Bartın Üniversitesinden (BARÜ) Doç. Dr. Bilge Tunçkol ve takımı tarafından yeni bir endemik bitki çeşidi bulunarak, bilim dünyasına kazandırıldı.
Bartın Üniversitesi (BARÜ) Türkiye’nin bitki çeşitliliğine yeni cinsler kazandırmaya devam ediyor. Son olarak botanik alanında çalışmalarını sürdüren Ulus Meslek Yüksekokulundan Doç. Dr. Bilge Tunçkol ve takımı, dünyada sırf Küre Dağları Ulusal Parkı’nda bulunan Horma Kanyonu’nda yetişen yeni bir bitki tipi daha keşfetti.
Bitkiye bölgenin antik çağdaki ismi verildi.
"Paflagonya Belumotu" ismi verilen bu endemik tıp, botanik alanında memleketler arası bilimsel mecmualardan olan Phytotaxa’da yer alarak dünyaya tanıtıldı. Rubiaceae (Kökboyasıgiller) familyasından sarı renkli, gösterişli çiçeklere, narin yapıya ve odunsu köklere sahip olan bitkiye; keşfedildiği bölgenin antik çağdaki ismi olan Paflagonya’dan esinle "Paflagonya Belumotu" (Cynanchica paphlagonica) ismiyle literatüre kazandırıldı.
Bitki nemli prtamları seviyor
Doç. Dr. Tunçkol’un, BARÜ Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Ünitesi dayanağıyla yürüttüğü çalışma kapsamında tanımlanan bitki, Dünya Doğayı Müdafaa Vakfı (WWF) tarafından ‘küresel ölçekte korunması öncelikli ekolojik bölgeler’ ortasında kabul edilen "Karadeniz Nemli Karstik Ormanları" içinde yer alıyor.
80 bireyden oluşuyor, muhafaza altına alınacak
Bitkinin, bilinen tek popülasyonu yaklaşık 80 bireyden oluşurken yalnızca 2 hektarlık bir alanda yayılımı bulunuyor. Bu nedenle, eko turizm ve ormancılık faaliyetlerinden olumsuz etkilenme riski taşıyan cins, Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) kriterlerine nazaran "Tehlikede" (EN) olarak sınıflandırıldı. Bilhassa kayalık habitatlarda yetişen bu cins, "kaya bahçeleri" yahut "yer örtücü süs bitkisi" olarak kullanım potansiyeli de taşıyor. Cinsin korunması noktasında Tabiat Müdafaa ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile çeşit aksiyon planı çalışmalarının kısa müddette başlatılması planlanıyor.
Keşif sürecine takviye verenlere teşekkür
Tunçkol, keşif sürecinde katkıda bulunanlara teşekkür etti. Endemik cinsin keşfedilme süreci hakkında bilgiler veren Tunçkol, "Bitkiyi birinci olarak 2020 yılında BAP takviyeli ‘Küre Dağları Ulusal Parkı’nın Florası (Kastamonu Bölümü)’ projesi kapsamında yapılan arazi çalışmalarında tespit ettik. Akabinde Türk ve Yunan botanikçilerle birlikte bilimsel tanımlama çalışmalarına başladık. Bu değerli keşifte bizlere dayanak olan Rektörümüz Prof. Dr. Ahmet Akkaya’ya, Ulus Meslek Yüksekokulu Müdürümüz Doç. Dr. Şükrü Teoman Güner’e, Bölge Müdürümüz Ali Bozkurt’a ve Küre Dağları Ulusal Parkı Müdürü Ahat Deliorman’a teşekkür ederim. Ayrıyeten bilimsel süreçteki katkıları için Atina Tarım Üniversitesinden Prof. Dr. Panagiotis Trigas ve grubuna, Düzce Üniversitesinden Prof. Dr. Necmi Aksoy’a ve Tabiat Müdafaa ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünden Hasan Yaşayacak ile BAP Koordinatörlüğümüze de teşekkür ederim" dedi.
Rektör Akkaya’dan tebrik
BARÜ’nün bulunduğu bölgenin potansiyelini değerlendirmeye devam ettiğini vurgulayan Rektör Prof. Dr. Ahmet Akkaya, "Bilimsel araştırmalarımızla coğrafyamıza mahsus çeşitlerin tanımlanması ve korunması tarafında çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu noktada ülkemizin biyolojik çeşitliliğine katkı sunan bir keşifte daha bulunmanın gururunu yaşıyoruz. Bu vesileyle sürdürülebilir gelişim anlayışıyla yürüttüğümüz çalışmaların sonucunda ortaya çıkan bu değerli keşif hasebiyle Doç. Dr. Bilge Tunçkol ve grubunu tebrik ediyor, muvaffakiyetlerinin devamını diliyorum" tabirlerini kullandı.