Karabük'ün ilçesi Ovacık’ın Belen köyünde Salı günü saat 20.32’de meydana gelen 3.5 büyüklüğündeki deprem, Karabük’te uzun süredir konuşulan ancak somut adımların sınırlı kaldığı kentsel dönüşüm ihtiyacını yeniden hatırlattı. Karabük’ün 1. derece deprem bölgesinde yer alması ve kenti etkileyen fay hatlarının zaman zaman kendini hissettirmesi, uzmanlara göre dönüşüm ihtiyacını kaçınılmaz kılıyor.

Bölge tarihi de bu gerçeği destekliyor. 1 Şubat 1944’te meydana gelen 7.4 büyüklüğündeki Gerede–Çerkeş Depremi, Çerkeş, Gerede ve Bolu ile birlikte Eskipazar ve Karabük’te çok büyük yıkımlara yol açmış, yüzlerce bina çökmüş, çok sayıda vatandaş hayatını kaybetmişti. O dönem Zonguldak’a bağlı genç bir yerleşim olan Karabük’te fabrika sahası, mahalleler ve köyler ağır hasar almış; özellikle Eskipazar’da vadiler çökmüş, kerpiç evlerin çoğu yıkılmıştı.

Depreme ilişkin yapılan değerlendirmelerde, 1944 felaketinin dönemin Türkiye nüfusu açısından ne denli yıkıcı olduğu çarpıcı örneklerle anlatılıyor. Yaklaşık 18,8 milyon nüfuslu Türkiye’de depremin etkilediği bölgenin 600–700 bin kişiyi barındırdığı, 4.000–5.000 civarındaki can kaybının ise nüfusun binde 2,5–3’üne denk geldiği belirtiliyor. Bu oran, günümüz Türkiye nüfusuna uyarlandığında yaklaşık 200–250 bin kişilik bir kayba karşılık geliyor.

“KARABÜK BÜYÜDÜ, GELİŞTİ AMA YAPILAR ESKİDİ”

Karabük’ün kuruluşundan bu yana 88, il oluşundan bu yana 29 yıl geçmiş durumda. Kent büyüdü, gelişti ancak yapı stoğunun önemli bir bölümü zamanın yıpratıcılığına yenik düştü. Özellikle merkez mahallelerdeki 60–70 yıllık binalar, bugünkü deprem yönetmeliklerinin çok gerisinde olan 2. ve 3. derece kurallarına göre inşa edildi. Oysa Karabük bugün resmi olarak 1. derece deprem bölgesinde.

Uzmanlar, söz konusu yapıların yaklaşık yüzde 70’inin ciddi bir depremde ayakta kalamayacağı görüşünde birleşiyor. Yapıların da insanlar gibi bir ömrü olduğunu dile getiren uzmanlar, Karabük’te çok sayıda binanın kullanım ömrünü doldurduğuna dikkat çekiyor. Salı akşamı Ovacık’ta yaşanan hafif deprem bile, şehirde kentsel dönüşümün aciliyetini bir kez daha gündeme getirdi. Kentsel dönüşümün siyasi tartışmaların ötesinde, bir insan güvenliği meselesi olduğunun altı çizilirken, Karabük’te kapsamlı ve bilimsel temelli bir dönüşümün  hayati önem taşıdığı belirtiliyor.