Azerbaycan lideri Aliyev, 2025'in başında yaptığı bir açıklamada "Dört yıldan uzun bir süredir Zengezur Koridorunun müzakereler yoluyla çözülmesini istiyoruz. Daha ne kadar beklememiz gerekecek ve neden?" demişti. Trump'ın el atmasıyla Zengezur düğümü çözülmüş oldu.

Türk devletlerini ve Çin'i batıya bağlayan bu uzun hattın bir türlü açılmama sebebi, Ermenistan topraklarında kalan 43 km kadarlık Zengezur geçidi idi. Ermenistan bu bölgedeki topraklarının kontrolünü 99 yıllığına ABD ye verdi. Yada vermek zorunda bırakıldı. ABD Güney Kafkasya'ya yerleşerek Rusya’yı ve İran'ı oyun dışına itmiş oldu. İran ve Rusya ABD nin bu hamlesini öngöremediler.
Tedarik zincirinin jandarması artık ABD diyebiliriz.

• Putin Azerbaycan ve Ermenistan'a mutlaka bunun hesabını soracaktır.
  Özellikle, Ermenistandaki muhalif çeteleri ayaklandırarak Paşinyan'ı devirmeyi deneyecektir.

Peki, bizim için iyi mi oldu yoksa kötü mü oldu?

• ABD burnumuzun dibinde bir anlamda toprak sahibi oldu.
• Geçidin kontrolü artık ABD'nin elinde.
• ABD İsterse bu topraklarda askerde bulundurabilir. İmzalanan anlaşmada, asker konuşlandıramaz diye bir hüküm yok.
• Çin'den ve Türk cumhuriyetlerinden batıya giden ürünleri kontrol edemez, geçiş ücreti alamaz diye de bir hüküm yok.
• İstediği anda sevkiyatı durdurabilir. En büyük silah elinde artık.
• Ermenistan bu ticaret yolundan refah payı alma derdinde. Alabilir mi? Bilmiyorum. Paşinyan imza töreninde çok mutlu görünüyordu. Belli ki, bazı sözler almış
• Bu anlaşma ile Rusya ve İran oyun dışı bırakıldı.
• İran, biz bunu kabul etmiyoruz. Bölge ABD askerlerine mezar olacak diye yüksek perdeden tepki gösteriyor. Kuru gürültü, hiç bir şey yapamaz.
• İran'ın batı ile ticaret yolu büyük ölçüde engellenmiş oldu. Hatırlayınız, bu hatta, zamanında en büyük engelleme İran'dan gelmişti. "Sizin dediğiniz olsun İran topraklarından geçirelim" dediğimizde ona da yanaşmamışlardı. Artık geçmiş olsun.

Bu uzun hattın büyük bölümü demir yolu. İki de deniz güzergahı var. Hazar Denizi ve Karadeniz. Demir yolu ve deniz taşımacılığının maliyetleri kara ve hava yolu taşımacılığı ile kıyaslanamayacak kadar düşük.

• Bizim Trabzon, Rize ve Hopa limanlarımız çok hareketlenecek.
• Yılda bin tren bu hatta taşıma yapacak
• Yılda 2 milyon ton yük taşınacak.
  ,* 2030 yılında 2 buçuk milyon ton olması planlanıyor.

Aslında o masada Türkiye de olmalıydı. Türkiyenin Rusya ve İrana, hatta AB ülkelerine rağmen bu güzergahı hayata geçirmesi zordu. Neticede sonuç yine de Türkiye ve Türk dünyası açısından memnuniyet verici.
Ne diyelim, hayırlı olsun.

İlyas Erbay