Türkiye’de yetişen 27 kuşburnu cinsinden 17’sine konut sahipliği yapan Gümüşhane’de kırsalda doğal olarak yetişen kuşburnu meyvesi şiddetli bir seyahatin akabinde sofralara şifa olarak geliyor. 1 kilogram kuşburnu marmelatı hazırlamak, Gümüşhane’nin meşakkatli dağlarından başlayarak 2 gün sürüyor.
Adına Gümüşhane’de yıllardır şenlikler düzenlenen, halk ortasında "dikenli gül" olarak bilinen ve 100 gramında bir kasa portakala muadil C vitamini olan kuşburnu, Gümüşhane’nin dağlarında dikenli kısımlarından toplanarak yorucu bir çalışmanın akabinde marmelat olarak kavanozlara giriyor.
Doğada organik olarak yetiştiği için en saf meyvelerden birisi sayılan kuşburnu meyvesinin gen merkezlerinden birisi olan Gümüşhane’de vatandaşlar tabiattan tek tek topladıkları kuşburnuları uzun ve yorucu süreçlerin akabinde marmelata dönüştürüyor. Toplanmasının akabinde tek tek temizlenerek haşlanan kuşburnular daha sonra ezilerek kevgirden geçirilip ocakta yahut sobanın üzerinde bir ölçü şeker katılarak bir mühlet daha pişirildikten sonra kavanozlara dolduruluyor. Kış aylarında marmelat ve reçel olarak kahvaltı sofralarında yer almasının yanı sıra çay ve meyve suyu olarak da tüketilen kuşburnu soğuk algınlığı ve gribe karşı tesirli olması nedeniyle vatandaşların ağır ilgisini görüyor. Tabiatın sunduğu bu ’dikenli gül’, zahmetli bir sürecin sonunda sofralara gelerek hem damaklara lezzet katıyor hem de sıhhate şifa oluyor.
7 yıldır tabiattan kuşburnuları toplayarak marmelat yapan Güldeniz Coşkun, Eylül ayının son günlerinin Gümüşhane’de kuşburnu günleri olduğunu belirterek, "Kuşburnu Gümüşhane’nin yöresel eseri ve ismine şenlikler düzenlenen bir ürün" dedi.
Kuşburnu meyvesinin kolundan toplanıp sofraya gelinceye kadar çok kadar zahmetli bir eser olduğunu lakin bunun yanında şifa kaynağı da bir eser olduğunu söz eden Coşkun, "Bugün yapacağım kuşburnuları Gümüşhane’nin eski yerleşim yeri olan Süleymaniye mahallesinden topladık. Kuşburnularımızın evvel uç kısımlarını aldım. Ondan sonra onları haşladım. Haşladıktan sonra büyük bir kevgirden geçirdim. Kevgirden sonra da ince elekten geçirerekten pişmeye hazır bir hale getirdim. Pişme basamağı da yeniden bir saatten fazla sürüyor. Pişirdikten sonra da bunları kaynar kaynar kavanozlara doldurup vakumladım" sözlerini kullandı.
Kuşburnunun yararlarına da değinen Coşkun, "Kuşburnu grip, nezle üzere kış aylarında tesirli olan hastalıkların semptomlarını azaltır, eklem ağrılarını hafifletir, teneffüs yoluna güzel gelir ve cildimize çok yararlıdır. Kan şekerini de istikrarlar. Şekerli ve şekersiz olarak da üretimi yapmaktayız" diye konuştu.
Yüksek rakımlı bölgelerden topladıkları kuşburnuları marmalat haricinde kurutarak çay halinde de kış aylarında tükettiklerini aktaran Coşkun, "Bir kuşburnudan 4-5 tane eser elde ediyoruz. En sonunda işte marmelatını sulandırarak yemeklerimizin yanında içecek olarak kıymetlendiriyoruz. Rabbimin bizler için bahşettiği şu hoş meyveden bizde faydalanırız, şifasını buluruz" dedi.
Kuşburnunun çok bir zahmetli bir eser olduğunu lisana getiren Coşkun, "Çalıların içinden tek tek toplanılıyor. Ve bunları haşlayıp kevgirden geçirmesi acayip bir zahmet, meşakkatli bir iş. Ve bir de makine kullanmadan yalnızca direkt elde geçirdiğimiz için. Zira doğal olması kıymetli. İnsanlara katkısız bir husus sunmamız açısından nitekim çok zahmetli bir eser bu halde. Toplama kademesi, pişme etabı derken yaklaşık iki günümü alıyor benim bir kavanoz yani bir kilo eser meydana getirmem. Hakikaten meşakkatli lakin yemesi pek güzel" tabirlerini kullandı.
Coşkun, şeker hastaları için de şekersiz olarak yaptıklarını da kelamlarına ekledi.
Dönemin Başbakanı Tansu Çiller’in bir röportajında "Güzelliğimi kuşburnuna borçluyum" tabirlerini kullandığı kuşburnu tabiatta yabani olarak yetiştiği için üretiminde rastgele bir gübre, kimyasal husus kullanılmıyor. Organik bir meyve olmasının yanısıra içeriğindeki yüksek C vitamini sayesinde gribal enfeksiyonlara, öksürüğe, soğuk algınlığına yeterli geldiği kanıtlanan kuşburnu meyvesinin antioksidan özelliğinden ötürü kansere de düzgün geldiği, eklem kireçlenmesi ve romatizmal ağrıların gidermesinin yanında güçlü demir içerdiği için kansızlığa karşı da yararlı olduğu ve cildin elastikiyetini müdafaasına yardımcı olarak yaşlanmayı önleyici özellik göstermesiyle biliniyor.