Devrek tarihini yansıtan ve bakır, kap-kacak, ibrik, tas, tabak, kazan gibi bakır mutfak eşyalarını kullanırken insanı zehirlememesi için yapılan kalay işlemini Devrek'te seyyar ve yerleşik olarak yapan esnaf sayısı 1960'larda 23 iken şimdilerde yaşayan son iki ustasıyla sürdürülüyor. Devrekli kalaycı ustası 67 yaşındaki Hüseyin Macit Çekeneci 48 yıldır bu mesleği yaparak zamana direnen o son iki ustadan birisi oldu. Kalaycı ustası Çekeneci; geçmiş zamanda Devrek'te sayılarının seyyar ve dükkan olmak üzere 23 olduğunu, kalaycıların olduğu sokağa girildiğinde çekiş seslerinden geçilmediğinden söz etti. Çekeneci bu mesleğe 17 yaşında, liseden ayrıldıktan sonra kalaycılık mesleğini öğrendiği babasının dükkanına gittiği zamandan beri yaptığını söyledi.
"Biz de bırakırsak bu meslek ölecek"
Devrek'te 84 yıllık dükkanında Kalaycılık mesleğini yaşatmaya çalışan Çekeneci; "Ben bu mesleği 1973 yılında 17 yaşımda liseden ayrıldıktan sonra babamın yanında başladığım zamandan beri yapıyorum. Askerden sonra da bu meslegi bırakmayarak devam ettim. Bu sokakta 12 belki de daha fazla kalaycı dükkanı vardı. Sokağa girdiğiniz zaman alışkın değilseniz çekiç seslerinden duramazdınız. İnsanların zamanla bakır mutfak eşyası kullanmayı bırakmasıyla birlikte sokağı inleten çekiç sesleri de zamanla azaldı. Şimdi bu mesleği yapan iki kişi kaldık. Bizlerde bırakırsak bu meslek ölmüş olacak. Bu meslek çok güzel bir meslek bu bakırlarda pişen yemeğin tadını hiçbir alüminyum, çelik vermez. Bir kalaycı ustası en az 7-8 defa kalay atacağı ürünü elden geçirir. Kalay için gelen bir bakır önce kostik asit daha sonra tuz ruhu ile sürtme işini yaparak parlatıp dogrultarak kalaya hazır hale getirip meslegi devam ettirmekteyiz. Bizler artık bu meslegin son dönemlerindeyiz bizlerde bıraktıktan sonra bir cırak yok. Artık bu meslekten Türkiye'de azalıyor. Bu bolgede yakın olarak Perşembe ilçesi, Bartın ve Gerede bölgesinde var başka bir yerde yok Hatta benim geçmişe yönelik koleksiyonumda vardır. Türkiyede nesli tükenmekte olan mesleklerle ilgi birçok mesleğin devam ettirmekte güçlük cektiği gazete arşivlerindeki resim ve yazıları alarak kendime bir özel koleksiyon yaptım" dedi. (İHA)
Profesör nisan ayının sağlık üzerine 3 tehlikesini açıkladı: Ani ısı değişikliği, barometrik basınç ve hasta bina sendromu
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, "Nisan ayı günlük iklim, hava ve ısı değişikliklerinin en süratli ve ani değiştiği günlerin yaşandığı bir aydır. Ani sıcaklık farkına maruz kalan şahıslarda başta göğüs ve sırt ağrıları olmak üzere, soğuk algınlığı belirtileri oluyor. Grip ve zatürreye bağlı hastaneye yatış oranları çok yüksek. Her 3 hastadan neredeyse 1’i yatarak tedavi alması gerektiğini görüyoruz" dedi.
Nisan ayında yaşanan soğuk hava ve ani sıcaklık değişikliklerinin hastaneye yatış oranlarını artırdığını söz eden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, açıklamalarda bulundu. Türkiye’de Nisan ayının günlük iklim, hava ve ısı değişikliklerinin en süratli ve ani değiştiği günlerin yaşandığı bir ay olduğunu tabir edene Özkaya, "İlkbahar ayı artık yalnızca Nisan ayından oluşmakta ve bugünlerde ani hava değişiklikleri ve mevsimlerin birbirine karışması insan bedeninde istenmeyen olumsuz tesirlere sebep olmaktadır. 2002 yılında doktora müracaat sayısı 208 milyon iken, 2020 yılında 600 milyon ve 2023 yılında bu sayı nüfus artış oranının çok üstünde olarak 5 katına yani 973 milyon bireye ulaşmıştır. Hastaneye ve doktora müracaattaki bu süratli artışın nedeni son 20 yılda ani gelişen iklim ve ısı değişiklikleri olduğunu biliyoruz. Başta ilkbahar ve sonbahar üzere geçiş aylarının artık kısalıp, ani günlük değişimlerin yaşanması ve bu mevsimler ortası süratli geçişlerin fizikî ve ruhsal rahatsızlıklara neden olduğunu biliyoruz. Kapalı ortam hava sıcaklığıyla dış etraf sıcaklığı ortasındaki farkların, beşerler üzerinde olumsuz tesirleri var. Bu durum, öncelikle kıyafet seçimini etkiliyor. Ani sıcaklık farkına maruz kalan bireylerde başta göğüs ve sırt ağrıları olmak üzere, soğuk algınlığı belirtileri oluyor. Uzayan öksürük, halsizlik, eklem ağrıları ve yorgunluk, güç düşüklüğü üzere belirtilere sebep oluyor. Grip ve zatürreye bağlı hastaneye yatış oranlarının çok yüksek. Her 3 hastadan neredeyse 1’i yatarak tedavi alması gerektiğini görüyoruz. Fizikî şikayetlerin müddetinin uzaması halinde anlık his durum bozukluğuna yol açabilir. Huzursuzluk, hudut, telaş, toplumsal cinnet ve şiddet davranışlarının ortaya çıkmasına etken olabilir" diye konuştu.
Barometrik basınç
Barometrik basınç denilen fizikî bir etkilenmenin son günlerde tüm dünyada tartışıldığını belirten Özkaya, "Barometrik basınç; hava değişimleri ve fırtınalar, sıcaklık dalgalanmaları, yağmur yahut kar ve rüzgardaki değişiklikler üzere öteki değişikliklerle birlikte gelir. Bu atmosfer basıncıdır, atmosferin yüküdür ve barometrik basınç değişiklikleri bedenimizi birkaç halde tesirler. Kimi beşerler, migren üzere baş ağrıları, eklem ağrıları, kronik yorgunluk, denetim dışına çıkan tansiyon ve kan şekeri değişimleri üzere tesirlerinin olduğunu biliyoruz. Kimi beşerler bedenlerindeki atmosferik basınç değişikliklerini hakikaten hissedebilirler. Yüksek ve düşük barometrik basınç belirtileri başınızda, kan basıncınızda ve kan şekeri ölçümlerinizde ve eklemlerinizde ortaya çıkabilir" formunda konuştu
"Hasta bina sendromu yaşayanlar tabiplere başvuruyor"
Merkezi sistem klimaları olduğu yerlerde bir hastalık tanımlandığını belirten Özkaya, "Hasta bina sendromu’ denilen sendrom var. Bu bilhassa neredeyse çalışan çabucak herkesin hastalığı diyebileceğimiz bir hastalıktır. Hasta bina sendromundan bilhassa ofis ortamında çalışanların birtakım şikayetleri oluyor. Bilhassa dediğimiz üzere ofis ortamında, merkezi klimayla havalandıran havalandıran ortamlarda, bu bilhassa küflerin yerleşmesine bağlı, ortama salınmasıyla şahıslar baş ağrısı, göz, burun ve boğazda tahriş, geçmeyen bir öksürük, daima bir gıcık, öksürük, baş dönmesi, kaşıntı, kuru cilt, yorgunluk, halsizlik, konsantrasyon olamama, kişilik değişimlerine kadar değişen paranoya, depresyon üzere gibi kişilik değişimlerine sebep oluyor. Hastaların; ’hiç düzelmiyorum, hiç iyileşemiyorum, hiç eklem ağrılarım geçmiyor, hiç öksürüğüm iyileşmiyor’ dedikleri kronik grip ya da nezle gibisi sendromlarına neden oluyor. Bu sendrom kümesine ’hasta bina sendromu’ diyoruz ve neredeyse günümüzde ofis ortamında çalışanları büyük bir çoğunluğu bu şikayetlerle doktora başvuruyor. Bunun bilhassa merkezi havalandırmadan kaynaklandığını söyleyebiliriz. Ofis ortamında da buna dikkat edilmesi gerekiyor" sözlerini kullandı.
Özkaya, vatandaşların bu ani sıcaklık ve iklim değişikliklerine ahenk sağlamalarının kıymetli olduğunun altını çizerek, şunları söyledi:
"Günlük giysilerinde çok kalın yahut çok ince kıyafetler tercih etmek yerine katmanlı giyinebilirler. Çok sıcak ve çok soğuk içecekleri tüketmemeli, yağmur, rüzgar üzere ani hava olaylarına maruz kalmamaya itina göstermeliler. Vatandaşlarımız kendilerini huzursuz eden, gerilim ve öfke oluşturan yahut güçlerini azaltacak toplumsal ortamlarda da fazla vakit geçirmemeli."
