Türkiye’ye mahsus bir cins olan yitik Türk lalesi, yaklaşık 130 yıl evvel götürüldüğü Avrupa’dan 6 yıl evvel getirildiği anayurdu Amasya’nın Merzifon ilçesinde çiçek açtı. TEMA Vakfı Merzifon Şubesinin bahçesinde yetiştirilen lalenin çiçeği yalnızca 2 hafta boyunca görülebiliyor.

6 yıl evvel Avrupa’dan soğanı getirildi
Türkiye’ye has bir çeşit olup 1896 yılından bu yana tabiatta kaybolduğu rapor edilen ‘yitik lale’ o yıllarda götürüldüğü Avrupa’dan 6 yıl evvel soğanının getirildiği anavatanı Amasya’nın Merzifon ilçesinde çoğaltılmaya çalışılıyor. 4 yıldır senede bir kez yalnızca 2 hafta müddetle çiçeği açan lale, meraklıları tarafından ilgiyle gözlemlenip fotoğraflanıyor. Fotoğrafı ’Türkiye Bitkileri Listesi Kitabı’na kapak olan bu özel cins, hala bilim insanları ve gezginler tarafından tabiatta aranıyor.

Fotoğrafı Türkiye Bitkileri Listesi kitabının kapağında
İlk defa 1892’de Alman bahçıvan Mühlendorff tarafından toplanarak Avrupa’ya gönderilip "tulipa sprengeri" ismiyle bilim dünyasına tanıtıldıktan sonra en son 1896’da tabiatta görülen bitkinin Anadolu’da varlığının sona erdiği kayıtlara geçmişti. Avrupa’da az sayıdaki özel bahçede süs bitkisi olarak varlığını devam ettirebilen gizemli bitkinin fotoğrafı Türkiye Bitkileri Listesi kitabına kapak olmuştu.

Yitik lale gurbetten sılaya döndü
Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi’nin lalenin Türkiye’ye geri getirilmesi için 2016 yılında başlattığı "Yitik Lale Gurbetten Sılaya Dönüyor" isimli proje olumlu sonuçlar verdi. İngiltere’den evvel İstanbul’daki Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi’ne, sonrasında anayurdu Amasya’ya getirilen yitik lale soğan ve tohumları TEMA Vakfı’nın Merzifon’daki bahçesine dikilmişti. Soğan 4 yıl evvel 2 çiçek açtı. Sayıları giderek artan çiçek sayısının bu yıl 25’e ulaşması bekleniyor. Çiçekler yalnızca 2 hafta müddetle izlenebildikten sonra soluyor.

Senede 2 hafta mühletle çiçek açıyor
TEMA Vakfı Merzifon Temsilcisi Kadir Acar, "Lalemiz senede 2 hafta müddetle çiçek açıyor. Öbür lale çeşitlerinden farklı olarak onlardan bir ay sonra çiçekleri ortaya çıkıyor" dedi. Anayurdunda toprakla buluşan kırmızı renkli lalenin hoşluğuyla göz kamaştırdığını anlatan Acar, "Yitik Türk Lalesi 130 yıl sonra Avrupa’dan döndü. Lakin bugünlerde bu laleyi doğal ortamında hala arayan beşerler da var" diye konuştu.
Bu yıl açan lale çiçeklerini Merzifon Kaymakamı Ahmet Karaaslan da gözlemleyerek bilgi aldı. Doğaseverlerde lalelerin önünde fotoğraf çektirdi. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi’nde çoğaltılan 45 bin Yitik Türk Lalesi tohumu, Tabiat Muhafaza ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile yapılan iş birliğiyle geçen yıl Amasya’da farklı noktalara ekilmişti. O bitkilerin 4 yıl içinde gelişerek çiçek vermesi de bekleniyor.