blank
Avatarı
Ihlas Haber Ajansı tarafından
03 Nisan, 2025 00:37 tarihinde yayınlandı
Okuma Süresi: 2dk
Yorum Sayısı: 0

‘Ekran maruziyeti otizmli çocuklarda semptomları şiddetlendirebilir’

Son vakitlerde otizm ve ekran müddeti ortasında bir bağ olabileceğine dair güçlü çalışmalar olduğunun altını çizen Psikolog Ozan Yazıcı, "Ekran maruziyetinin, otizm tanısı almış çocuklarda semptomları daha şiddetli kılabileceği ve gelişimi olumsuz etkileyebileceğini de göz önünde bulundurmamız gerekir. Bu senaryoda birincil bakımverenlere epeyce fazla misyon düşüyor" dedi.

Liv Sağlıklı Hayat Merkezi Psikoloji Kliniği’nden Psikolog Ozan Yazıcı, 2 Nisan Dünya Otizm Günü münasebetiyle bilgilendirmede bulundu. Otizm spektrum bozukluğunun hafifçe şiddetliye farklı seviyelerde görülebilecek; toplumsal etkileşim, hudutlu ilgi, tekrarlayan davranışlar ve bağlantı kanallarında kendini gösteren, sorun çözme ve bilişsel esneklik mevzularında sorun oluşturabilecek nöro-gelişimsel bir bozukluk olduğunun altını çizen Psikolog Ozan Yazıcı, ebeveynlere dikkat etmeleri gerekenler hakkında açıklamalarda bulundu.

"1.5 yaşa kadar göz teması kurmuyorsa dikkat"
Psikolog Ozan Yazıcı, "Otizmde kalıplaşmış ve tekrarlayan davranışlar, toplumsal maharetlerde düşüklük yahut seçici olarak etkileşim ve bağlantı kurma, değişime karşı yüksek direnç, dürtüsel davranışlar, favori objeler ve objelere çok bağlılık, göz temasından kaçınma, uyaranlara karşı hassaslık (özellikle ses), takıntılılık durumu üzere semptomlar görülebilir. Rutinlerine çok bağlıdırlar, rutin karşısında değişimde agresyon ve öfke nöbetlerine rastlamak mümkündür. Bilhassa 0-1.5 yaş aralığında göz teması kurma ve ismine reaksiyon verme üzere marifetlerinin gözlemlenmesi değerlidir. Şayet bu marifetler yoksa ve zorluk çekiliyorsa, bir uzmandan takviye alarak gerekli incelemeleri yaptırmakta yarar vardır" sözlerini kullandı.

"Ekran maruziyeti çocukları olumsuz etkiliyor"
Son vakitlerde yapılan ve otizm ve ekran mühleti ortasındaki bağla ilgili bulguları ortaya koyan çalışmalarda; otizm ve ekran müddeti ortasında bir alaka olabileceğine dair güçlü çalışmalar olduğunun altını çizen Psikolog Ozan Yazıcı, şunları söyledi:
"Ekran maruziyetinin; dikkat, lisan gelişimi, hayal gücü ve toplumsal bağlantılar konusunda çocukları olumsuz etkileyebileceği ve otizm gibisi, bilhassa toplumsal etkileşim ve irtibat kurma konusunda problemler oluşturabileceği düşünülmektedir. 0-3.5 yaş ortası lisan gelişimi için hayli kıymetli ve kritik devirlerdir, ekran maruziyetine öbür yaşlarda olduğu üzere erken periyotlarda de çok fazla dikkat etmeliyiz. Birebir vakitte ekran maruziyetinin, otizm tanısı almış çocuklarda semptomları daha şiddetli kılabileceği ve gelişimi olumsuz etkileyebileceğini de göz önünde bulundurmamız gerekir. Bu senaryoda birincil bakımverenlere epey fazla vazife düşüyor. Öncelikle çocuğun gelişim periyotlarını takip etmekle başlayabiliriz; göz teması, emekleme, ismine reaksiyon verme, sözler çıkarma, muhtaçlığını söz edebilme, daha ileri yaşlara hakikat; yürüme, cümle kurma, soru sorma, oyun kurma, oyuncak seçimleri ve dikkatini nasıl yönlendirdiği, akranlarıyla etkileşimi ve irtibatı vb. üzere."

"Ekran müddeti konusunda hudutlar olmalı"
Ekran mühleti konusunda birtakım hudutlar olması gerektiğini işaret eden Psikolog Yazıcı, "Ekran süresi konusunda sınırlılıkları belirleme, dengeli olma, oyun kurması için teşvik etme, müsait olunan vakitlerde açık alanda vakit geçirmesini sağlama, akranlarıyla irtibat kurabileceği alanlar oluşturma, öykü okuma yahut masal anlatma, sportif etkinliklere ilgisini ölçme vb. üzere izlenebilecek yollar vardır. Bazen tek başınıza bu süreci yönetmek güç olabilir, izleyeceğiniz yol konusunda başınız karışık olabilir yahut bahisle ilgili eğitime muhtaçlık duyuyor olabilirsiniz; bunlar çok olağandır ve dışsal kaynaklarımızı kullanmamız için bir iletidir. Şayet süreç içerisinde baş etmekte zorlanır ve takviyeye gereksinim duyarsanız lütfen bir uzmanla irtibata geçiniz" diye konuştu.

Bizi sosyal medyadan takip edin
blank
Avatarı
Ihlas Haber Ajansı tarafından
16 Haziran, 2025 16:52 tarihinde yayınlandı
Okuma Süresi: 2dk
Yorum Sayısı: 0

Trabzon’da yayladaki buzul kütlesi dağcıların rotasını değiştirdi, 75 kişi kayıp sanıldı

Trabzon’un Çaykara ilçesinin Demirkapı Yaylası’nda dün 75 dağcının kaybolduğu haberlerine reaksiyon gösteren dağcılar, durumun bir kaybolma olayı olmadığını yalnızca bir rota değişikliği olduğunu açıkladı.
Trabzon’da dün sabah saatlerinde araçlarla Çaykara ilçesinin Demirkapı bölgesinde bulunan Haldizen-Sarigöl rotasına giden 75 kişilik dağcı kümesi yaklaşık 12 kilometrelik parkurun yarısında büyük bir buzul kütlesi ile karşılaştı. 75 kişiyi riske atmak istemeyen grup başkanları, birebir güzergahtan dönüş almak istedi. Sis ve kuvvetli coğrafik şartlar nedeniyle varış noktasına ilerleyen dağcı takımından kimi bireyler 112 Acil Davet Merkezi’ni arayarak kaybolduklarını ihbar etti. İhbar üzerine harekete geçen jandarma, AFAD ve UMKE grupları, istekli korucular ile 2-3 saatlik seyahatin akabinde dağcı gruba ulaştı. Sisli ve güçlü tabiat şartlarına karşın dağcı takıma ulaşan UMKE takımları tarafından küme üyelerinin sıhhat denetimleri yapıldı. Yapılan denetimlerin akabinde dağcı takımı araçlara bindirilerek kent merkezine getirildi.
Buzul kütlesi nedeniyle rota değiştiren ve kayıp sanılan 75 kişilik takımın Haldizen-Sarigöl rota yürüyüşünü düzenleyen Trabzon Dağcılık ve Tabiat Sporları İhtisas Spor Kulübü İdare Konseyi Lideri Prof. Dr. Kazım Sezen o anları anlattı. Sezen "Kaybolma üzerine haberler yapıldı lakin kaybolma muhakkak yok. Çok ağır sis ve kar kütlelerinden ötürü rotamızı değiştirmek zorunda kaldık. O kadar büyük bir kümesi riske atmamak ismine geldiğimiz yoldan geri dönmeye karar verdik. Bu süreçte ister istemez karanlığa kaldık. Süreci yönetmeye çalışırken kümenin içerisinden kimi arkadaşlar arama yapmışlar. İş bizim dışımızda gelişti. Varız noktasına 1 kilometremiz kalmıştı" dedi.

"Kaybolma üzerine haberler yapıldı lakin kaybolma katiyetle yok"
"Aşırı ağır sis ve kar kütlelerinden ötürü rotamızı değiştirmek zorunda kaldık" diyen Sezen, "O kadar büyük bir kümesi riske atmamak ismine geldiğimiz yoldan geri dönmeye karar verdik. Bu süreçte ister istemez karanlığa kaldık. Süreci yönetmeye çalışırken kümenin içerisinden kimi arkadaşlar arama yapmışlar. İş bizim dışımızda gelişti. Varız noktasına 1 kilometremiz kalmıştı. Gruplarla görüştüğümüzde gelmeyin sizde kaybolursunuz dedim. Yayladan bir çoban arkadaşı yanlarına alarak bize hakikat geldiler. Demirkapı yaylasına 1 kilometre kala buluştuk. Yamaçta bir kar kütlesi. Buzul haldeydi. 75 kişinin oradan geçmesi büyük bir risk. Rastgele bir kaymada sakatlık olabilirdi. O riski almamak ismine en yeterli yol bildiğimizden yoldan geri dönmekti. GPS kaydımız vardı onunla yürüyorduk" formunda konuştu.
12 kilometrelik bir parkur olduğunu kaydeden Sezen, "Sadece üşümeler oldu. Onun dışından rastgele bir sorunumuz olmadı. Planımızda 6 saat gidip 6 saat geri dönmek vardı. Yaklaşık 12 kilometrelik bir parkurdu. Dönecek olduğumuz yolu aykırı yoldan tekrar yürümeye başlayınca olağanda 5-6 üzere dönmemiz planlanan yeri gece 12’de döndük. Sağ salim herkes meskenine gitti" sözlerini kullandı.

Bizi sosyal medyadan takip edin