Belediye şirketlerinin de SGK primi ve vergi dahil kamuya olan borçları için belediye gelirlerinden kesinti yapılacak.
Karar resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Zaten zor durumda olan belediyelerin mali durumları daha da bozulacak. Bu da hizmet sunumunda aksamalara neden olacak.
Bu kararla belediye ve bağlı şirketlerinin borçlarına karşılık bütçe ve İller Bankası gelirlerinden yapılacak yüzde 40 oranındaki kesintiye belediye şirketleri de dahil edildi. Kendisi borçlu olmadığı halde bağlı şirketi borçlu olan belediyelerin bütçe ödenekleri kesintiden nasibini alacak.
Belediye ve bağlı kurumlarının borçlarının yani sıra şirketlerinin de borçlarının dahil edildiği bütçe paylarından mevcut durumda yüzde 40 kesinti yapılabiliyordu. İktidar bu kesintinin borcun tamamını kapsaması, yani yüzde yüze çıkarılmasını planlıyor.
Bu karardan; girişimci belediyecilik anlayışı ile hizmet üreten, yani kendi kaynaklarını kendileri yaratan az sayıda belediye etkilenmeyecek. Fakat zaten zor durumda olan kısıtlı kaynaklarla hizmet üretmeye çalışan çok sayıda belediye ise doğrudan etkilenecek.
Girişimci belediyecilik anlayışını benimseyen bazı belediyeler; gelir kaynaklarını farklı yatırımlarla çeşitlendiriyor. Tabiri caizse kendi göbeğini kendisi kesiyor.
Bunlar; belediye otelleri, restoranlar, kooperatifler, cafeler, çay bahçeleri, marketler şeklinde satış merkezleri olabiliyor. Buralarda kendi elemanlarını çalıştıran belediyeler halka daha uygun ürün ve hizmet sunarken öz gelirlerine de çok ciddi rakamlarda katkı sağlıyorlar.
Merkezi yönetimden yeterli destek almasalar da görevlerini aksatmadan sürdürebiliyorlar.
Bunlardan biride Safranbolu Belediyesi. Başkan Elif Köse, 17 Nisan 2023 tarihinde yaptığı açıklamada;
Hem borcu olmayan, hem iş yapan aynı zamanda da hesap verebilir bir belediye haline geldiklerini, göreve geldiği gün Safranbolu Belediyesinin 65 milyon lira borcunun olduğunu ve bu borcun 12 milyon liraya düştüğünü söylemişti. Aradan epey bir zaman geçti. Herhalde 12 milyon da sıfırlanmıştır.
İller Bankasından 1 milyon lira kredi kullanabildiklerini, belirten Başkan Köse, iktidar partisi belediye başkanı olmadıkları için İller Bankası kredilerinin eşit dağıtılmadığına da dikkat çekmişti.
Senin belediyen, benim belediyem diye bir ayrımcılık yapılabilir mi? Hepsi bu milletin Belediyesi değil mi?
31 Mart Yerel Seçimleri’nin ardından el değiştiren pek çok belediyenin yeni başkanları, eski yönetimlerin bıraktıkları borçları halka duyurmuşlardı. Denizli, Bartın, Uşak belediyeleri; Afyonkarahisar’ın Bolvadin, İstanbul’un Sancaktepe ve İzmir’in Kiraz ilçesi, Karabükün Safranbolu ilçesi gibi birçok belediye yönetimi, eski yönetimden kalan borçları afişlerle açıklamışlardı. Zaman içerisinde bu borçları nasıl azalttıklarını, hatta sıfırladıklarını da açıkladılar.
Önceki dönemde, bu belediyeler bu kadar büyük borç batağına saplandığında neden müdahale edilmedi? Neden o dönemde belediyelerin borçları tahsil edilmedi?
Belediye borçlarını tahsil etmek şimdi mi aklınıza geldi?
Ne âlâ memleket. Biri gelecek borca batıracak yerine gelen ceremesini çekecek. Aksayan hizmetler nedeniyle millete de bedel ödetilecek. Ne diyelim hayırlı olsun!
İlyas Erbay