Bartın’da düzenlenen ekonomik işbirliği programında, Srebrenitsa katliamında öldürülen 8 bin 372 kişi, Bosna ve Türk Ulusal Marşları eşliğinde anıldı. Programda katılan Bosna Hersek Zenica Doboj Kantonu Ekonomi Bakanı Samir Sibonjic, "Srebrenitsa katliamı Birleşmiş Milletler ve Türkiye’ye büyük mesajdı" dedi.
Bartın Ticaret ve Sanayi Odası’nda gerçekleştirilen Türkiye-Bosna Ekonomik İşbirliği toplantısına Bosna Hersek İktisat Bakanı Bakan Samir Sibonjic, Bartın Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Halil Balık ve iş dünyasının temsilcileri katıldı.
"BM elinin uzanmadığı yere düşman askerini giremezdi"
Srebrenitsa katliamın 30. yıl dönümünde katledilen 8 bin 372 kişinin anma ismine, toplantı Bosna ve Türk Ulusal Marşlarının okunmasıyla başladı. Programda konuşan Bakan Sibonjic, konuşmasında ise Srebrenitsa katliamında yaşananları anlattı.
Sibonjic, "Srebrenitsa, Birleşmiş Milletler Denetiminde gerçekleşen en yırtıcı, en derin yara açan bir soykırımdır. Bu Birleşmiş Milletler denetimi altında yapılan bir soykırımdır. Ben de o günlerde Bosna’daydım. Birleşmiş Milletler’in girmediği, elinin uzanamadığı hiç bir yere düşman askerleri de giremedi" dedi.
"73 karardan 2’si uygulandı"
Birleşmiş Milletler’in Bosna ile ilgili 73 karar aldığını fakat yalnızca 2 karar uygulandığını kaydeden Bakan Sibonjic, uygulanan kararlarla ilgili ise, "Birincisi Bosna Hersek’in silahsızlandırılması ve silah ambargosu uygulanması kararı. İkincisi de, Bosna Hersek’in üzerinde uçuş yasağı. Bunlar da, yeni bir devlet olarak kurulan Bosna Hersek’in hiçbir yerden silah alamasın, uçaklarla düşmanlarımızın üzerine gitmemizi engellemek istenen kararlardı" tabirlerini kullandı.
"BM’nin inançlı bölge ilan ettiği yerde katledildiler"
BM’nin inançlı bölge ilan ettiği 4 yerden biri olan Srebrenitsa’da katliamın yapıldığını vurgulayan Boşnak Bakan, "Birleşmiş Milletler Bosna’da 4 inançlı yer ilan etti. Srebrenitsa’da o vakit Sırbistan hududundan kaçanların da aralarımda bulunduğu yaklaşık 100 bin sivil yaşıyordu. Birleşmiş Milletler’in aldığı kararla evvel silahların teslim etmesi istendi. O karara karşıydım. Olanları çok âlâ hatırlıyorum. O vakit biz de, arkadaşlarımız da, ’Ancak şehit olursak, silahlarımızı diğer birisi alabilir’ diyorduk fakat biz o vakitler açlığı görüyorduk, yaşıyorduk. Beşerler aç kalınca, öleceğini bile bile bile mermilerin üzerine gidiyordu. Sonra Birleşmiş Milletler askerleri ağır silahlarla, tanklarla geldi. ’Biz sizin savunmanızı yapacağız’ dediler. Şu anda Avrupa’nın en büyük mezarlığı olan yerde, karargah kurdular. Binlerce asker geldi, kumandanları başlarında. ’Güçlü bir orduyla geldik, sizi koruyacağız’ dediler. Herkes teslim etmese de, insanların birçok silahını teslim etti. Silahlar toplandıktan sonra, Sırplar hücuma geçiyor. Srebrenitsa’ya giriyorlar. Halk da, Birleşmiş Milletler’e sığınmak istiyor. Orası inançlı olduğu için, kimse bir şey olmayacağını düşündükleri için oraya gidiyorlar. Oraya giden beşerler, toplu olarak Sırplara teslim ediliyorlar" dedi.
"Katliam Türkiye’ye de, BM’ye de mesaj"
Katliamı gerçekleştiren Sırp komutanın o vakit söylediklerine de dikkat çeken Samir Sibonjic, "Sırp kumandan kapıya geldiğinde gazetecilerin sorusu üzerine, ’Artık Türklerin hesap günü gelmiştir’ diyor. ’Boşnakların hesap günü gelmiştir’ demiyor. Bu Türkiye’ye de, Birleşmiş Milletler’e de büyük bir bildiriydi aslında. Bunu dünya izledi" tabirlerine yer verdi.
"Sırplar’dan BM’nin koruyacağını düşünüyordular"
Türk’ün Türk’ten diğer dostu olmadığını vurgulayan Sibonjic, "Bu sizlere bildiri olsun, gençlerimize ileti olsun. Bizim kendimizi savunmamız, güçlü olmamızı, çok çalışmamız lazım. Bu dünyada hiç kimse bizi savunmaz. Katliamda ölen o 8 bin 372 kişinin hepsi, ’Birleşmiş Milletler bizi koruyacak’ diye bekliyordu, düşünüyordu. Bizi bizden diğer kimse korumaz. Bizler uğraş ettik. Srebrenitsa katliamından 2-3 ay sonra, Bosna’yı kent şehir fethetmeye başladık. En sonunda bizi NATO durdurdu. Dayton Mutabakatı yapıldı." dedi.
Bosna Savaşı’nı bitiren Dayton Mutabakatının ağır şartlarına karşın imzalamak zorunda olduklarını da anlatan Sibonjic, şöyle devam etti:
"Bizim için çok berbattı. Fakat orda her gün yüzlerce kişi şehit oluyordu. Tahminen bugün ben de burada olmazdım. Gençlerimiz kalmayacaktı. Benim arkadaşlarımın birden fazla o vakit şehit oldu ya da ağır yaralandılar. Yani bizim genç jenerasyonumuz, savaş nedeniyle yok olmak üzereydi. Biz o vakit, düşman askerini öldürüp, onun silahını alarak savaşabiliyorduk. Zira silah ambargosu vardı. Allah’a şükür devletimiz kazandı"
Bosna Hersek’in ekonomik cazibesi
Bosna Hersek’in son 10 yılda iş dünyasının için de Avrupa’nın en cazip yeri olduğunu da anlatan Bakan Sibonjic, "Avrupa’nın çok stratejik bir yeri. Avrupa’nın ortasındayız. Son 10 yılda Avrupa’nın en istikrarlı, en süratli büyüyen ekonomisiyiz. Bizim para ünitemiz yani Bosna Hersek markı sabit. Çabucak çabucak 2 Mark’ı, 1 Euro’ya sabitledik. Bu daima bu türlü sabit duruyor. Bu da işletmeler için büyük kolaylık. İkinci atılımın güç üretiminde oldu. Bizim oradaki madenlerimizi güce çeviriyoruz" diye konuştu.
Soru karşılık kısmında Türk iş adamlarının sorularını da cevaplayan Sibonjic, gelir vergisi, gümrük vergisi, nakliye ve lojistik, devlet takviyeleri, Türk yatırımcılara sağlanan ayrıcalıklar üzere hususlarda da ayrıntılı bilgiler verdi.
Sibonjic, 10-13 Eylül tarihlerinde her yıl düzenlenen fuarın da tüm dünyada ilgi gördüğünü de vurgulayarak Türk iş adamları için fuarın büyük bir fırsat olabileceğini de kaydetti.
Bartın TSO Başkanı Halil Balık da, ticari alakalarını gelişmesi ve karşılıklı yatırımların yapılabilmesi için koordineli çalışmaya devam edeceklerini kaydetti.