1980 seçimlerini kazanan Ronald Regan1981 de başkanlık koltuğuna oturuyor. Regan'ın ilk yaptığı iş, yüzde 60 ların üzerinde olan vergileri yüzde 28'e indirmek oluyor.
Regan, vergileri neden düşürdüğünü soran gazetecilere;
"Üniversitede öğrenci iken 600 yıl önce yaşamış bir Türk filozofu İbn-i Haldun'u okumuş ve çok etkilenmiştim. İbn-i Haldun "Hangi devlet çok vergi aldıysa oranın battığını gördüm. Az vergi alan devletlerin daha çok geliştiğine ve büyüdüğüne, insanların daha şevkle çalıştığına şahit oldum" demiş.
İşte o yüzden ben de vergileri indiriyorum" şeklinde açıklıyor.
İbn-i Haldundan etkilenen Reagan'ın Ekonomi Politikası
(Reaganomics) ; federal harcamaların azaltılması, vergi oranları indirimi ve arz yanlı ekonomi anlayışı olan ekonomi politikaları bütününe verilen isimdir.
Türk filozof İbn-i Haldun: düşük miktarlı ve tahsil edilebilir vergi sistemi ile adaletli, basit ve tarafsız vergiyi savunmaktadır. Düşük oranlı vergiler, çalışma ve bir şeyler üretme arzusunu geliştirerek vergi mükelleflerinin mali anlamda tatmininin artmasına yol açacaktır. Mevcut üretimin genişlemesi ve/veya yeni alanlarda da üretimlerin yapılması sayesinde de tarh edilecek vergi matrahı genişleyecek, matrahın genişlemesi ile de vergi geliri artacaktır. tezini savunmuş.
Vergi gelirlerinin devletin fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için oldukça önemli olduğunu vurgulayan İbn-i Haldun’ un vergiye bakış açısı eserindeki şu ifadelerden de net bir şekilde görülmektedir; vergileri bütün mükellefler arasında dürüst, adil ve hakkaniyetli bir şekilde dağıt ve genelleştir. Ne üst tabakadaki soyluluk veya büyük zenginliklerden, ne de kendi görevlilerinden, saray adamlarından ya da onların izleyicilerinden olması dolayısıyla hiç kimseyi bundan muaf tutma ve hiç kimseye zorla, ödeme kapasitesinin üstünde bir vergi yükü yükleme…”Kamu harcamalarının finansmanı için ihtiyaç duyulan yüksek vergi tahsilatı ancak vergi oranlarının düşük tutulmasıyla mümkün olabilecek, bunun aksine uygulanan vergi politikaları ise üretim ve yatırım yapma isteğini azaltarak ekonomiyi krize sürükleyecektir.
14.yüzyıl'da bilimsel metodoloji ile kaleme alınan Mukaddime, İbni Haldun'un
teorik alt yapısı ve pratik gözlemlerini dengeli şekilde bir araya getirdiği
başyapıtıdır. Devletlerin refahı ve çöküşünü; çevresel, sosyal, ekonomik,
politik ve tarihsel faktörlerin bir araya geldiği dinamik bir çerçevede tahlil
eder. Kurucusu olduğu ‘Umran’ ilmi ile toplum refahını esas alan arz-talep,
fiyat-ücret, emek-değer, üretim-tüketim ve tüm ekonomik sistemin murakabesini
yapan devlet tanımıyla bütünsel bir model ortaya koymuştur. Devleti düzenleyici
ve denetleyici rolü ile iktisadi hayatın önemli bir unsuru olarak işaret etmiş.
Gelişmiş bir toplum ve istikrarlı refah için devletin üstlenmesi gereken
rolleri örneklerle tarif etmiş.
Vergi yükü artışı, kısa dönemde tasarruf hacmini düşürmekte, uzun dönemde ise büyümeyi yavaşlatmakta, dolayısıyla iktisadi fazlanın artışını azaltmaktadır. Kısa dönemde düşük vergi yükü, uzun dönemde vergi hasılatında artış sağlamaktadır.
1987 yılında Koç Holding bünyesine katılan Bülend Özaydınlı da bir konuşmasında hükümeti vergiler konusunda uyarmıştı. Bülent beyle aynı yıllarda Koç Holding'te çalıştık. 2002 yılında Koç'un Ekonomi Ceo'su olmuş ve 2007 ye kadar bu görevini sürdürmüştü. Özaydınlı İbn-i Haldun'un ekonomi teziyle örtüşen şu sözleri yıllar önce söylemişti. "Devletin vergi gelirini artırmada uyguladığı mevcut dolaylı vergileri artırma yöntemi yerine, vergi oranlarını düşürerek ve vergi tahsilatını yaygınlaştırıcı önlemler alarak vergi gelirlerini artırma yöntemi değerlendirilmelidir. Bu yöntemin uygulanması ile ekonominin canlanabileceği ve üretken bir ekonomi ile kamu borçlarının sağlıklı şekilde çevrilebilirliğinin sağlanabileceği düşünülmelidir. Bu konuda başta ABD olmak üzere İtalya ve benzeri batılı ülkelerin geçmişteki uygulamalarını incelemek yeterli olacaktır."
Merak ediyorum, ülkenin ekonomi politikalarına yön verenler İbn-i Haldun'u okumuş mudur?
Ne dersiniz, okudular da işlerine mi gelmiyor acaba?