Zonguldak’ın Çaycuma ilçesine bağlı Kahvecioğlu köyünde bulunan Cumhuriyet Ortaokulu, geçmişten günümüze uzanan bir yolculuğa çıkaran özel bir müze sınıfı açtı. Bu sınıf, arkeoloji ve etnografya müzesini andıran bir yapıya sahip olurken aynı zamanda öğrencilerin derste öğrendiklerini pekiştirmelerine yardımcı oluyor.
Okulun Sosyal Bilimler Öğretmeni Volkan Gebeş liderliğinde, yaklaşık bir yıllık bir çalışma sonucunda tarihi eşyaların toplanması ve sergilenmesi sağlandı. Gebeş, bu projeye destek verenlerin katkıları sayesinde müze sınıfının oluşturulduğunu belirtti. Müze sınıfında, öğrencilere derslerde işlenen konuların somut örnekleri sunuluyor. Özellikle Atatürk’ün Cumhuriyetin 10. yılında giydiği takım elbisesinin birebir örneği bu sınıfta yer alıyor. Müzede ayrıca eski paralar, televizyonlar, kıyafetler, Çanakkale Cephesi’nde kullanılan eşyalar ve Çaycuma’ya özgü yöresel eşyalar sergileniyor.
Gebeş, "Öğrencilerimize müze eğitimi vermek amacıyla aynı zamanda milli ve manevi değerleri daha da benimsemeleri amacıyla böyle bir müze sınıfı oluşturduk. Gerçek anlamda bir müze değil olması da mümkün değil. Biz sadece bir canlandırma ortamı, imitasyon şeklinde öğrencilerimize daha erken yaşta milli bilinci ve müze bilincini kazandırmaya çalıştık. Buna bağlı olarak gerekli girişimlerde bulunarak bu sınıfı oluşturduk" dedi.
"Her şey küçük bir kıvılcımla başladı"
İlk olarak köy halkının desteğiyle birtakım eşyalar toplayarak sergilediklerini anlatan Gebeş, sosyal medya aracılığıyla müze tasarımcıları ve kolleksiyonerlerle iletişime geçerek projeyi genişletti. Müze tasarımcısı Türkan Kafadar, Atatürk’ün kıyafetinin birebir örneğini okula hediye etti. Gebeş, bu destek için Kafadar’a teşekkürlerini iletti. Gebeş, "Aslında her şey ufak bir kıvılcımla başladı. Zamanla konuyu biraz daha büyütüp genişletmeye çalıştık. İlk önce köyümüzdeki insanlarımızın desteği ile küçük birkaç eşyayı temin ettik. Daha sonra biraz daha zenginleştirmek istediğimizde bir proje hazırladım. Bu projenin kabul edilmesiyle böyle bir sınıfı dizayn ettik. Sosyal medya üzerinden ulaşabildiğimiz müze tasarımcıları, kolleksiyonerlerle görüştük. Onlar da belli başlı destekleri vererek ciddi anlamda bir yol kat ettik. Bu esnada bazı fikirleri de uygulamaya koyarak son noktayı koyduk. Mustafa Kemal Atatürk’ün Cumhuriyetin 10. yılında giydiği kıyafetin birebir örneğini müze tasarımcısı Türkan Kafadar hanımefendi bize hediye etti. Kendisine teşekkür ediyoruz" şeklinde konuştu.
’Kalp hastaları iftarda ağır yemeklerden kaçınmalı’
Oruç tutabilen kalp hastalarına beslenme tekliflerinde bulunan Kardiyoloji Uzmanı Dr. Yunus Amasyalı, "Ramazan’da acil servise müracaatlar, iftar sonrası birinci birkaç saatte artmaktadır. Bunun iftarda tüketilen besinlere bağlı olduğu düşünülmektedir. Kalp ve damar hastaları, Ramazan boyunca iki öğün yerine üç öğün yemek yemelidirler. Bu üç öğün iftar, iftardan 2-3 saat sonra ve sahur halinde olmalıdır. Bu sayede öğün ölçüsü bölündüğünden hastanın kardiyak yükü artmamış olacaktır" dedi.
Liv Hospital Samsun Kardiyoloji Kliniği’nden Uzm. Dr. Yunus Amasyalı kalp hastalarının oruç tutması hakkında bilgilendirmede bulundu. Ramazan ayında kalp hastalarının oruç tutup tutamayacağı konusu hakkında bilgi veren Uzm. Dr. Amasyalı, "Genel olarak, kurallarına uygun oruç tutan kalp hastalarında, oruç tutmayan kalp hastalarına kıyasla Ramazan ayı mühletince hastalığın farklı seyretmediği, manalı kötüleşme olmadığı bilinmektedir. Hatta kurallarına uygun tutulan oruç, hastalarda faydalı sonuçlar doğurmaktadır. Örneğin hipertansiyon hastalarında, ilaçlarına devam etmek koşulu ile oruç tutmak kan basıncında düşmeye ve kilo kaybına yol açmaktadır. Burada değerli olan kalp damar sıhhatini göz önünde bulundurarak oruç tutmaktır, yani kullanılan ilaçların aksatılmadan devam edilmesi ve iftar- sahur periyodunda yanlışsız beslenilmesidir. Fakat kalp hastaları, oruç tutma kararını kesinlikle kendilerini izleyen tabibe danışarak almalı ve onun önerisi doğrultusunda davranmalıdır. Zira pek çok hastada oruç tutarken ilaç tedavisinin tekrardan düzenlenmesi, doz ayarlaması gerekecektir" açıklamasında bulundu.
"İlaç tedavilerinde düzenlemeler yapılmalıdır"
Kalp hastalarının ilaç planlamalarını hakikat yapması gerektiğini belirten Uzm. Dr. Amasyalı, "Oruç döneminde kardiyovasküler (KV) hastaları açısından en kıymetli problemlerden biri ilaç kullanım sisteminin yanlışsız belirlenememesidir. Ramazan ayıda KV ilaçlarının tertipli alınmaması yahut ilaç tedavisinin bırakılması, hastalığın kötüleşmesine neden olacağı için Ramazan ayı öncesinde hastaların ilaç tedavilerinde gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Oruç tutarken KV ilaçların nasıl kullanılması gerektiğine dair klinik çalışmalar ve münasebetiyle kılavuz teklifleri şimdi yoktur. Lakin, ilaçların tesir müddetleri göz önüne alınarak düzenlemeler yapılabilir. Günde tek doz ilaç kullanan hastaların (hipertansiyon ve aritmi hastaları gibi) tedavisi, ilaç dozunun sahur yahut iftara kaydırılması ile düzenlenebilir. Burada değerli olan ilacın her gün tıpkı saatte alınmasının hastaya muhakkak benimsetilmesidir" formunda konuştu.
"Ağır yemek sonrası taşikardi gelişebilir"
Doktorunun onayıyla oruç tutabilen kalp hastalarının beslenmede nelere dikkat etmesi gerektiğine değinen Uzm. Dr. Amasyalı, "Kimi hasta uzun süren açlığın tesiriyle iftarda ağır ve çok yerken kimisi ise oruç sırasında açlığa dayanabilmek için sahurda çok yemek yemektedir. Halbuki, ağır bir yemek sonrası taşikardi, iskemi, hipertansif atak gelişebilir. Hatta çalışmalarda ağır yağlı yemekler sonrası salınan sitokinler sonucunda tromboz eğiliminin arttığı akut koroner sendrom geliştiği gösterilmiştir. Bu yüzden hastalarımıza iftar ve sahurda yediklerinin ve ölçüsünün kalp damar sıhhati için çok kıymetli olduğunu anlatmak gereklidir. Ramazanda acil servise müracaatlar, iftar sonrası birinci birkaç saatte artmaktadır. Bunun iftarda tüketilen besinlere bağlı olduğu düşünülmektedir. Kalp ve damar hastaları, Ramazan boyunca iki öğün yerine üç öğün yemek yemelidirler. Bu üç öğün iftar, iftardan 2-3 saat sonra ve sahur biçiminde olmalıdır. Bu sayede öğün ölçüsü bölündüğünden hastanın kardiyak yükü artmamış olacaktır. Bilhassa koroner arter hastalarında iftarda fazla ölçüde yağlı ve rafine karbonhidrat içeren besin tüketimi, gastrointestinal sistemde kan göllenmesine neden olarak koroner iskemiyi tetikleyebilecektir" tabirlerini kullandı.
"İşlenmiş besinlerden uzak durulmalı"
İftar ve sahurda nelere dikkat edilmesi gerektiğini anlatan Uzm. Dr. Amasyalı şunları söyledi:
"Bu öğünlerde sindirimi uzun süren besinlerde seçilmesi gerekmektedir. Lifli, proteinden varlıklı yüklü zerzevat ve meyveden oluşan öğünler uzun periyodik (yaklaşık 8 saat) sindirime uğrarken tokluk hissinin de uzun vadeli olmasını sağlayacak; bilakis işlenmiş karbonhidrat içeren şekerli, unlu besinler ise kısa müddette sindirime uğrayacağından (yaklaşık 3 saat) kısa müddette açlık hissedilmesine neden olacaktır. İşlenmiş karbonhidrat (şekerli besinler, börek, çörek, baklava, makarna, kurabiye, reçel vb.) yerine fasulye, bezelye, nohut, mercimek üzere zerzevat yemekleri tercih edilmeli. Asitli meşrubatlardan uzak durulmalı. Sahura kalkmadan oruç tutulmamalıdır. Sonuç olarak, oruç tutmanın KV sistem üzerine olumlu tesirleri gösterilmiştir ve genel olarak stabil KV hastalıkların seyrinde kötüleşmeye neden olmamaktadır. Birçok stabil kardiyak hasta, ilaç tedavisinin düzenlenmesi ve doktor denetimi altında olmaları koşuluyla problemsiz olarak oruç tutabilmektedirler. Kardiyak hastalar kesinlikle Ramazan öncesi kardiyolog tarafından kıymetlendirilerek ferdi olarak oruç tutup tutamayacaklarına karar verilmeli, bu karar verilirken hastaların genel durumu, ilaç tedavisi, iklim kuralları göz önünde bulundurulmalıdır. Kardiyak hastalıkların diyabet ve/veya renal hastalıklarla bir arada olabileceği de göz önünde bulundurulmalı ve bu türlü hastalarda karar endokrinoloji ve nefroloji uzmanıyla bir arada verilmelidir."
