahmet Öztek, “Kızık köyü Oğuzların soyundan gelmektedir. Tarihte Kızık’la göçebe bir hayat sürmüşlerdir. Ana geçim kaynaklarından birisi de küçükbaş hayvan yetiştiriciliğidir. Burada da koyunculuk bilhassa keçi yetiştiriciliği çok kıymet arz etmektedir. Koyunların etinden, sütünden, yününden faydalanmışlardır. Bu yünü bilhassa kışın uzun gecelerde büyüklerimiz ip olarak şayet, tarar ve bükerdi. Bilhassa tabiattan topladıkları otlarla boyayıp da kış gecelerinde bunu kilim haline getirirlerdi. Dokurlardı. Yalnızca bu yünü Kızık kilimi olarak değil de çuval, heybe, tuzluk, çanta ve yolluk üzere farklı alanlarda da dokumaları vardı. Kızık köyünde klâsik hale gelmişti. Her evlenen bir erkeğe ve kıza bu kilimler dokunurdu. Bilhassa nişanlısı olan kızlarımız bu dokumalarla toplumda belirtemediği birtakım hüzünlerini, telaşlarını, heyecanlarını motif olarak dokuyup bir nevi de gelecekte eşi olacak şahsa de bir bildiri iletirdi. O günden bugüne gelen Kızık kilimi de şu anda biraz fabrikasyon eserlere yenik düşmüş durumdadır. Bu tıp projeleri her vakit biz destekliyoruz. En azından köyümüz için bir katkı sağlar. Kültürel kıymetlerimiz toprağa gömülmez. Su yüzüne tekrar çıkar diye düşünüyorum” diye konuştu.
“Kadınlarımıza geçim kaynağı oldu”
Kızık Köyü Muhtarı İbrahim Karabulut ise, “Bizim bayanlarımıza bilhassa de bir geçim kaynağı olmuştur. Tescillenen bu eserimiz kilimimiz inşallah gelecek kuşaklara aktarılacaktır” dedi.