Tarım ve Orman Vilayet Müdürü İbrahim Sağlam, Kurban Bayramı öncesinde vatandaşları kurbanlık hayvan seçimi, sevki, bakımı ve kesim yeri bahislerinde bilgilendirdi. Sağlam, dini kararlara, sıhhat kaidelerine ve etraf paklığına uygun bir kurban bölümü için dikkat edilmesi gerekenleri vurguladı.
Yaklaşan Kurban Bayramı hasebiyle Tarım ve Orman Vilayet Müdürü İbrahim Sağlam, kurbanlık hayvan seçilirken dikkat edilecek konular, kurbanlık hayvanların sevklerinde dikkat edilecek konular, kurbanlık hayvanların bakımı ve beslenmesi, nakli ve kesim yeri konusunda bilgiler verdi. Müdür Sağlam, "Kurban Bayramı nedeniyle hayvan hareketlerinde kıymetli bir artış olacağından, bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıklarına karşı yürütülmekte olan gayrette istenen sonucun alınabilmesi, kaçak hayvan hareketlerinin engellenmesi, bilhassa şap hastalığının yurt içi hayvan hareketlerine bağlı olarak yayılmasının önlenmesi konusunda alınan önlemlere uyulması çok kıymetlidir. Kurbanlık hayvanlarda, bir hayvanın kurban edilebilmesi için koyun ve keçinin 1, sığır ve mandanın 2, devenin ise 5 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir. Lakin 6 ayını tamamlayan koyun 1 yaşını doldurmuş üzere gösterişli olması halinde kurban edilebilir. Sığır ve manda ile koyun ve keçinin küpesinin olup olmadığına bakılmalı. Çok zayıf, hamile yahut yeni doğum yapmış hayvanlar olmamalı. Hayvanın kılları düzgün ve parlak, bakışları ve dış görünümü canlı olmalı. Yüksek ateş, salyası ve beğenilen akıntısı ile pis kokulu ishali ve burun akıntısı olmamalı. Öksürük ve nefes darlığı yaşamamalı. Etrafa karşı çok yansılı yahut çok duyarsız olmamalı. Yara, şişlik ve ödemi olmamalı. Cinsiyet organları ve göğüste makûs kokulu akıntısı bulunmamalı. Hayvan varlığının devamı açısından öncelikle erkek hayvanlar kurban olarak tercih edilmelidir. Hayvanların yaşlarının tayininde düzgün tutulmuş çiftlik kayıtları kesin sonucu verir. Kayıtlar yok ise, en âlâ yaş tespiti diş gelişimine bakarak tayin edilir. Ayrıyeten kurbanlık hayvanların tıp, ırk, cinsiyet ve yaş bilgileri Bakanlığımızca geliştirilen TARIMCEBİMDE isimli taşınabilir uygulamadan da küpe numarası ile sorgulanabilmektedir. Sığır yahut mandanın alt çenesinin önünde gelişimini tamamlamış iki kalıcı kesici dişin bulunması o hayvanın iki yaşını doldurduğunu göstermektedir. Koyunların ise dış görünüşüne bakılarak, altı aydan büyük ve anası yahut erişkin bir koyun kadar olması kurban edilebilmesi için kâfi sayılmaktadır. Keçilerin kurban edilebilmesi için bir yaşını doldurmuş olması gerekir. Sığırlarda olduğu üzere keçilerde de yaş tayini, ön kesici süt dişlerinin çıkıp yerlerini kalıcı dişlerinin alması temeline dayanmaktadır. Devenin kurban edilebilmesi için beş yaşında değişen ikinci kesici süt dişlerinin çıkıp yerlerini kalıcı dişlerin alması gerekir" dedi.

Kurbanlık hayvanların sevklerinde dikkat edilecek hususlar
Müdür Sağlam şunları söyledi: "Menşelerinde salgın yahut bulaşıcı hayvan hastalığı bulunan, kayıt altına alınmamış, kulak küpesiz ve yanlarında sığır cinsi hayvanlar için pasaport, koyun ve keçi çeşidi hayvanlar için nakil dokümanı bulunmayan hayvanların sevklerine, alınıp satılmalarına ve kesilmelerine müsaade verilmemektedir. Büyükbaş hayvanların vilayet içi sevklerinde kulak küpelerinin ve pasaportlarının, vilayetler ortası sevklerinde ise bunlara ilaveten veteriner sıhhat raporunun bulunması mecburidir. Küçükbaş hayvanların vilayet içi sevklerinde kulak küpelerinin ve nakil evrakının, vilayetler ortası sevklerinde ise bunlara ilaveten veteriner sıhhat raporunun bulunması zaruridir. Kesilen hayvanların kayıtlardan düşülebilmesi niyeti ile kurbanlık hayvan satışını yapan satıcılar, büyükbaş hayvanlarda hayvan pasaportu, küçükbaş hayvanlarda nakil evrakları ile en yakın İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğüne başvurmalıdır. Hayvanlara yeteri kadar pak su ve yem verilmeli, bulundukları ahır ve ağıllar uygun formda aydınlatılmalı ve havalandırılmalıdır. Suluk ve yemlikleri pak olmalıdır. Hayvanlara gereğince kaba yem verilmelidir. Verilen yemler kokuşmuş, küflü, yabancı hususlarla bulaşık olmamalıdır. Canlı tartı artışı sağlamak yahut hastalık nedeni ile kurbanlık hayvanlara rastgele ilaç, aşı, vitamin, hormon ve hormon gibisi unsurlar uygulanmamalıdır. Zarurî olarak bu hususlardan bir yahut birkaçının uygulandığı kurbanlık hayvanlar, ilaç kalıntı arınma müddeti içinde kesilip yenilmemelidir. Kurbanlık olarak sevk edilecek hayvanların taşınmasında kullanılacak araçlar ve şoförleri ilgili mevzuat kararlarında belirtilen dokümanlara sahip olmalıdırlar. Hayvanlar bu mevzuata uygun araçlarla ve uygun koşullarda nakledilmelidir. Nakil araçlarının paklık ve dezenfeksiyonu hayvanlar bindirilmeden yapılmalı ve üstü kapalı, yeri, havalandırması uygun olmalıdır. Araçların yerlerine yeteri kadar altlık serilmelidir. Kurbanlık hayvanlar, Bakanlığımızdan Kurallı Onay/ Onay Dokümanı almış kesimhaneler ile Kurban Hizmetleri Komitelerinin belirlediği kesim yerlerinde kesilmelidir. Cadde, sokak ve park üzere kamusal alanlarda kurbanlık hayvan bölümleri yapılamaz. Köyler ve kesim yeri belirlenemeyen /bulunamayan mahallelerde vatandaşlar kendi bahçelerinde kurban kesebileceklerdir. Kesilen kurbanlık hayvanların kulak küpeleri ve hayvan pasaportları en yakın İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğüne teslim edilmelidir. Kurbanlık hayvan satış yerlerinde bulaşıcı, salgın hastalık yahut sebebi muhakkak olmayan hayvan vefatları görüldüğünde; hayvan sahipleri, muhtarlar, köy bekçileri, polis, jandarma üzere vazifeliler ve hür veteriner tabipler bu durumu mahallin mülki yönetim amiri yahut İlçe Müdürlüklerine bildireceklerdir."

"Gebe hayvanların kurbanlık kurbanlık olarak kesitlerine müsaade verilmeyecek"
Gebe yahut damızlık niteliği taşıyan dişi hayvanların kurbanlık hayvan satış yerlerine girişlerine ve kurbanlık olarak kısımlarına müsaade verilmeyeceğini söyleyen Sağlam, "Hayvan bölümü sırasında, derinin yüzülmesi sırasında derinin dış kısmı ile etin teması önlenmelidir. İşkembe ve bağırsaklar; et kalitesini olumsuz etkilememesi, mikropların bulaşmasını ve gelişmesini önlemek için geciktirilmeden çıkarılmalıdır. İç organların çıkarılması sırasında işkembe ve bağırsak içeriğinin ete bulaşması önlenmelidir. İçerikleri kesim yerinden başka bir yerde poşet, çöp bidonu, konteyner yahut çukurlara boşaltılmalı, etraf kirletilmemelidir. Kesilen hayvanlara ilişkin hastalıklı organlar, kesim sırasında oluşan atıklar, kist hidatik riskine karşı karaciğerler ve akciğerler mutlaka evcil ve yabani hayvanlara verilmemeli, hayvanların çıkaramayacağı derinlikte çukurlara gömülerek bertaraf edilmelidir. Olağandışı görünüşe sahip iç organ (normalden büyük, kokulu iltihaplı, su keseleri ve şişkinlikleri bulunan iç organlar, çamur kıvamında dalak gibi) ve etler (iltihaplı, kokulu, kanı pıhtılaşmayan gibi) veteriner tabibe muayene ettirilmelidir. Kurbanlık hayvanlardan elde edilen etler için soğutma süreci vakit geçirilmeden başlatılmalıdır. Sakatatlar 3 dereceye, başka etler 7 dereceye yahut daha düşük sıcaklıklarda soğutulmalı ve bu sıcaklıklarda koruma edilmelidir. Taze etler buzdolabında bir hafta bozulmadan tazeliğini koruma eder. Uygun büyüklüklerde ambalajlanıp buzlukta bir ay, şoklandıktan sonra eksi 18 derecede 6 ay saklanabilir. Etlerin başka bir saklama biçimi de kavurma yapmaktır. Kavurma yapılan etler uygun koşullarda bir yıl saklanabilir. Etlerin daha uzun müddet saklanması bozulmaya, besleyici kıymetinin azalmasına, lezzet ve aroma kaybına neden olur. İşkembe ve bağırsaklar çok âlâ temizlendikten sonra değerlendirilmelidir. Paklık için sıhhate ziyanlı kimyasal unsurlar kullanılmamalıdır. Sakatat çok çabuk bozulduğu için kısa müddette tüketilmelidir. Kesim sonrası elde edilen deri 1-2 saat dinlendirildikten sonra tuzlanmalıdır. Dinlendirme esnasında derideki fazla su ve kan sızar. Böylelikle bozulma riski azalır. Kesimde ortaya çıkan kan, dışkı, atık ve artıklar ortalık yerde bırakılmamalı, rastgele etrafa atılmamalı, göl ve akarsulara, kanalizasyonlara karıştırılmamalıdır. Atıkların hayvanların yemesine ve etrafa yaymasına müsaade verilmemelidir. Atıklar derin çukurlar açılarak gömülmelidir. Unutulmamalıdır ki, hayvanlardan insanlara geçen ve zoonoz olarak tabir edilen birçok hastalık etkeni, bu atık ve artık unsurlarla insanlara bulaşmaktadır. Ayrıyeten, rastgele etrafa atılan bu atıklar, çevreyi kirleterek insanları rahatsız etmekle birlikte, kurban hakkında olumsuz kanıların oluşmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle kurban alımında, nakil esnasında, kesimde ve kesim sonrasında atıkların bertaraf edilmesinde çok hassas davranılmalıdır. Vatandaşlarımızın mağdur olmamaları için üstte belirtilen koşulları eksiksiz yerine getirmeleri gerekmektedir. Üstte belirtilen mükellefiyetleri yerine getirmeyenler ile yasak ve kısıtlamalara uymayanlar hakkında 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sıhhati, Gıda ve Yem Kanunu kararlarına nazaran süreç yapılacaktır" sözlerini kullandı.