Karadeniz Bölgesi’nde bu yıl Kestane balı üretiminde Akdeniz’den bölgeye geldiği belirlenen ’Gal arısı’ zararlısının kestane ağaçlarına ziyan vermesi ve yağmurların da çok olması nedeniyle büyük düşüş yaşandı.
Dünyada son yıllarda görülen iklim değişiklikleri bilhassa besin dalını olumsuz tarafta etkiliyor. İklim değişikliğinden Türkiye de nasibini alırken, bilhassa son yıllarda üretilen bal oranında önemli düşüşler yaşandığı gözleniyor.
İklim değişikliklerinin yanı sıra ziyanlı böcekler de kıymetli besinlerin üretimini olumsuz istikamette etkilerken, Karadeniz Bölgesinin öne çıkan en değerli balları ortasında gösterilen Kestane balı da bundan nasibini aldı. Akdeniz’den gelen halk ortasında ’Katil arı’ olarak isimlendirilen gal arıları, Türkiye’de kestane ağaçlarına dadanırken bal üretimine değerli ölçüde darbe vurdu. Anavatanı Çin olan, ziyanlı gal arısı daha sonra Japonya ve ABD’de görülürken, Türkiye’ye ise birinci sefer 2014 yılında Yalova’da tespit edilmişti. Çiçeklerin yüzde 80 açmasını engelleyen Gal arısı Kestane balı üretimini olumsuz istikamette etkiledi.
Konuyla ilgili bilgi veren Trabzon Arı Yetiştiricileri Birliği Lideri Yusuf Aksoy, kelam konusu zararlının Karadeniz’de en çok Kestane balı üretimini etkilediğini belirtti. Balda hasat devrinin sona erdiğini, bu sene istenilen randımanın olmadığını belirten Aksoy, ”Hasat periyodu başladı ve bitti. Bu sene bizim açımızdan düzgün bir sene değil. Bahar ayları çok yağışlı ve geceleri çok soğuk olması sebebiyle arılarımızı yeteri derecede geliştiremedik. Daha sonra da yağışlar birden teğe bal akımı başlayacak devirde bitmiş olsa bile gece soğukları devam etti. Bu sefer kuraklık baş gösterdi. Bizim arıcımız Gümüşhane, Bayburt, Erzincan, Erzurum, Ağrı bölgelerinde. Bu bölgelerde de bu aksilikler daima var olduğundan kısmen bal oldu. Birtakım yerlerde hiç olmadı. Arılar yiyecek balını dahi almadılar. Birtakım yerlerde de kısmen oldu lakin tatmin edici değildi.Geçen sene olumlu bir yıl yaşadık lakin bu sene çok olumsuz, evvelki yıllarda olumsuzdu. Bilhassa bu sene, öbür yıllara oranla son 20 yıl içerisinde en olumsuz yıllar ortasında sayabiliriz. Şu anda hasat bitti. Arıcılar olarak bizim 2 bin 100 üyemiz, 181 bin kovanımız var. Olağanda bin 800, iki bin ton civarında bal üretiriz lakin bu sene bin tonlara kadar çıkacağını bile zannetmiyorum yani bu sene çok düşük” dedi.
"Gal arısı Kestane balı üretimini yüzde 90 azalttı"
Gal arısı zararlısının kestane balı üretimini yüzde 90 oranında azalttığına dikkat çeken Aksoy, “Bizim öne çıkan balımız kestane balı lakin onda da bir olumsuzluk yaşadı Karadeniz. Şöyle ki; Akdeniz’den giren ’Gal arısı’ ağaçlara ziyan verdi. Çiçeklerin yüzde 80 açmasını engelledi. Bunun yanı sıra yağışların tekrar bu bölgede çok olması nedeniyle Kestane Balı üretimi yüzde 90 soranında azaldı. Orman Gülü balı dediğimiz ‘Deli Bal’ yeniden o devirde çok yağışlı geçtiği için o da olumsuz tarafta etkilendi. Hasebiyle arıcı bu çok güç bir yıl geçirdi. Bunun olumsuzluğu da kış uzunluğu devam edecek” diye konuştu.
"Devlet takviyesinin arttırılması gerekir"
Bal üreticisine devlet takviyesinin arttırılması gerektiğini kaydeden Aksoy, “Maliyetler Türkiye genelinde çok yüksek. En azından arıcı maddi taraftan desteklenmeli. Arıların beslenmesinde, kışlık besleme şekerlerin indirimli verilmesi üzere takviyelerin artırılması lazım. Zira arıcı bu sene bal satamayacak. Bal olmadığı yıllarda arılar badire yaşıyor zayıf, güçsüz, bakımsız olduğu için hastalıklara maruz kalıyor. Hasebiyle arıların vefat oranları çok yüksek olacakmış üzere gözüküyor inşallah o formda olmaz” formunda konuştu.
Bacasız fabrika
"Balın hammaddesi doğa" diyen Aksoy, "Arıcılarımız daha çok amatör tarafta arıcılık yapıyor biz istiyoruz ki; bu işin içerisinde gençler olsun. Zira bu kesim bacasız fabrika. Bir kişinin bir iki tane fabrikası olur lakin her arıcının yüzlerce fabrikası var ve içerisinde de binlerce emekçi çalıştırıyor. Ham hususu tabiattadır. Arının yayıldığı, arının otladığı çiçekler daha verimli hale geliyor. Onun için hammaddesi tabiatta bacasız fabrika bizde sahipleriyiz. Gençlerin arıcılık yapmasını istiyoruz” tabirlerini kullandı.
